Barış ve Demokrasi Partisi
Barış ve Demokrasi Partisi (kısaca BDP), Türkiye'de 2008 yılında kurulmuş sosyal demokrat ve sosyal liberal görüşlü, Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Genel merkezi Ankara'nın Çankaya ilçesinin Balgat semtinde olan partinin amblemi sarı zemin üzerine, yeşil meşe ağacıdır.[3][12] Parti milletvekilleri Haziran 2014'te aldığı kararla Halkların Demokratik Partisine katılmıştır.[13] 11 Temmuz 2014 tarihinde ise isim değişikliği yapıp Demokratik Bölgeler Partisi adını almıştır.[2]
Barış ve Demokrasi Partisi | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | BDP |
| Kurucu | Mustafa Ayzit |
| Kuruluş tarihi | 2 Mayıs 2008[1] |
| Kapanış tarihi | 11 Temmuz 2014 (İsim değişikliğiyle birlikte.)[2] |
| Önceli | Demokratik Toplum Partisi[3][4][5][6] |
| Ardılı | Demokratik Bölgeler Partisi Halkların Demokratik Partisi[7][8] |
| İdeoloji | Azınlık hakları[9] Kadın hakları[9] Kürt milliyetçiliği[10] Sosyal demokrasi Sosyal liberalizm[11] Parti içi düşünceler: Ayrılıkçılık Federalizm Sosyalizm |
| Siyasi pozisyon | Sol |
| İnternet sitesi | |
| bdp.org.tr[ölü/kırık bağlantı] | |
| Türkiye | |
Siyasi görüşü
değiştirBarış ve Demokrasi Partisi, kendisini parti tüzüğünde şu şekilde tanımlamıştır:[14]
"İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi gibi Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarafından uluslararası hukuka uygun olarak kabul edilmiş insan hakları, siyasi haklar, sosyal ve ekonomik haklara ilişkin hak ve hürriyetleri benimsemiş ve içselleştirmiş; özgürlükçü, eşitlikçi, barışçı, çoğulcu demokratik devlet anlayışını benimseyen, çok kültürlü ve çok renkli toplumsal yapıyı savunan, her türlü ırkçılığı, ayrımcılığı, emek simsarlığı yapanları, baskı ve despotizmi reddeden, kadın ve çocuk haklarını savunan, demokratik sol kitlesel bir siyasi oluşumdur."
Tarihçe
değiştir2 Mayıs 2008 tarihinde Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığına kuruluş dilekçesi partinin kurucu başkanı Avukat Mustafa Ayzit tarafından verilerek resmen faaliyetlerine başladı. Barış ve Demokrasi Partisi'nin 42 kurucu üyesi arasında Demokratik Toplum Partisi'nin avukatı Mahmut Tanzi, kapatılan Halkın Demokrasi Partisi eski Bağlar Belediye Başkanı Cabar Leygara, eski Sur Belediye Başkanı Cezayir Serin'de bulunmaktadır.[3][5][6]
Eylül 2008'de Türkiye'nin Diyarbakır ilinin TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Konferans Salonu'nda 234 delegenin katılımıyla yapılan birinci olağan kongresinde, dönemin Demokratik Toplum Partisi Hakkâri Milletvekili Hamit Geylani, Siirt Milletvekili Osman Özçelik, Demokratik Toplum Partisi genel başkan yardımcıları Selma Irmak ile Kamuran Yüksek'in de katılımıyla Muş’un Varto İlçesi eski belediye başkanı Demir Çelik, Barış ve Demokrasi Partisi’nin genel başkanı oldu.
