Eastbourne

Başlığın diğer anlamları için Eastbourne (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Eastbourne, Birleşik Krallık'ın İngiltere ülkesinin Güney Doğu bölgesinde iki-seviyeli ("shire" tipi) Doğu Sussex Kontluğu'na bağlı olup ikinci seviyeli Eastbourne Borough İdaresi'nin merkezi olan bir kenttir.

Eastbourne
Kent
Eastbourne
Eastbourne'un East Sussex içinde konumu
Ülke	Birleşik Krallık
Kurucu Ülke	İngiltere
Bölge	Güney Doğu İngiltere
Kontluk	Doğu Sussex
Yüzölçümü
• Toplam	44,16 km²
Nüfus  (2019)
• Toplam	103.745
• Yoğunluk	2,336/km²
Zaman dilimi	UTC±00.00 (BAS)
• Yaz (YSU)	UTC+01.00 (BAYS)
Alan kodu	01323
Resmî site www.lewes-eastbourne.gov.uk

Coğrafi konum

Eastboune kenti Manş Denizi kıyısından Hastings ve Brighton arasında bir sahil şehridir. Londra merkezinin 87 km güney-güney doğusunda bulunur. Kent Beachy Head burnu kireç taşı yaraları ile sona eren "South Downs" tepelerinin doğu ucundadır ve yarlarla fena hava şartlarından yerel olarak korunaklıdır. Bu nedenle Eastbourne kenti güney İngiltere sahillerinin en iyi havalı ve en çok güneş çeken tatil şehri olarak isimlendirilmiştir.

Tarihçe

Eastbourne 19. yüzyıldan önce Bronz Çağı'ndan itibaren "Burne" deresi doğusunda kurulan "East Bourne" adlı ufak bir köy yerleşkesi idi. Bu dere günümüzde de "Motcombe Parkı"'ndan geçip denize dökülmektedir. Köy ve civarındaki en önemli iktisadi faaliyet tarım ve balıkçılıktı. Köy ve etrafındaki araziler Devonshire Dükleri sahipliliği altında idi.

Bu köyün deniz kenarı tatil yeri olması Doktor Russell adlı bir doktorun denizde yüzmenin salgı bezleri hastalıklarına iyi geleceğini iddia etmesi ve özellikle Brighton plajını tavsiye etmesiyle başlamaktadır. Brighton'a yakın olan Eastbourne bu moda kürden faydalanmıştır. Kentin ilk önemli deniz tatili ziyaretçilerinin 1780'de Kral III. George'un üç oğlunun bu kentte tatil almaları ile olduğu bildirilmektedir. Böylece 19. yüzyılın başlarından itibaren Eastbourne bir deniz kürü ve tatili merkezi olmaya başlamıştır.

19. yüzyılın başlarında Napolyon'un istilasını önlemek için kentin içinde bir tabya ve sahil yakınlarında denizde bir "Wish Kulesi" adlı bir "Mortello Kulesi" yapılmıştır.

Kentin 1849'da demiryolu sistemine bağlanması bu kentin deniz kıyılarını Londra günübirlikçilerine de açmıştır. Bu talebi karşılamak için, kent arazilerin sahibi 7. Devonshire Dükü Henry Currey adlı bir mimari tutarak yeni bir şehir planı yaptırmıştır ve bu planın ana sloganı "centilmenler için centilmenler tarafından yaptırılan kent" olmuştur. Bu plana uygun olarak kentin nüfusu 1851'de yaklaşık 4.000'den 1891'de 35.000 yakınlarına çıkmıştır. 1883'te kentte bir "Belediye Borough" olarak bir yerel idare kurulmuş ve 1886'da bu yerel idare için yeni bir "Yerel İdare Merkezi" yaptırılıp açılmıştır. Bu kontrollü gelişme 20-30 yıl daha da devam etmiştir. Günümüzde bile bu kontrollü gelişme devam etmektedir, Devonshire Dükü arazisi olan şehrin deniz sahiline hala da izinsiz dükkân yapılması yasaklanmıştır.

II. Dünya Savaşı başlarında güney İngiltere'nin Hitler tarafından istila olasılığı dolayısıyla kent büyük bir nüfus düşüşüne sahne olmuştur. Bu savaşta Alama hava bombardımanları da Eastbourne'u uygun hedef olarak görmüş ve kent "güney doğu İngiltere'in en çok bombalanan kenti" olarak isim yapmıştır. 1941'den 1944'te Normandiya Çıkarması'na kadar kent "Kanada" askerî güçlerine merkez olmuştur.

