Displazi
Displazi (dysplasia) kavramı, patolojik olgunun nedenlerine ve türüne göre farklı anlamlar içerir:
Dokusal diplazi
değiştirGenellikle bir organın ya da dokunun doğumsal (konjenital) biçim bozukluğudur, Örnek: Renal displazi (böbrek yapısının bozuk olması).[1][2]
Hücresel displazi
değiştirBir dokuyu oluşturan hücrelerde kanser öncüsü olabilen anormal hücrelerin varlığıdır: Çoğunlukla skuamöz epitel hücrelerinde izlenen bir olgunlaşma bozukluğudur. Epitelyal displaziler prekanseröz (premalign) lezyonlardır; kansere dönüşme riskleri yüksektir.[1][2]
Uterus serviksi lezyonlarının metaplaziler arasında özgün bir yeri ve önemi vardır. Uterus serviksi displastik lezyonları cervical intraepithelial neoplasia (CIN) olarak nitelenir.
Displazinin güçlü olduğu olguların tanımlanmasında ise carcinoma in situ (CIS; intraepithelial carcinoma) nitelemesi kullanılır. CIS olguları, güçlü displazi ile skuamöz hücreli karsinom arasındaki gri bölgedir.
Mikroskopik incelemelerde;
- Hücreler arasında büyüklük farkları sezilir,
- Epitel katmanları arasındaki dağılımları bozulmuştur,
- Çekirdekler büyükçedir, sınırları düzensizdir,
- Kimi hücrelerin çekirdekleri hiperkromatiktir.
Yatrojen displazi
değiştirBir hastalığın tedavisi sırasında ya da sonrasında beliren komplikasyonların neden olduğu klinik tablodur. Örnek: Bronkopulmoner displazi (yenidoğanlarda hayatın erken döneminde mekanik ventilasyonun neden olduğu barotravma ve oksijen zehirlenmesi sonucunda meydana gelen kronik bir akciğer hastalığı)[3]
Kaynakça
değiştir- ^ a b Kumar V, Abbas AK, Aster JC. Robbins and Cotran Pathologic Basis of Disease. 9th edt., Elsevier Saunders, Philadelphia, 2015
- ^ a b Goljan EF. Rapid Review Pathology. 5th edt., Elsevier, Philadelphia, 2019
- ^ Akyıldız EÜ. Bronkopulmoner displazi. Türkiye Klinikleri Journal of Forensic Medicine, 4(2):74-80, 2007