John Franklin

John Franklin (d. 16 Nisan 1786, Lincolnshire - ö. 11 Haziran 1847, Kral William Adası), Britanyalı gezgin, kâşif.

Henüz 15 yaşındayken sonradan kendisi gibi keşifleriyle ünlenecek olan kuzeni Matthew Andrews ile Avustralya'ya bir keşif gezisine çıktı. 1818 yılında Spitzberg Adaları'nı geçerek kuzey yolculuğuna çıkan iki gemiden birinin kaptanı olarak ilk kutup seferini yaptı. Döndükten sonra 1818 - 1821 yılları arasında Kanada'da kanolarla yapılan bir keşif gezisinin rehberliğini üstlendi. Bu ekip, Hudson Körfezi'nden yola çıkarak, Büyük Esir Gölü'ne, oradan da Coppermine ırmağı üzerinden Kuzey Kutup bölgesine ulaştı. Franklin, bu yolculuğa devam ederek, yine kanoyla Kanada kıyıları boyunca 880 kilometre daha yol aldı.

Üç yıl sonra 1844'te yine Kanada'da başka bir geziye rehberlik yaptı. Toplamda 1932 kilometrelik kıyı şeridinin araştırmasını tamamlayarak ülkesine geri döndüğünde "sir" unvanını aldı. John Franklin, 14 yaşındayken bağlandığı Kraliyet Deniz Kuvvetleri'nden ölünceye kadar ayrılmadı. 1801 yılında Kopenhag, 1805'te Trafalgar, 1814'te New Orleans savaşlarına katıldı. 1836 yılında kendisine verilen Van Diemen's Land (bugünkü adıyla Tazmanya) genel valiliği görevini yürüttü. 1844 yılında İngiltere'ye dönerek 1845 yılında Kraliyet Deniz Kuvvetleri adına yapılan bir keşif gezisine çıktı.

1845 yılında başlayan bu gezinin amacı; Atlas Okyanusu'ndan Büyük Okyanus'a bir geçit bulmaya çalışmaktı. Ancak bu Sir Ftanklin'in son yolculuğu oldu; 1859 yılında Kral William Adası'na giden bir araştırma ekibi; görgü tanığı Eskimoların anlattıkları ve buldukları tayfa iskeletlerinin yanındaki 25 Nisan 1848 tarihli seyir defteri notlarına göre; John Franklin komutasındaki gemilerin 1846 Eylül ayından 1847 Nisan'ına kadar Victoria Boğazı'nda buzulların arasında sıkışıp kaldığını, Franklin'in 1847 Haziranında öldüğü öğrenildi. Geminin sağ kalan tayfaları parçalanan gemileri bırakarak buzda yürüyüp Kanada'ya ulaşmaya çalışırlarken açlık ve hastalık nedeniyle hepsi ölmüştü.

Kuzeybatı Geçidi'ni batıdan geçerek bulmaya çalışan keşif ekiplerinin ulaştığı yere Franklin'in varması için yalnızca birkaç kilometre kalmış olduğundan, çoğunlukla Kuzeybatı Geçidi'ni onun keşfettiği varsayılır.

John Franklin; dünyada en çok yer keşfeden insan olarak kabul edilmektedir.

Keşifleri

The Discovery of Slowness, Sten Nadolny, Novel, 1983.
The Rifles (novel), William T. Vollmann, Novel, 1994.
The Terror (novel), Dan Simmons, Horror novel, 2007.
The Broken Lands, Robert Edric, Novel, 1992
The Ice Child, Elizabeth McGregor, Dutton, May 3, 2001
Journeys and Adventures of Captain Hatteras, Jules Vernes, Novel (in French), 1864.

Dış bağlantılar

Dictionary of Canadian Biography Online sitesinde biyografisi (İngilizce) 22 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili yayınlar (İngilizce)

Alexander, Alison (editor) (2005) The Companion to Tasmanian History Centre for Tasmanian Historical Studies, University of Tasmania, Hobart. ISBN 1-86295-223-X.
Robson, L.L. (1983) A history of Tasmania. Volume 1. Van Diemen's Land from the earliest times to 1855 Melbourne, Oxford University Press. ISBN 0-19-554364-5