Görev tipi emir

Görev Tipi Emir (Almanca: [Aufrag ve Taktik'ten türeyen] Auftragstaktik), rütbece üst olan subayın astı olan komutanlara oldukça açıkça ifade edilmiş biçimde, içerisinde zaman aralığı ve görevi başarıyla tamamlamak için gerekli olan kuvvetler gibi yüksek seviye detayları içerecek biçimde emirler verdiği bir komuta ve yetki verme metodudur. Ast komutanlara planlama inisiyatifi ve icra özgürlüğü verilirdi ve kendileri verilen görevde başarıya ulaşmak için kullanacakları metodları bağımsız biçimde seçerdi. Bu durum, sahada daha hızlı karar almaya olanak vermekle birlikte yüksek komuta kademesini stratejik tabloya konsantre olmak üzere taktik detayları yönetme konusunda serbest bırakacak biçimde operasyonel ve taktik seviyede komutada büyük bir esneklik sağlıyordu. Bu, bir ast komutana ne yapacağına dair inisiyatif tanımayan "Befehlstaktik"le bir çelişki teşkil eder.
Görev tipi emirlerin başarısı için ast komutanların emirlerin amacını anlaması ve bağımsız davranabilecek biçimde eğitilmiş olması gereklidir. Doktrinin başarısı astın emri veren kişinin amacını anlamasında ve kendisinin, eylemlerinde diğer yönlendirmelere ve alınan emirlere ihlal teşkil eden bir durum bulunsa dahi hedefe ulaşmaya yönelik isteklerinde yatar. Doktrinlerinde somut bir bütün halinde görev tipi emir kavramı bulunmayan ordularda emirlere itaatsizlik etme riskini almak veya görevin olağan icrası esnasında kısıtlamaları sorgulamak kimi zaman bu davranışı mümkün kılan ve ödüllendiren belirli bir tür yenilikçi kültürü teşvik eden elit birliklerle ilişkilendirilir.
Görev tipi emir, 19. Yüzyıl'dan itibaren Alman Silahlı Kuvvetleri'nin askerî taktilerinin merkez bileşeniydi. Görev tipi emir Amerika, Kanada, Hollanda ve İngiliz ordularındaki komuta kademelerince her zaman kullanılmamakla birlikte kullanılmıştır.
İsim olarak Auftragstaktik terimi doktrinin Normaltaktiker'yı savunan karşıtları tarafından bulunmuştur. Aslında Auftragstaktik terimi dil bilgisi açısından bir liderlik ve yetki verme yönteminden çok belirli bir taktik tipine değiniyor gibi gözükmektedir. Bu yüzden modern Alman Ordusu'nda, Bundeswehr, Auftragstaktik terimi yerine Führen mit Auftrag terimi kullanılmaktadır. Fakat daha eski ve daha kısa olan resmi olmayan terim daha geniş çaplı kullanılmaktadır.

Etimoloji

Almanca kelime, hiçbir zaman Alman Ordusunun resmi leksikonunun bir parçası olmamış, İngilizceye çevrildiğinde (Mission-type tactics) etkisinin bir kısmını kaybediyor. Kelime müstakil biçimde bir dizi taktiği betimlemiyor ve kesinlikle ne operasyonların taktik düzeyiyle ne de liderlik yöntemiyle sınırlı kalmıyor. Fakat içerisinde bir komuta stilini de barındırıyor: "emri/görevi başarıyla yerine getirmeye odaklanmış taktikler". Bu durum, Auftragstaktik'in Befehlstaktik'e ("verilen bir dizi emri icra etmeye odaklanmış taktikler") taban tabana zıt olduğunu göstermektedir. Doğrudan emirler Alman askeriyesinde bir istisnadır ve yüksek komuta seviyesinden takım düzeyi komutaya kadar görevler standart liderlik aracıdır.
Almanya'da 1891 ve 1914 arası görev tipi emir konseptini belirtmek için Freies Verfahren ("serbest metod"), Freie Taktik ("serbest taktikler"), Auftragsverfahren ("görev metodu"), Individualverfahren ("bireysel metod") ve Initiativverfahren ("inisiyatif metodu") gibi birçok farklı terim kullanıldı.

