Cesária Évora
Cesaria Evora, (d. 27 Ağustos 1941 - ö. 17 Aralık 2011 Yeşil Burun Adaları) Grammy ödüllü folk şarkıcısı.
Atlas Okyanusunda, Kuzey Batı Afrika açıklarındaki bir adalar ülkesi olan Yeşil Burun Adaları’na bağlı São Vicente, Mindelo’da doğdu. Doğduğu yer Afrika’da sömürgeleri bulunan Portekiz’in yüzyıllarca üs olarak kullandığı bir yerdi. Cesaria Evora, parlak sesi ve fiziksel çekiciliği hemen dikkat çekti, ancak bir genç kızken başladığı şarkıcılık yaşantısında umduklarını bulamadı. Barlarda şarkı söyleyerek annesine ve iki kızına baktı.
Onu dinlemek için Yeşil Burun Adaları'na gelen Fransız menajer Jose da Silva, birlikte çalışmayı önerdiğinde Evora 47 yaşındaydı. Evora "Hiç değilse Paris'i görürüm" diyerek öneriyi kabul etti. Kendi deyimiyle "aç insanlarla, dünyanın fakir halklarıyla dayanışma içinde olmak amacıyla" sahneye gösterişli ayakkabılar yerine çıplak ayakla çıkmayı tercih eden Cesaria Evora’nın ilk albümü 1988’de yayımlandı. 1991 ve 1992’de yeni albümleri çıktığında artık 50’li yaşlarda ve hayatında ilk kez ünlüydü. Şarkılarını Portekizce ile Afrika dillerinin bir karması olan Creole dilinde söylemesine rağmen, sesinin sıcaklığı ile dünyanın her köşesinde geniş bir hayran kitlesi budu.
Sonraki yıllarda Dünya’yı dolaşıp aralarında Türkiye’nin de bulunduğu ülkelerde yüzlerce konser veren Evora, pek çok ödül aldı. 2003 yılında Güncel Dünya Müziği kategorisinde “Aşkın Sesi (Voz d'amor)” adlı albümüyle aldığı Grammy ödülü bunlardan biridir. Çıplak ayaklı diva olarak anılan sanatçı için bu ödüllerin belki en anlamlısı ülkesi tarafından verilen “Kültür Elçisi” unvanıdır. Sanatçı, Cape Verde'ye özel “morna” tarzı müziğin en önemli isimlerinden biridir. Şarkıları, Portekiz Fado'larından Küba ve Afrika müziklerine uzanan geniş bir yelpazeyi yansıtıyor.
Cesária Évora, müzik dünyasında da oldukça saygı duyulan bir isimdir. Belçikalı sanatçı ve şarkıcı Stromae ikinci albümü olan Racine carrée’de "Ave Cesaria" isimli şarkıyı Évora’ya ithaf etmiştir.[1] Bu şarkıda Stromae, şarkısının tarzını yansıtan Cape Verde'ye özgün morna müziğinin biçimsel melodik yapısını merhum Evora için tutulan yasın şiirsel bir simgesi olarak ustalıkla kullanmıştır.[2]
Sanatçı, 17 Aralık 2011'de, Yeşil Burun Adaları’na bağlı São Vicente adasında bulunan Mindelo’da, kalp yetmezliği ve hipertansiyon teşhisi ile kaldırıldığı Baptista de Sousa Hastanesi’nde, 70 yaşında öldü.
Albümleri
değiştir- La Diva aux pieds nus - 1988
- Distino di Belita - 1990
- Mar Azul - 1991
- Miss Perfumado - 1992
- Cesaria - 1995
- Cabo Verde - 1997
- Cafe Atlantico - 1999
- Sao Vicente de Longe - 2001
- Voz D'amor - 2003
- Rogamar - 2006
- Nha Sentimento - 2009
Derleme ve Konser Kayıtları
değiştir- Best Of - 1998
- Cesaria Evora Anthology - 2002
- Live in Paris (DVD) - 2002
- Club Sodade - 2003
- Live D'Amor (DVD) - 2004
Kaynakça
değiştir- ^ peoplepill.com. "Cesária Évora: Singer (1941 - 2011) | Biography, Facts, Information, Career, Wiki, Life". peoplepill.com (İngilizce). 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2024.
- ^ Blyth, Carl (11 Mayıs 2018). "Designing Meaning and Identity in Multiliteracies Pedagogy: From Multilingual Subjects to Authentic Speakers". L2 Journal. 10 (2). doi:10.5070/l210235662. ISSN 1945-0222.
Dış bağlantılar
değiştir- Resmi Web Sitesi 28 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Şarkıları ve şarkı sözleri 22 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.