Vikipedi

Los Zetas

Meksika kökenli suç örgütü

Los Zetas, Meksikalı bir suç örgütüdür,[9] uyuşturucu kartellerinin en tehlikeli olanlarından biri olarak kabul edilir.[10] Örgüt başlarda uyuşturucu kaçakçılığıyla ilgili olsa da, seks işçiliği ve silah kaçakçılığı işlerini de yürütmektedir. Los Zetas'ın kökenleri, Meksika Ordusu komandolarının saflarını terk edip Körfez Kartelinin icra kolu olarak çalışmaya başladığı 1990'ların sonlarına dayanıyor.[11] Şubat 2010'da Los Zetas, Körfez Kartelinden ayrıldı kendi suç örgütlerini kurdu.[12]

Los Zetas
Kuruluş1990'lar-günümüz
Kurucu(lar)Osiel Cárdenas Guillén
Arturo Guzmán Decena
BağlılıkKörfez Karteli (1990-2010)
Etkin bölgelerMeksika Körfezi kıyıları, ABD, Guatemala, El Salvador, Honduras, Kosta Rika, Nikaragua, Panama, Kolombiya, Peru
MüttefiklerTijuana Karteli
Juárez Karteli
'Ndrangheta
Los Mazatlecos
Los Aztecas
MS-13[1]
Texas Syndicate
Gangster Disciples
Triad[2]
Oficina de Envigado
La Línea (çete)
Hizbullah (Lübnan)[3][4][5][6]
İtalyan ve Sicilya mafyası[7]
Kudüs Gücü[8]
Camorra
Rakip(ler) Tapınak Şövalyeleri Karteli
Körfez Karteli
Sinaloa Karteli
Jalisco Yeni Nesil Karteli

Bir noktada, coğrafi yetkinlik açısından Meksika'nın en büyük uyuşturucu karteliydi ve rakipleri Sinaloa Kartelini geride bırakmıştılar.[13] Ancak, son zamanlarda Los Zetas parçalandı ve etkisinin azaldığı görüldü.[14] Mart 2016 itibarıyla Grupo Bravo (Bravo Grubu) ve Zetas Vieja Escuela (Eski Okul Zetas), Kuzeydoğu Karteline karşı Körfez Karteli ile ittifak kurmuştu.[15] Mart 2019'da Teksas Cumhuriyetçi kongre üyesi Chip Roy, Los Zetas'ın Kuzeydoğu Karteli fraksiyonunu, Jalisco Yeni Nesil Karteli ve Körfez Kartelini yabancı terör örgütleri olarak listeleyen bir yasa tasarısı sundu. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Donald Trump da kartelleri terör örgütü olarak belirlemekle ilgilendiğini ifade etmişti.[16] Ancak bu tür planlar Meksika Başkanı Andrés Manuel López Obrador'un isteği üzerine ertelendi.[17]

Tarihi

değiştir

Kuruluşu

değiştir

Osiel Cárdenas Guillén 1990'larda Körfez Kartelini kontrol ettikten sonra, kendisini şiddetli bir bölge savaşında buldu. Örgütünü ve liderliğini rakip uyuşturucu kartellerinden ve Meksika Ordusu'ndan korumak için emekli bir ordu teğmenini aradı.[18] Teğmen, elit Grupo Aeromóvil de Fuerzas Especiales'ten (GAFE) otuzdan fazla asker firarisini getirdi ve bununla beraber ordunun en gelişmiş silahlarını ve gözetim ekipmanlarını verdi. Kısa zamanda güvenlik görevlerinin dışına çıkarak Körfez Kartelinin paralı asker ordusu oldular ve kendilerine Los Zetas demeye başladılar. Bu firarilere, ordu tarafından ödenen maaşlardan çok daha yüksek maaşlar verildi.[19]

Guillén iktidarını pekiştirdiğinde, kaçırılma olaylarını organize etmeye, insan zaptına, kokain tedarikini ve insan ticareti yollarını güvence altına almaya başlayan Los Zetas'ın sorumluluklarını genişletti. Ancak, Kasım 2002'de Teğmen, bir restoranda Heriberto Lazcano'nun grubun kontrolünü ele geçirmesine neden olan askeri bir eylemde öldürüldü.[20] Guillén'in 2003 yılı Mart ayında tutuklanması ve 2007'de iadesi üzerine Zetas, Körfez Karteli içinde daha aktif bir liderlik rolü üstlenmiş ve etkileri örgüt içinde artmıştır.