Barış ve Demokrasi Partisi 29 Mart 2009'da yapılan yerel seçimlere 41 ilde örgütlenme şartını tamamlayarak katıldı. İlk seçimde parti Türkiye genelinde %0,06 oy aldı.[12]
Demokratik Toplum Partisi'nin kapatılmasından sonra Aralık 2009'da bu partinin genel merkezine taşınan[15] BDP, eski DTP'lileri partilerinde siyaset yapmaya çağırdı. DTP'nin siyasi yasaklı dört belediye başkanı haricindeki 94 belediye başkanı 23 Aralık 2009'da Diyarbakır'da yapılan bir törenle BDP'ye katıldılar.[16] Eski 19 DTP'li milletvekilleri ve İstanbul bağımsız milletvekili Mehmet Ufuk Uras 25 Aralık 2009'da BDP'ye geçerek mecliste grup kurdular.[17] Meclisteki grubun başkanlığına yeni bir genel başkan seçilinceye kadar yapılan bir seçimle Muş milletvekili Mehmet Nuri Yaman getirildi.[18]
Genel başkanları
değiştir| # | Adı | Görev Başlangıcı | Görev Bitişi |
|---|---|---|---|
| 1 | Mustafa Ayzit | 2 Mayıs 2008 | 7 Eylül 2008 |
| 2 | Demir Çelik | 7 Eylül 2008 | 1 Şubat 2010 |
| 3 | Selahattin Demirtaş | 1 Şubat 2010 | 11 Nisan 2011 |
| 4 | Hamit Geylani | 21 Nisan 2011 | 4 Eylül 2011 |
| 5 | Selahattin Demirtaş - Gültan Kışanak | 4 Eylül 2011 | 30 Nisan 2014 |
Barış ve Demokrasi Partisi ve seçimler
değiştirYerel seçimler
değiştir| Seçim | Genel Başkan | Harita | Oy | ||
|---|---|---|---|---|---|
| # | % | ± | |||
| 2009 | Demir Çelik | 36 | %0,00 | - | |
| 2014 |   Selahattin Demirtaş - Gültan Kışanak |
|
2.027.782 | %4,52 |  4,52
|
| Seçim | İl Genel Meclisi | Belediye | |
|---|---|---|---|
| Oy | % | ||
| 2009 | 36 | %0,00 | 0 |
| 2014 | 2.027.782 | %4,51 | 99 |
Kaynakça
değiştir- ^ "Barış ve Demokrasi Partisi - Barış ve Demokrasi Partisi Resmi sayfa". 13 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 14 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2015.
- ^ a b c "Siyasete yeni parti: BDP - NTVMSNBC.com". 28 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.
- ^ "Barış ve Demokrasi Partisi Binasına Saldırı - Bianet". 10 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.
- ^ a b "İnce Hesap - Diyarbakır Söz Gazetesi". 31 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.
- ^ a b "DTP yedek parti için başvurdu - Radikal Gazetesi". 17 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2015.
- ^ "İki partiden birleşme kararı". Cumhuriyet. 19 Nisan 2014. 8 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.
- ^ a b "Our Office". Peace and Democracy Party – US Representative Office. 1 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2014.
- ^ The Peace and Democracy Party (BDP) is the current incarnation of the Kurdish nationalist party in Turkey, Andrew Finkel, Turkey: What Everyone Needs to Know, Oxford University Press, 2012, s. 122. 10 Kasım 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2013.
- ^ a b "BDP'ye kongre yolu açıldı". Milliyet. 19 Aralık 2009. 3 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.
- ^ Şinoforoğlu, Ahmet (28 Nisan 2014). "BDP milletvekilleri, HDP'ye katıldı". zaman.com.tr. 12 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2014.
- ^ http://www.bdp.org.tr/hakkimizda/tuzuk.html 23 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BARIŞ VE DEMOKRASİ PARTİSİ TÜZÜĞÜ, BİRİNCİ BÖLÜM, GENEL ESASLAR, Madde 2. "Partinin tanımı" başlığından alıntıdır. Erişim tarihi: 27.03.2010
- ^ "DTP'nin genel merkezine BDP tabelası". Haber7. 2 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.
- ^ "Kapatılan DTP'nin 94 Belediye Başkanı BDP'ye katıldı". Milliyet. 23 Aralık 2009. Erişim tarihi: 3 Ocak 2024.
- ^ http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetay&ArticleID=970969&CategoryID=78 13 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BDP, Meclis'te grup oldu. Erişim tarihi: 12.02.2010
- ^ http://www.politikars.com/haberdetay/12761/BDPnin-Grup-Baskani:-Nuri-Yaman.asp 4 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BDP'nin Grup Başkanı: Nuri Yaman. Erişim tarihi: 12.02.2010