Savaştan sonra kentin gelişmesi devam etmiş; yeni özel sahipli evler ve yerel idare tarafından kiralık ev sağlamak için yapımlarıyla kente birkaç büyük semt eklenmiştir. 20. yüzyılın ikinci yarısında eski Pococks malikanesinin yıkılıp yerine lüks yeni evler yapılmasına ve sahilin doğusunda 19 kat yükseklikte lüks apartman yapılmasına izin verilmesi, 1965'te, 1999'dan beri "Eastbourne Cemiyeti" adını alan, şehrin karakterini ve çevresini korumayı hedef alan halk hareketi cemiyetinin doğmasına neden olmuştur. Bu cemiyet bir işçi sendikasının modern camdan duvarlı bir konferans merkezi yaptırmasına engel olamamıştır. Ama Polegate'de bulunan rüzgar değirmeninin yıkılıp yeni modern lüks apartman binası yapılmasına engel olmuştur.

1981'de kentin eski merkezini büyük bir kısmı yıkılarak "Arndale Merkezi" adlı bir kapalı alışveriş merkezi kurulmuştur. 1990'lı yıllarda kentin doğusunda bir kırsal alan olan "Crumbles" yeni yapımlara hedef olmuş ve günümüzde "Sovreign Harbour" adı verilen, lüks apartmanlar, birkaç bin lüks ev, bir marina ve çok sayıda dükkân kurulu, bir semt haline gelmiştir. 2009'da kent merkezinde yeni "Towner Sanat Merkezi" açılmıştır. Günümüzde Arndale Alışveriş merkezinin genişletilip büyütülmesi ve kent etrafında bazı yolların değiştirilerek kent için bir çevre yolu yapılması projeleri kent halkının ilgisini çekmektedir.

Ekonomi

Eastbourne civarında küçük sanayi siteleri bulunmakla beraber, kentin ekonomisi en çok dahilî deniz tatili turizmine ve yabancı öğrencilere verilen İngilizce okul ve kurslarına bağlıdır.

Dahili deniz sahili turizmini çeken 6,4 km uzunluğunda çakıllı plajlardır ve sahil kenarlarında oteller ve pansiyonlarla dolu sahil şerididir. Eastbourne Eğlence Rıhtımı kentin en önemli gelir kaynağı olan bu faaliyete bir sembol olmaktadır.

Kente iklim ve havanın nispi güzelliği kente çektiği halk ile kentin ekonomisi için önemlidir. 19. yüzyılda bu iyi hava ve iklim, kentte çok sayıda yatılı özel okul açılmasına neden olmuştur. Bunların sayısı çok azalmakla beraber bunların yerine günümüzde kentte çok büyük sayıda özel İngilizce öğretim okul ve kursu açılmıştır. Bunlar çok sayıda Avrupa'dan genç öğrenci çekmekte ve bunların harcamaları kentin ekonomisine büyük katkıda bulunmaktadır.

Diğer taraftan kentin Londra'ya yakınlığı; hava ve ikliminin nispeten iyiliği ve kentin sağladığı kültürel faaliyet kente çok sayıda emeklilerin yerleşmesine neden olmuştur.

Ulaşım

Eastbourne, Londra merkezinden karayoluyla 87 km kuzey-kuzey batıda olup "A22" ana yolu ile bağlıdır. Diğer ana karayolu Eastbourne'un yakınından geçen A27 olup, bu yol kenti Brighton ve Hastings'e bağlamaktadır.

Kenti en çok kullanılan ulaşım vasıtası şahsi otomobillerdir. Kent merkezine yapılan seyahatlerin ancak %8'ı otobüs ile yapıldığı bilinmektedir. Ama yerel idare otobüs kullanımını artırmak için tedbirler almıştır. Şehir'in belediye ulaşım idaresi İngiltere'de otobüsleri sefere sokan ilk yerel ulaşım idaresi olmakla övünmekteydi. Günümüzde kentteki otobüs seferleri, 2008'de belediye otobüsleri şirketini satan alan özel sektör "Stagecoach" şirketi tarafından sağlanmaktadır. Bu şirket yerel otobüs servisleri yanında "Polegate", "Hailsham", "Tunbridge Wells", "Uckfield" ve "East Grinstead" ve aynı şirkete bağlı Hastings merkezli otobüsler Bexhill-on-Sea yoluyla Hastings seferleri yapmaktadır. Kentten Londra Victoria Otobüs İstasyonuna günlük düzenli otobüs seferler bulunmaktadır.