Zetas'ın üyelerinin geçmişleri yolsuz federal, eyalet ve yerel polis memurları ile eski ABD Ordusu personelinden, Guatemala ordusunun özel kuvvetleri olan eski Kaibiles'e kadar uzanıyor. Zamanla, Zetas'ın orijinal üyelerinin çoğu öldürüldü ya da tutuklandı; birkaç genç erkek boşluğu doldurdu, ancak şu anda mevcut olan grup paramiliter kökenlerinin verimliliğinden uzak duruyor.

Körfez Karteli'nden Ayrılması

değiştir

Càrdenas'ın tutuklanmasından ve iade edilmesinden sonra, Los Zetas o kadar güçlü oldu ki, 2010 yılına kadar Körfez Kartelini sayı, üyelik ve nüfuzda geride bıraktı.[21] Bu dengesizliğin bir sonucu olarak, kartel kendi infazcılarının etkisini azaltmaya çalıştı ve bir iç savaşı kışkırttı. Buna ek olarak, kartel, Matamoros ve Reynosa'daki narkotik afişleri aracılığıyla Los Zetas'ı operasyonlarını cinayet, hırsızlık, gasp, adam kaçırma gibi, Körfez Kartelinin katılımcısı olmadığı eylemlere genişletmekle suçladı.[22]  Los Zetas, Tamaulipas boyunca kendi pankartlarını yayınlayarak karşılık verdi, Kartel emri altında infaz ve adam kaçırma yaptıklarını ve aslında bu tek amaç için kurulduklarını kaydetti. Ayrıca, Los Zetas, kartelin masum sivillerin cinayetleri için onları günah keçisi tuttuğunu iddia etti.[23]

Bazı kaynaklar Càrdenas'ın kardeşi ve Körfez Kartelinin haleflerinden Guillén'in kumar, seks ve uyuşturucu bağımlısı olduğunu ve Los Zetas'ın liderliğini örgüt için bir tehdit olarak algılamasına yol açtığını iddia ediyor.[24]  Ancak diğer raporlar, bölünmenin Cárdenas'ın iadesinden sonra kartelin liderliğini kimin üstleneceği konusunda anlaşmazlık nedeniyle meydana geldiğini belirtiyor. Kartelden adaylar Guillén ve Jorge Eduardo Costilla Sánchez iken, Los Zetas liderliği kendi liderleri Heriberto Lazcano'ya vermek istiyordu.[25] Körfez Kartelinin teğmenlerinden Samuel Flores Borrego, Reynosa'nın uyuşturucu koridoru üzerindeki anlaşmazlık nedeniyle Zetas teğmeni "El Concorde 3" takma isimli Sergio Peña Mendoza'yı öldürdü. Los Zetas, kartelin katili teslim etmesini istedi, ancak reddettiler.[26]

Düşmanlıklar başladığında, Körfez Karteli Los Zetas'ı ele geçirmeyi amaçlayan eski rakipleri Sinaloa Karteli ve La Familia Michoacana ile güçlerini birleştirdi. Bunun sonucunda, Los Zetas Beltrán-Leyva Karteli, Juárez Karteli ve Tijuana Karteli ile ittifak kurdu.[27]

Örgüt İç Savaşı

değiştir

2010 yılının başlarında, Los Zetas'ın eski kumandan muavini Miguel Treviño Morales, bildirildiğine göre Los Zetas'ın liderliğini üstlendi ve Lazcano'nun yerine geçti.[28][29] Lazcano, başlangıçta Morales'in saflarında olmasından memnundu, ancak söylendiğine göre Morales'e çok fazla otorite verdi şiddet içeren doğasını hafife aldı.[30] Morales'in aktif liderliği, ona Los Zetas'taki pek çok kişinin sadakatini ve saygısını kazandırdı, bu da birçok kişinin sonunda Lazcano'ya haraç ödemeyi bırakmasına yol açtı.[31] Ülkenin farklı yerlerinde yaşıyorlardı ve iş dışında çok az ortak noktaları vardı.[32] Morales şiddeti tercih ederken, Lazcano daha çok iş hayatındaydı. Lazcano, Los Zetas'ın Peña Nieto hükümeti için daha az sorun olmasını istedi; ancak "Treviño Morales, savaşmak isteyen biri."[33]

