II. Baudouin
II. Baudouin Bourglu (İngilizce: Baldwin II, İtalyanca: Baldovino II) (diğer adı Baudouin Bourglu veya Baudouin Bourcqlu. Doğumda: Baudouin de Rethel. (d. yak. 1060 - ö. 21 Ağustos 1131, Kudüs), 1100-1118 yılları arasında ikinci Edessa kontu ve 1118 - 21 Ağustos 1131 yılları arasında Kudüs Kralı.
| II. Baudouin | |
|---|---|
| II. Baudouin Bourglu | |
 | |
| Edessa (Urfa) kontu | |
| Hüküm süresi | 1100 – 1118 |
| Önce gelen | I.Baudouin |
| Sonra gelen | Joselin de Courtenay |
| Kudüs kralı | |
| Hüküm süresi | 1118-1131 |
| Taç giymesi | 14 Nisan 1118 Kudüs |
| Önce gelen | I.Baudouin |
| Sonra gelen | Melisende ve Foulques |
| Doğum | 1060 Fransa |
| Ölüm | 21 Ağustos 1131 Kudüs |
| Defin | Kutsal Kabir Kilisesi, Kudüs |
| Eş(ler)i | Morfiya |
| Çocuk(lar)ı | Melisende, Alice, Hodierna, ve Kudüslü Ioveta |
| Hanedan | Rethel Hanedanı |
| Babası | Rethel kontu Hugues |
| Annesi | Melisende Montlhéryli |
| Dini | Katolik |
Birinci Haçlı Seferi'ne katılmadan önce
değiştirBaudoiun yaklaşık 1060'ta babası Rethel kontu Hugues'in ikinci oğlu olarak doğdu. Annesi Melisende de Montlhery idi. Gençliğini babasının Rethel Kontluğu'na bağlı olan Ardenler bölgesinde bulunan Bourcq adlı bir şehrin soylu yöneticisi olarak görev yaptı. Lakabını bu şehirden almıştır. Bu şehrin ismi bazen "Bourg" olarak da yazılmıştır. Böylece Haçlı seferine katılmadan ve Haçlı Seferi sırasında "Bzaudoiuin Bourcqlu" veya "Baudouin Bourglu" olarak anılmıştır.
Birinci Haçlı seferi ve Urfa kontu olması
değiştirBirinci Haçlı Seferi'nde Godfrey de Bouillon komutasındaki orduda yer aldı. Haçlı Ordusu 14 Eylül 1097'de Heraklia'ya vardığında Norman askerlerinin liderlerinden Tancred ve kuzeni Baudouin ile ana ordudan ayrılarak Kilikya topraklarına düzenlenen harekâta katıldı. 23 Mayıs 1099'da, Urfa ve Antakya'dan gelen takviye kuvvetlerinin başında Sur şehri yakınlarındaki Godfrey de Bouillon komutasındaki ana orduya katıldı. Kudüs'ün ele geçirilmesinden sonra Antakya'ya dönerek I. Boemondo'nun hizmetine girdi. 1100 yılı başlarında Malatya hakimi Gabriel'in yardım talebi üzerine I. Beomondo, Danişmendliler'ce kuşatılan Meliten (modern Malatya) kalesine harekete geçmiş, ancak Malatya yakınlarına geldiğinde Gümüştekin Gazi ile yaptığı savaşta yenilgiye uğrayarak esir düşmüştür. Bundan sonra Baudouin Bourglu, bir süre Antakya Prensliği'ni vekaleten yönetti. Daha sonra Urfa kontu olan kuzeni Baudouin, Kudüs Kralı olmak üzere Urfa'dan ayrılırken kendisini kontluğun başına geçmesi için Urfa'ya çağırdı. 1110 yılında Urfa kontu olduktan birkaç ay sonra, Suruç'a akınlar yapan Sökmen Bey komutasındaki Türk güçleriyle yaptığı savaşta yenilerek Urfa'ya çekilmek zorunda kaldı. Bu esnada Suruçtaki müslüman halkın da Türk kuvvetlerine destek vermesiyle Hristiyan kuvvetleri iç kaleye çekilmişti. Baudouin Bourglu kısa sürede birliklerini toplayarak 1101 yılı başlarında Suruç'a ilerlemiş, Türk güçleri de geri çekilmek zorunda kalmıştı. Ancak şehir halkının kendisine itaat etmemesi üzerine Suruç şehrine saldırarak şehri yağmalattığı gibi müslümanları da katliama tabi tuttu.