Şehrin tren garı şehir merkezindedir ve Southern Trains 7 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. şirketi tarafından işletilmektedir. Londra "Victoria Gari", Gatwick Havaalanı ve Manş Tüneli servisleri için Ashford Enternasyonal istasyonlarına düzenli şehirlerarası tren seferleri vardır ve Brighton garına banliyö tren seferleri bulunur. Londra Victoria-Eastbourne tren seferi için seyahat 1 saat 36 dakika çekmektedir. Eastbourne-Londra tren hattı Hampden Park mevkiinde açılır-kapanır bariyerli olarak üstünden karayolu geçen bir geçitten geçmek zorundadır ve bu geçidin tüm İngiltere'de en işlek açılıp kapanan bariyerli geçit olduğu bilinmektedir.

Kültür

Kente gelen dahili turistlere gece hayati sağlamak için çok sayıda pub, club, açık hava konser alanı ve 4 tane kapalı tiyatro salonu bulunmaktadır.

Eastbourne Borough yerel idaresi dort tane kapali tiyatro salonu sahibidir: "Congress Theatre (Kongre Tiyatrosu)", "Devonshire Park Tiyatrosu", "Winter Garden Tiyatro Salonu" ve "Royal Hippodrome Tiyatro Salonu". Kentte ayrıca amatörler tarafından isletilen ve şehir kütüphanesi bodrumunda kurulan "Underground Theatre (Yeraltı Tiyatrosu" ve 2009'da eski "Lamb Pub"nda kurulan "Lamb Tiyatrosu" faaliyet göstermektedir.

Eskiden guzel ve görsel sanatlar kültürel etkinlikleri (şimdi satılmış olan) "Manor House (Malikane Evi"'nde yapılmaktaydı; ama yeni yapılan "Towner Güzel Sanatlar Galerisi" 'nin Ağustos 2009'da açılması kentin kültürel hayatına büyük katkıda bulunmaya başladı.

Kentte iki tane sinema salonu bulunmaktadır. Bunlardan Cineworld 6 değişik perde ve salonlu "multipleks" tipi yeni sinemadır. Curzon Sineması ile bir aile şirketine ait olup daha çok fazla popüler olamayan bağımsız ve kültürel güzel sanat filmleri göstermektedir.

Kentte bulunan açıkhava "Bado Sahnesi"'nde çeşitli açık hava müzik konserleri ve festivaller düzenlenmektedir.

Londra Filarmoni Orkestrası yılda bir defa Eastbourne'u ziyaret ederek "Congress Tiyatro Salonu"'nda klasik müzik konserleri vermektedir.

Şehrin sağladığı etkinlikler arasında 1993'ten beri tekrar edilen 4 gün suren Eastbourne "Hava gösterisi" eski uçakların gösterileri ve Kraliyet Hava Gücü hava akrobasi timi olan "Red Arrows" gösterileri ile büyük turist çekmektedir.

Eğitim

19. yüzyılda Eastbourne yatılı özel okulları dolayısıyla isim yapmıştı; ama yıllar geçtikçe özel okul sayısı gittikçe azalmıştır. 1896'da kentteki özel okul sayısı 76 iken 1936'da bu sayı 19'a ve 2007'de 4'e inmiştir.

Kentte 6 tane devlet lise ikinci derece eğitim okulu ve 17 devlet ilkögretim okulu bulunmaktadır.

Günümüzde Eastbourne yabancı gençlere İngilizce dili ve İngiliz kültürü öğreten özel okullar ve kurslarla iyi bilinmektedir. Özellikle Avrupa'dan okul tatillerinde çok sayıda genç Eastbourne'a İngiliz dil ve kültürü öğrenmek için gelmektedirler. Bunların sağladığı gelir kentin ekonomisinde turizme yakın önemli bir rol oynamaktadır.

Merkezi Brighton'da bulunan Brighton Üniversitesi'nin bir kampüsü kentin Meads semtimde konumlanmıştır.

Spor

Kentte en önemli profesyonel spor 1975'ten beri yapılan ve Wimbeldon Tenis Turnuvası'na hazırlık şeklinde olduğu kabul edilen şehrin "Devoinshire Parkı" kortlarında oynanan Eastbourne Tenis Turnuvası'dır. Bu turnuva 2009'a kadar sadece kadın oyuncular içindi ama bu tarihten sonra Nottingham Erkekler turnuvası ile birleştirilmiştir.