Günümüz

değiştir
 
2015 yılında Los Zetas'ın Meksika'daki etki alanı(yeşil)

2011 yılına gelindiğinde, esas 34 zetadan sadece 10 tanesi kaçak olarak kaldı[34] ve bugüne kadar çoğu ya öldürüldü ya da Meksika kolluk kuvvetleri ve askerî kuvvetleri tarafından esir alındı.[35][36][37] 2012 itibarıyla Los Zetas, Meksika'da 11 eyalette kontrole sahipti ve bu da onu ülkenin en büyük bölgesine sahip uyuşturucu karteli haline getirdi.[38] Rakipleri Sinaloa Karteli, bazı bölgelerini Los Zetas'a kaptırdı ve 23 eyaletten 16'ya düştü.[39]

2012'nin başında Meksika hükûmeti, Los Zetas'a yönelik saldırısını, grubun birincil operasyon alanlarına beş yeni askeri üs kurulacağını duyurarak artırdı.[40]

9 Ekim 2012'de, Meksika Donanması, Los Zetas lideri Heriberto Lazcano'nun Teksas sınırındaki bir eyalette Meksikalı denizcilerle yapılan bir çatışmada öldürüldüğünü doğruladı.[41]

Araştırmacı Daniel Haering, Mayıs 2013'te Uluslararası Kriz Grubu ile yaptığı bir röportajda, "Eski ağlar Los Zetas tarafından bozuldu ve şimdi Los Zetas Zetillalara bölündü. Bunlar büyük operatörler değil, parçalanmış gruplar."[42]

14 Temmuz 2013'te, Meksika Deniz Piyadeleri'nin, Tamaulipas eyaleti sınırı yakınında, Nuevo León'da "Z-40" olarak da bilinen Los Zetas lideri Miguel Treviño Morales'i yakaladığı bildirildi.[43] Yetkililer, onun yerine kardeşi Omar Treviño Morales (Z-42) geçtiğini iddia ediyor.[44]

12 Ekim 2013'te, Meksikalı yetkililer, Los Zetas'ın üst düzey ajanı Gerardo Jaramillo'yu (takma adı ile"El Yanqui") yakaladı.[45] Tutuklanması, nihayetinde "saldırı tüfeği, birkaç el bombası fırlatıcısı, dergi, çeşitli kalibrelerde 2.000 mermi, kurşun geçirmez yelekler ve balaklavalar" dahil olmak üzere büyük bir Zetas silah deposu ve malzeme zulasının keşfedilmesi ve ele geçirilmesiyle sonuçlandı.[42]

9 Mayıs 2014 tarihinde, kurucu üyelerden biri olan Galindo Mellado Cruz ve diğer dört silahlı adam, Meksikalı güvenlik güçlerinin Cruz'un Reynosa kentindeki sığınağına baskın düzenlemesinin ardından bir çatışmada öldürüldü.[46]

3 Mart 2015'te, Meksika güvenlik güçleri, Monterrey'in bir banliyösünde, kalan Los Zetas yapısının bilinen son lideri Omar Treviño Morales'i ("Z-42") tutukladı.[47]

23 Mart 2015'te, "Z-42" nin potansiyel bir halefi olan Ramiro Pérez Moreno ("El Rana"), 6 kilo kokain ve esrar, tüfek ve bir el bombası taşıyan 4 adamla birlikte yakalandı.[48]

9 Şubat 2018'de Meksikalı yetkililer, Meksiko'da yeni lider Z-43 lakaplı José María Guízar Valencia'yı tutukladı. ABD, yakalanması için 5 milyon dolarlık ödül teklif etti, her yıl ABD'ye binlerce kilogram kokain ve metamfetamin ithal etmekten sorumlu ve Guatemala sınır bölgesinin sistematik olarak ele geçirilmesi sırasında sayısız Guatemalalı sivili öldürdü.[49]