Bundan sonra kontluğunu güçlendirmek için uğraşan Budouin, 1102 yılında Meliten (modern Malatya) hükümdarı Gabriel'in kızı Morfiya ile evlendi. 1103 yılında Harran ve Rakka taraflarına akınlar düzenleyen Budouin, 1104 yılı başlarında Antakya prensi I. Boemondo, Tancred ve Joselin de Courtenay ile birlikte Harran üzerine gerçekleştirilen sefere katıldı. Mayıs 1104'te Harran savunucularına yardıma gelen Musul atabeyi Çökürmüş ile Sökmen Bey komutasındaki Selçuklu kuvvetleriyle yapılan Harran Muharebesi'nde Haçlı ordusu ağır bir yenilgiye uğrarken Baudouin ve Joselin de Courtenay'de esir düştü. Baudouin, Çökürmüş tarafından Musul'a götürüldü.
1107'de Çökürmüş'ün ölmesiyle yerine Musul emiri olarak Cavlı adlı bir Türk geçti. Cavlı, 1108 yılında Baudouin Bourglu'yu fidye, bazı müslüman esirlerin bırakılması ve istediğinde kendisine askeri yardım yapması şartıyla serbest bıraktı. Baudouin Bourglu, Antakya'ya gidip orada Tancred ile görüşüp Urfa'nın kendisine teslimini istedi. Tancred bunu kabul etmediği gibi Baudouin'in Urfa'ya gitmesini de yasakladı. Bunun üzerine yerel Ermeni beyleri ile Musul Emiri Cavlı'dan aldığı kuvvetlerle Tancred ile ufak çaplı çatışmalardan sonra yapılan antlaşma sonucu Eylül 1808'de yeniden Urfa'ya hakim oldu. Ancak Tancred ile olan mücadelesi bir süre daha devam etmiş, hatta Musul emiri Cavlı ile Halep emiri Rıdvan arasındaki mücadelede Baudouin Cavlı'nın, Tancred ise Rıdvan'ın yanında yer almıştır. 1110 yılında Urfa'nın Musul ve Halep atabeyi Mevdud tarafından kuşatılması sonrasında Kudüs Kralı Baudouin'in komutasındaki Haçlı orduları tarafından kurtarılmış, devamında da kralın devreye girmesiyle Tancred ile olan anlaşmazlık sonlandırıldı. Mevdud'un düzenli akınlarına maruz kalan Urfa kontu, şehirdeki Ermeiler'in Türklere yardım edebileceği endişesiyle 1113 yılında Urfa'daki tüm Ermenileri şehirden sürmüştür. 1114 yılındaki Türk akınlarından sonra, Türk emirlerinin kendi aralarındaki çekişmeden yararlanan Kont Baudouin, önce Dığa Vasil adlı Ermeni reisini ele geçirerek onun elindeki önemli kaleleri almış 1117'de uzun bir kuşatmadan sonra yine bir Ermeni reisi hakimiyetindeki Birecik'i ele geçirmiştir. Daha sonra ilerleyişini sürdüren Baudouin, yerel Ermeni beylerin hakimiyetindeki birçok kaleyi daha topraklarına kattı.[1]
Kudüs Kralı olması ve idaresi
değiştir
1118 yılında Kudüs Kralı I. Baudouin'in ölmesi üzerine yerine geçmesi için büyük ağabeyi II. Eustace'e haber gönderilmişti. Bu sırada hac için Kudüs'e gelmiş olan Kont Boudouin, Joselin de Courtenay ve bazı Haçlı asilzadeler tarafından Kudüs Krallığına aday gösterilmiş ve kilisenin de uygun görüş vermesi üzerine Kudüs Kralı olmuştur.
Krallığa geçmesiyle Mısır tarafında Fâtımîler, Suriye taraflarında da Selçuklular ile mücadele etti. İlgazi Bey'in 1119'da Sarmada yakınlarındaki savaşta Antakya Prensini öldürmesi üzerine Antakya Prensliğini hakimiyeti altına aldı. 1122'de Urfa Kontu Joselin de Courtenay'ın Belek Gazi'ye esir düşmesi üzerine kuzeye doğru harekete geçen Kral Boudouin, 1123 yılında Gerger'de yapılan savaşta Belek Gazi'ye yenilerek esir düştü. 1124 yılında fidye karşılığı serbest bırakıldıktan sonra, 1125 yılında gerçekleşen Azez Muharebesi'nde Tuğtekin komutasındaki Selçuklular'ı yenilgiye uğrattı. 1126'da Şam'ı almak istese de başarılı olamadı.
