David Ricardo
David Ricardo (18 Nisan 1772 - 11 Eylül 1823), Yahudi kökenli Britanyalı politik ekonomist ve klasik finansçı.[1] Finans ve ekonomi dünyasının en önemli isimlerinden biridir.
| David Ricardo | |
|---|---|
 Thomas Phillips tarafından yapılmış portresi | |
| Tam adı | David Ricardo |
| Doğumu | 18 Nisan 1772 Londra İngiltere |
| Ölümü | 11 Eylül 1823 (51 yaşında) Gatcombe Park, Gloucestershire, İngiltere |
| Okulu | Klasik iktisat |
Etkiledikleri | |
Hayatı
değiştirRicardo, Hollanda asıllı Yahudi bir ailenin 17 çocuğundan üçüncüsü olarak 18 Nisan 1772'de Londra'da doğdu. Hollanda'daki kısa bir eğitim döneminden sonra, 14 yaşında, borsa simsarı olan babasından banka ve kambiyo işlerinin inceliklerini öğrenmeye başlamıştır. Ayrıca bir dönem East India Company'de çalışmıştır
Fakat hayatına bir borsacı olarak devam etmemiştir, Adam Smith'in Ulusların Zenginliği isimli eseriyle tanışması onda iktisata karşı bir ilgi uyandırmış sonunda borsayı bırakıp ekonomi ve siyasetle uğraşmaya başlamıştır. Borsa ile ilgilendiği dönemde iyi bir mal varlığına da sahip olmuştur.
1817 senesinde kendisine ün kazandıran eseri Ekonomi Politiğin ve Vergilendirmenin İlkeleri'ni yayımlamıştır. 1819'da İngiliz parlamentosuna girer.
Diğer klasik iktisatçılar gibi Ricardo da hep uluslararası ticarette her türlü müdahaleyi reddetmiştir. Dış ticarette geliştirdiği "Mukayeseli Üstünlükler Teorisi" büyük ilgi uyandırmıştır. Ricardo, James Mill'in yakın arkadaşlarındandı. Jeremy Bentham ve Thomas Malthus da arkadaşlarındandır. 51 yaşında Gatcombe Park'ta ölmüştür.[2][3]
Düşüncesi
değiştir
Ricardo'nun en önemli ve ünlü eseri Politik İktisadın ve Vergilendirmenin İlkeleri'dir. Ricardo, eserine değer kavramını açıklayarak başlar. Ricardo'nun, özel olarak, değerden kastı piyasada alınıp satılan metaların değeridir. Ricardo'ya göre bir malın, birbaşka deyişle metanın, değerini, o metanın üretiminde kullanılan emek miktarı belirler. Ricardo'nun bu teorisi iktisat literatüründe Emek değer teorisi olarak adlandırılır ve Karl Marx'ın artı değer kavramının da özünü oluşturur.
Ricardo'ya göre temel malların bir fiyatı olduğu gibi emeğin de, bir fiyatı, yani ücreti vardır ve bu ücreti belirleyen temel faktör, işçinin kendi geçimini sağlayabileceği ve neslini herhangi bir artma ve azalma olmaksızın sürdürebileceği ücret düzeyidir. Bu anlamda da ücretleri gıdaların ve temel ihtiyaçların fiyatı belirler. Bu kavram "Geçimlik Ücret Teorisi" (İngilizce: Subsistence Theory of Wages) olarak adlandırılır. Bu kavram, sosyalistler tarafından toplumu yoksulluğa mahkûm ettiği gerekçesi ile eleştirilmektedir.
Ricardo, adı geçen eserinde "Karşılaştırmalı Üstünlük Teorisi"ni (İngilizce: Comparative Advantage) ileri sürmüştür.
Ricardo ayrıca; miktar kuramını (sağlam para teorisi), emek değer teorisini, ücretlerin tunç kanununu, azalan verimler kanununu ve rant teorisini savunur. Ricardo, nüfus artarken işlenebilir toprak miktarının nüfustan da öte arttırılması gerektiğini söylemiştir. Ama nüfus arttıkça tarımsal gıda talebi artacak, insanlar yeni tarım alanları ekmeye yeltenecek bu da verimsiz toprak işlenmesine yol açacaktı. Böylelikle tahıl üretim maliyeti de artacaktı. Tabii ki bu da tahıl satış fiyatlarını ve rantlarını da arttıracaktı. Peki bu rant kime gidecekti? Büyük çoğunluğu toprak sahiplerine gidecekti. İşte, toprak sahiplerinin elde ettiği bu ranta saldırıda bulunmuştu. Bu bir "haksız kazançtır" demiştir. Soyut matematiksel anlayışı iktisada sokan adamdır. Bu tümdengelimci metottur. Ekonometri denilen iktisat branşının kurucusudur.[4]
Türkçeye çevrilmiş eserleri
değiştir- Ekonomi Politiğin ve Vergilendirmenin İlkeleri (On the Principles of Political Economy and Taxation), Belge Yayınları, Çev: Tayfun Ertan, 1. Basım, Ekim 1997.
Kaynakça
değiştir- ^ Dinar, Hasia (2021). The Oxford handbook of the Jewish diaspora. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0190240943.
- ^ "britannica.com David Ricardo (İngilizce)". 28 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021.
- ^ "ekonomiokulu.net / David Ricardo". 10 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021.
- ^ "İhracatta 'Ricardo' modeli". 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021.
Dış bağlantılar
değiştir- On the Principles of Political Economy and Taxation 4 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Ekonomi Politiğin ve Vergilendirmenin İlkeleri (İngilizce tam metin).