9 Nisan 2019'da "La Barbie" olarak da bilinen José Roberto Stolberg Becerra, Jalisco'da tutuklandı.[50] Kartelin Los Zetas la Vieja Escuela (Eski Okul Zetas) fraksiyonunun lideri olduğu bildirildi.[50][51]

Temmuz 2019'un başlarında, Los Zetas liderleri, Los Zetas'ın Kuzeydoğu Karteli fraksiyonunun kumandan muavini Jorge Antonio "El Yorch" Gloria Palacios ve San Fernando'daki Los Zetas'a başkan olarak görev yapan Hugo "El Ganso" Sanchez Garcia, Meksikalı yetkililer tarafından gözaltına alındı.[52][53]

Ocak 2020'de Los Zetas bölge lideri, "El Comandante Reyes" olarak da bilinen José Carmen N., Oaxaca'da tutuklandı.[54] Eyaletin en şiddetli kasabaları olarak bilinen Acayucan, Minatitlán ve Coatzacoalcos da dahil olmak üzere Veracruz'daki 12 belediyede çetenin operasyonlarından sorumlu olduğuna inanılıyordu.[54] Aynı ay, Veracruz Başsavcısı Verónica Hernández Giadáns, kuzeni Guadalupe "La Jefa" Hernández Hervis'in Los Zetas'ın operasyon şefi olduğunu ve 2017'de tutuklanan eski Los Zetas lideri Hernán “El Comandante H” Martínez Zavaleta'nın da yakın ilişkisi olduğunu kabul etti.[55]

Mart 2020'de, "El Porras" veya "Comandante Pinpon" olarak da bilinen üst düzey Los Zetas ajanı Hugo Alejandro Salcido Cisneros, Nuevo Laredo'da polisle yapılan silahlı çatışmada öldürüldü. [117] Salcido Cisneros, Los Zetas'ın Kuzeydoğu Karteli fraksiyonunun yönetimindeki bir grup tetikçi olan "Tropa del Infierno"nun lideriydi. Çatışmalarda birkaç diğer Tropa del Infierno silahlı adamı da yaralandı.[56]

Mayıs 2020'de, Los Zetas la Vieja Escuela'nın lideri Moisés Escamilla, COVID-19'a yakalandıktan sonra hapishanede öldü.[57]

Örgütsel Yapı

değiştir

Los Zetas, federal, eyalet ve yerel polis memurlarını eğitmek için kamplar kurdu.[58] Eylül 2005'te, o zamanlar Savunma Sekreteri Clemente Vega'nın Meksika Kongresi'ne yaptığı ifade, Zetas'ın da, kadrolarındaki eski Meksika özel kuvvetlerinin sayısının azaldığı için Guatemala'dan en az 30 eski Kaibiles askerİ kiraladığını belirtti.[58] Los Zetas'ın eğitim yerlerinin, askerî GAFE eğitim tesislerine benzer bir düzene sahip olduğu tespit edildi.

Etki Alanları

değiştir

Analistler, Los Zetas'ın coğrafi mevcudiyet açısından Meksika'daki en büyük organize suç grubu olduğunu gösteriyor.[59] Havaalanları, otobüs durakları ve ana yollar gibi varış noktalarına aramalar yaptılar. Sınır boyunca faaliyetler yürütmenin yanı sıra, Meksika Körfezi boyunca, Tabasco, Yucatán, Quintana Roo ve Chiapas'ın güney eyaletlerinde ve Guerrero, Oaxaca ve Michoacán'ın Pasifik Kıyısı eyaletlerinde ve Meksiko'da da aktifler.[60]

Amerika Birleşik Devletleri'nde, Teksas da dahil olmak üzere birçok eyalette aktiftirler.[61] Zetas'ın ayrıca Guatemala'da önemli operasyon alanları vardır. Avrupa'da İtalya'da aktiftirler.[62]