Özellikleri

Bu komuta ve yetki verme metodunun bir hayati özelliği olarak ast komutanlar kendilerine verilen emrin amacını anlamış, bu komutanlara düzgün rehberlik edilmiş olmalı ve inisiyatif alabilme anlayışı kazandırılmış biçimde eğitim almış olmaları gerekmektedir. Diğer taraftan üst komutanlar astlarına gerekenden fazla emir vermemeli (verilen her yeni emir, emri alan komutan üzerinde fazladan bir kısıtlama olarak addedilir) ve komutlarının ifadesinde titiz, açık ve kısa ve öz olmalıdır.
Doktrinin başarısı emri alan kişinin, emri veren kişinin amacını kavrayışında ve emrin ana fikrini oluşturan amaca ulaşmak için, diğer yönlendirmelere veya aldıkları emirlere zıt düşse dahi, bulunacağı eylemlerde yatar. Görev tipi emir, görevi başarıyla tamamlama doğrultusunda geçmiş kısıtlamaları ihlal etme ihtimalini varsayar. Bu kavram, merkezi olmayan bir komuta kültüründe en kolay sürdürülebilen kavramlardan biridir. Bu kavram, her düzeyde bir astın yalnızca beklendik biçimde davranmasına yani yalnızca verilen ayrıntılı emirleri takip etmek üzere eğitildiği organizasyonel yapılara terstir.
Klasik Alman Auftragstaktik yaklaşımı, her komutanın atandığı görevin üzerindeki iki komuta kademesinde etkin bir şekilde görev yapacak şekilde eğitilmesini gerektiriyordu: bir takım komutanından, Alman Ordusu'nda genelde astsubaylar bu kademede görev yapardı ve yapıyorlar, gerektiği taktirde tabur harekâtını kontrol etmesi beklenebilirdi. Kimileri, günümüzde bu askerî geleneğin bütün bir orduyu değil yalnızca bazı seçkin birlikleri kapsadığını söyler. Birkaç ordu bu yolda ustalaşmıştır: 1919-1935 yılları arasında Hans von Seeckt'in orduya getirdiği yeni anlayışla yürütülen titiz talimler neticesinde bu konuda elde edilen yeterlilikle Wehrmacht, bu doktrinde ustalaşmış orduların en somut örneklerinden birini teşkil eder... İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana, kısmen Moshe Dayan'ın bilinçli bir kararı nedeniyle, bu tarzda bir komuta talimine yalnızca İsrail Savunma Kuvvetleri yaklaşmış gibi görünüyor. Moshe Dayan, II. Dünya Savaşı'nda İngiliz komutası altında savaşmıştır ve anılarına göre kendisinde büyük bir hayal kırıklığına yol açmış olan İngiliz Kara Kuvvetleri kurmay eğitimine katılmıştır.
Bu komuta yönteminin kökeni kendini küçük, etrafı düşmanlarla çevrili ve her an yok edilme potansiyeline sahip bir devlet olarak gören Prusya'ya dayanır. Bu durum diğer eşit güçteki orduların neden bu tür bir komuta talim sistemini kendi ordularına entegre edemediğine dair bir ipucu olabilir. Örneğin Britanya Ordusu 1987 yılında "Görev Tipi Emir" komuta usulüne geçiş niyetini duyurmuştu fakat 2003 yılında Irak Savaşı'ndaki sevk ve idareye dair 2004 tarihli dahili Britanya Ordusu raporu hedefin tam zıddına ulaşıldığını açıkça gösteriyor: Britanya Ordusundaki emirler büyük ölçüde daha detaylıydı ve astlar 20 yıl önceki tabloya nazaran daha kısıtlanmıştı. Bu durum kısaca sürecin "Auftragstaktik" ile neticelenmediğini gösterir.

Kökenleri

Napolyon, muharebelerinde sürekli bir manevra harbi icra etmiştir. Kariyeri boyunca, en azından Yarımada Savaşı'na kadar, kendisi birliklerinin rakiplerinden üstün bir esnekliğe sahip oluşuyla ve birliklerini düzgün biçimde konuşlandırmasıyla her düşmanı mağlup edebilme yeteneğini gösterdi. Fransız birliklerinin gövdesini askere alınanların oluşturduğu gerçeği Fransızlara etraflı üstünlüklerini profesyonel talimden ziyade Napolyon'un birlik yönetiminin sağladığını gösterir.
Prusya'nın 1806'daki Jena-Auerstedt Muharebesi'nde Napolyon tarafından hezimete uğratılışından sonra Prusya Ordusu, askerî yaklaşımlarını gözden geçirmeye karar verdi ve kendilerini ağır bir biçimde yenen zeki bireye sistematik bir karşılık oluşturması amacıyla saf askerî yetenekten oluşan bir heyet, Groẞer Generalstab, oluşturmayı amaçladı. Prusya Ordusu buna binaen Napolyon'unkine benzer esnek bir yapı inşa etmek üzere mükemmeliyeti kurumsallaştırmayı hedefledi. Prusya Ordusu, bu esnekliğin filizlenmesine olanak sağlamak için kurmay subaylarına her askeri birimin görevini anlamasını ve yerine getirmesini sağlama yeteneğini aşılamaya çalıştı.