Ölümü ve varisleri
değiştirII. Baudouin'in Şam'a saldırısı sırasında ona yeni damadı olan Foulques yardım etmekteydi. II. Baudouin ve karısı Morfiya'nın erkek çocukları olmamıştı ve dört kızları vardı: Melisende, Alice, Hodierna ve İoveta. 1129'da II. Boudoin büyük kızı olan Melisende'yi kendine vâris olarak ilan etti ve onu önemli Avrupalı Frank asillerinden olan Anjou Kontu Foulques ile evlendirdi. Diğer iki kızının da Doğu Akdeniz bölgesinde bulunan önemli Avrupalı Frank asillerle evlenmesini sağladı: Alice, Antakya Prensi II. Boemondo ile Hodierna'da ise Trablus kontu II. Raymond ile evlilik yaptılar. Dördüncü kızı İoveta ise rahibe olup Bethani Manastırı başrahibesi oldu. 1131'de hastalanan Kral Baudoin, 21 Ağustos 1131'de öldü.
Dönemin en önemli Haçlılar kronik-tarihçisi olan Surlu Vilyam onu şöyle tasvir etmektedir:
O çok koyu derin inançlı dindar ve tanrıdan korkan bir kişi idi. Sadakati ve askeri konularda derin tecrübesi ile iyi bilinmekteydi.
Gayriresmî lakabının da "Dikenli" (cognominatus est Aculeus) olduğu bildirmiştir. Dönemin Müslüman kronik-tarihçisi İbni El-Kalabisi, I. Baudouin'den ayırt etmek için, onu "Küçük Baudouin (Bagdavin El-Ruaivis)" ismiyle anmakta ve hakkında şunu bildirmektedir:
Ondan sonra (Haçlılar) arasında sağlam yargı alma ve iyi yönetim yeteneğine olan sahip olan hükümdar kalmamıştı.
Kronikçi Galbert Brugge'lu onun hakkında pek pozitif açıklamalar yapmamaktadır ve onu "tamahkar ve öldürücü" olarak nitelemiş ve Müslümanlar tarafından esir alınmasının "Hristiyan tanrısına inançlıları iyi yönetmediği için ortaya çıktığını" bildirmiştir. Galbert onun esir olması sırasında Kudüs Krallığı tahtının Flandra Kontu I. Charles'a teklif edildiğini de açıklamıştır. Büyük olasılıkla bu teklif Flandra doğumlu olan Eustace Grenier'den gelmiştir.[2]
Hukuken vâris olarak tayin edilmiş olan kızı Melisende babasının ölümünden sonra kocası Foulques ile ortak kraliçe ve kral olarak Kudüs Krallığı tahtına çıkmışlardır. Yeni kral ve kraliçe için 14 Eylül'de taç giyme töreni yapılmıştır.
Çocukları
değiştirKarısı Meliten (modern Malatya) hükümdarı Gabriel'in kızı Morfiya'dan, dört kızı olmuştur:
- Melisende, 1131-53 arasında Kudüs Krallığı Hükümdar Kraliçesi, 1153-61 arasında oğlunun seferi sırasında kral naibi.
- Alice, Antakya prensi II. Boemondo ile evlenmiştir
- Hodierna, Trablus kontu II. Raymond ile evlenmiştir
- Ioveta, Bethani Manastırı Başrahibesi.
Kaynakça
değiştir- ^ Demirkent, Işın (2013). "Urfa haçlı Kontluğu Tarihi (1098-1118) I. Cilt". Ankara: Türk Tarih Kurumu. ISBN 978-975-16-0221-3.
- ^ Galbert of Bruges, (İng. çev.: James Bruce Ross) (1959 Son.bas. 1967) The Murder of Charles the Good, Count of Flanders, Columbia University Press, 1959, (son bas. Harper).
Dış bağlantılar
değiştir
- Runciman, Steven (çev. Fikret Işıltan) (1992), Haçlı Seferleri Tarihi: II. Cilt Kudüs Krallığı ve Frank Doğu, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları ISBN 975-16-0497-4
- Maalouf, Amin (çev. Ali Berktay), (2006) Arapların Gözünden Haçlı Seferleri, İstanbul: Yapı Kredi Kültür Yayınları, ISBN 975-80-121-6
- Surlu Vilyam (ing.cev. E. A. Babcock ve A. C. Krey) (1943). A History of Deeds Done Beyond the Sea, Columbia University Press. (İngilizce)
- Murray, Alan V. (2000) The crusader Kingdom of Jérusalem: A Dynastic History, 1099-1125, Oxford: Prosopographica & genealogica, ISBN 1-900934-03-5 say. 280 (İngilizce)
- Grousset, Rene (1936, yeni bas.:1999) Histoire des croisades et du royaume franc de Jérusalem Paris:Perrin, (Fransızca)
- Ferdinandi, Sergio. La Contea Franca di Edessa. Fondazione e Profilo Storico del Primo Principato Crociato nel Levante (1098-1150), Pontificia Università Antonianum - Rome 2017. ISBN 978-88-7257-103-3 (İtalyanca)