Kentte amatör futbol, kriket, hokey, rugby, lacrosse ve golf kulüpleri, turnuvaları ve spor sahaları bulunmaktadır. Kent deniz kıyısında olduğundan yelkencilik sporu yaygındır. Kentin hemen dışındaki Arligton Stadı motosiklet yarışları ve eski oto yarışları için düzenli olarak kullanılmaktadır.

Görülecek yerler

Eastbourne plajı

Eastbourne sahili 6,4 km uzunlukta batıda Beachy Head burnundan doğuda "Sovereign Limanı" adı verilen köye uzanan çakıllı bir plaj şerididir. Sahil yolunun diğer kıyısının hemen tümü Kraliçe Victoria döneminde yapılmış oteller ve pansiyonlarla doludur. Sahilde 2 yüzme havuzu, 3 fitness merkezi ve diğer küçük spor dükkânları bulunmaktadır. Bunlar, bir bando sahnesi ve etrafında dinleme anfisi ve Eastbourne eğlence rıhtımı kentin deniz sahilinin Kraliçe Victoria dönemindeki atmosferini korumaktadır. Sahil yolu kenarının sahibi olan Devonshire Dükü sahilde dükkân yapılmasını yasaklamıştır ve mevcut binaların kullanışını da devamlı kontrolü altında tutmaktadır.

Yerel idarenin yaptığı 1999 anketine göre kentin ziyaretçilerinin %10'u çakıllı plajdan hoşlanmamaktadırlar; ama %56'sı kentin sahilde sağladığı kültürel turistik hizmetlerden gayet memnun olduklarını ifade etmişlerdir.

Eğlence Rıhtımı

Eastbourne Eğlence Rıhtımı 1866-1872'de denize çakılı demir direkler üzerine yapılmış ve Eastbourne'un bir sembolü olmuştur. Günümüzde üzerinde oyun-eğlence makineleri bulunan dükkânlar, bir pub ve bir gece kulübü bulunmaktadır. Diğer İngiltere eğlence rıhtımlarından değişik olarak da çok nadir bulunan tek mercekli her tarafı karanlık bir büyük fotoğraf makinesi gibi etraftaki manzaraları gösteren ("camera obscura" denen) eski 19. yy bir eğlence şekli bulunmaktadır.

Beachy Head burnu

Eastbourne'un doğusunda "Beachy Head" burnunda deniz kenarında yüksek beyaz kireç taşından oluşmuş yarlar bulunmaktadır. Ne yazık ki bu yüksek yarlar bir "intihar" merkezi olarak İngiltere'de isim yapmıştır.

Beachy Head burnunda yarların tam altında deniz kenarında 1902'da kurulmuş olan bir deniz feneri vardır; günümüzde bu fener otomatik olarak işletilmektedir. Daha önce 1834-1902 döneminde yarların üzerinde "Belle Tout" adı verilen bir deniz feneri bulunmaktaydı. Ama bu fener sisli ve alçak, yere yakın bulutlu havalarda işlemez olduğu için kapatılmıştır. 1956'da bir ev olarak olarak onarılmış ve 1999'da bu ev yarların kayması dolayısıyla yıkılma tehlikesi olduğu için tümüyle yar kenarından geriye çekilmiştir.

Eastbourne tabyası

Eastbourne tabyası şehrin merkezinde 19. yy başlarında Napolyon'a karşı güney İngiltere kıyılarını korumak için yaptırılan müstahkem mevkilerden biridir. Günümüzde içinde bir askeri müze bulunmaktadır.

Resimler

Eastbourne

Eastbourne panoraması

• 
  Beachy Head burnunda yarlar ve deniz feneri
• 
  Şehre ismini veren Burne Deresi Motcombe parkında
• 
  Kent merkezinde Grove Yolu
• 
  Eastbourne açık hava bando sahnesi
• 
  Eastbourne Borough yerel idare merkezi
• 
  Eastbourne Tren Garı
• 
  Eastbourne tabyası

Ayrıca bakınız

• Güney Doğu İngiltere
• East Sussex

Dış bağlantılar

• Eastbourne Turizm Ofisinin resmi websitesi (İngilizce)
• Curlie'de Eastbourne (DMOZ tabanlı) (İngilizce)

Vikigezgin'de Eastbourne ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır.

(İngilizce)

• Eastbourne Borough Konseyi resmi sitesi (İngilizce)