Kakım

Kakım (Mustela erminea), sansargiller (Mustelidae) familyasından bir gelincik türü. Avrasya ve Kuzey Amerika coğrafyalarının orta-kuzey bölgelerinin yerlisidir. Kış aylarında postu bembeyaz bir renge bürünür.

Kakım
Korunma durumu
Asgari endişe altında (IUCN 2.3)
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Alt şube: Vertebrata İnfa şube: Gnathostomata Sınıf: Mammalia Takım: Carnivora (Etçiller) Alt takım: Caniformia (Köpeğimsiler) Familya: Mustelidae (Sansargiller) Alt familya: Mustelinae (Asıl sansarlar) Cins: Mustela Tür: M. erminea
İkili adlandırma
Mustela erminea (Linnaeus, 1758)
Dağılımı

Özellikleri

Kakım uzun vücudu, kısa bacakları ve kısa kuyruğu ile tipik bir sansargildir. Yaz mevsimindeki dış görünüşü çoğu gelincik için tipik olanıdır, üst kısmı kahverengi ve alt kısmı beyazdır. Kış mevsiminde tamamen beyaz bir renge kavuşur, sadece kuyruğunun ucu siyah kalır. Kuyruğunun siyah kalmasının sayesinde kış aylarında neredeyse aynı görünüme sahip olan bayağı gelincikten ayırt edilebilir. Ancak yayılım gösterdikleri coğrafyanın tümünde mevsimle birlikte renk değiştirmezler; daha sıcak bölgelerde hiç beyazlaşmadan yaz postu ile kalırlar ve daha soğuk olan kuzey bölgelerinde hep beyaz renk olan kış postları ile görülürler.

Uzunlukları 17–33 cm (+ 4–12 cm kuyruk) ve ağırlıkları 40-360 gram arası değişir. Erkekler daima dişilerden biraz daha büyük olurlar.

Yayılımı ve yaşam alanı

Kakım kuzey yarıkürenin ılıman ve subarktik kısımlarında yaygındır. Avrasya'nın yanında Kuzey Amerika da, Grönland'da ve Japonya'da da bulunur. İnsanların yardımı ile Avustralya ve Yeni Zelanda'ya da ulaşmıştır ve burada çevresel sorun haline gelmiştir.

Farklı yaşam alanlarında görülebilir: Kırlar, tarlalar, su kenarları. Bazen de insanların yerleşim yerlerinin yakınında yaşamayı tercih ederler. 3400 metre yükseklikte yaşayanları da görülmüştür. Büyük ormanlara yerleşmezler.

Yaşam şekli

Kakımların kış mevsiminde beyaz bir postu olur

Kakımlar hem gece hem gündüz faal olabilirler ama çoğunlukla akşam ve gece aktif oldukları görülür. Sığınak olarak kaya aralıkları, ağaç kovukları, taş yığınları ya da başka hayvanların terk ettikleri inleri kullanır.

Çiftleşme zamanının dışında yalnız yaşarlar. 10 ila 40 dönüm büyüklüğünde bir bölgenin içerisinde hareket ederler. Bu bölgelerinin sınırını anal bezelerinden gelen kokulu bir sıvı ile işaretlerler.

Av yöntemi ve beslenmesi

Kakımlar genelde avladıkları fare, keme, tavşan ve sivri fare gibi küçük memeliler ile beslenirler. Ayrıca kuş, kertenkele, balık ve böcek de avlarlar.

Ava hava kararırken başlamayı tercih eder. Kurbanlarını bulmak için özellikle duyma ve koku alma duyularını kullanır ve bunun için sık sık arka ayaklarının üstünde ayağa kalkarak dikilir. Bir kurban bulduğunda usulca yanaşıp aniden o hayvanın üzerine atlar, ensesini ısırarak öldürür ve sonra onu sığınağına taşır.

Geçmişte kakımların, avlarının kanını emdiğine yönelik inanışlar olsa da günümüzde bunun doğru olmadığı bilinmektedir.

Üreme ve ömür

Gelincik (Mustela erminea) aralığı (yeşil – yerli, kırmızı – tanıtılmış)

İlkbaharın sonuna, yazın başına doğru çiftleşme zamanları başlar. Ancak dişinin karnındaki döllenmiş yumurtacık ancak bir sene sonra mart ayında, rahim duvarına yerleşip gelişmeye başlar. Böylece asıl gebelik süresi sırf bir ay olmasına rağmen, doğum çiftleşmekten 13 ay sonra gerçekleşir. 3-18 (ortalama 6-9) yavru dünyaya getirirler. 6 hafta boyunca emzirilirler. Dişiler erkeklerden daha erken ergenleşir. Erkekler ancak bir yıl sonra üreyebilir bir olgunluğa ulaşır.

Kakımlar aslında 7 yaşına varabilir ama doğada çok düşmanları olduğu için çoğunlukla 1-2 yıldan fazla yaşayamaz. Başlıca düşmanları yırtıcı kuşlar, kızıl tilki ve porsuklardır.

Kitaplar

• Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, 1999 ISBN 0-8018-5789-9
• Hayvanlar Ansiklopedisi. Parıltı Yayıncılık. 2013. ss. 88-89. ISBN 978-605-100-090-9. 

Dış bağlantılar

• Mustelid Specialist Group (1996). Mustela erminea. Tehlike altında olan türlerin 2006 IUCN Kırmızı Listesisi. IUCN 2006. 09 May 2006 tarihinde alınmıştır.
• Daha ayrıntı bilgiler ve resimler 7 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Almanca)