2012'nin başlarında, bazı yerel örgütler ile birlikte Kolombiya'daki uyuşturucu kaçakçılığı rotaları ile ABD ve Avrupa'ya giden ana liman yolu olarak Zulia'yı kontrol ediyorlar.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Zetas and MS-13 Join Forces in Guatemala". 7 Nisan 2012. 17 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Organized Crime Exploits China's Growing Links to Latin America". 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2021. 
  3. ^ "Coked Up: How Hezbollah is fundraising with Mexican drug cartels - The Commentator". www.thecommentator.com. 4 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020. 
  4. ^ "The secret backstory of how Obama let Hezbollah off the hook". POLITICO. 17 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020. 
  5. ^ "Iran and Hezbollah's Presence Around the World". Lawfare. 8 Ocak 2020. 8 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020. 
  6. ^ "ANALYSIS: Hezbollah's presence in Donald Trump's backyard". Al Arabiya English. 16 Mayıs 2018. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020. [ölü/kırık bağlantı]
  7. ^ "The Business Relationship Between Italy's Mafia and Mexico's Drug Cartels". 18 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2021. 
  8. ^ "Iran working with Los Zetas Drug Cartel threatens US national security". 22 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2021. 
  9. ^ "Los Zetas". InSightCrime. 6 Nisan 2018. 26 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020. 
  10. ^ Michael Ware (6 Ağustos 2009). "Los Zetas called Mexico's most dangerous drug cartel". CNN. 7 Ağustos 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020. 
  11. ^ Will Grant (11 Eylül 2012). "Mexico's Zetas drug gang split raises bloodshed fears". BBC News. 13 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020. 
  12. ^ CNN Wire Staff (12 Nisan 2010). "Weekend shootouts in northeastern Mexico kill at least 9". CNN. 15 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020. 
  13. ^ "Zetas Now Mexico's Biggest Cartel, Report Says". Fox News Channel. 26 Ocak 2012. 29 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2012. 
  14. ^ "The Rise and Fall of Los Zetas". 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020. 
  15. ^ "Proceso: Fracción de Los Zetas, ahora Cártel del Noreste, advierte masacre por extradiciones". Proceso. Revista Proceso. 16 Mart 2016. 19 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2019. 
  16. ^ "Rep. Chip Roy Releases Bill Asking Sec. Pompeo to Designate Cartels Foreign Terrorist Organizations (FTOs)". 12 Mart 2019. 24 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ "Trump halts plan to treat cartels as terrorists". BBC News. 7 Aralık 2019. 7 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2021. 
  18. ^ De Amicis, Albert (27 Kasım 2010). "Los Zetas and La Familia Michoacana Drug Trafficking Organizations" (PDF). University of Pittsburgh. 2 Ocak 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  19. ^ "Los Zetas and Mexico's Transnational Drug War". Borderland Beat. 10 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020. 
  20. ^ "Zeta recalls his life, warns against it". The Brownsville Herald. 13 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2011. 
  21. ^ "Law and Order in Mexico". GrimesandWarwick. Haziran 2010. 11 January 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 April 2020. 
  22. ^ "Gulf Cartel split with Zetas made public". Borderland Beat. 10 Mart 2010. 11 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  23. ^ "Mexican cartels strategize to win hearts and minds". The Monitor. 14 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2011. 
  24. ^ "Otro Cárdenas Guillén hereda la organización". Vanguardia. 8 Kasım 2010. 2 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020. 
  25. ^ "Authorities: Gulf Cartel, Zetas gang up on each other as arrangement dies". The Monitor. 10 March 2010. 12 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  26. ^ "The Gulf-Zeta Split and the Praetorian Revolt". ISN. 7 Nisan 2010. 2 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020. 
  27. ^ "Gulf Cartel lieutenant's associates enter plea agreement". The Monitor. 13 Aralık 2011. 14 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2011. 
  28. ^ Castillo, E. Eduardo (24 Ağustos 2012). "Even more brutal leader takes over Mexico's Zetas". El Paso Times. 3 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2012. 
  29. ^ Pachico, Elyssa; Dudley, Steven (24 Ağustos 2012). "Why a Zetas Split is Inevitable". InSight Crime. 23 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2012. 
  30. ^ Castillo, E. Eduardo; Stevenson, Mark (24 Ağustos 2012). "Even more brutal leader takes over Mexico's Zetas". Bloomberg Businessweek. s. 2. 21 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2012. 
  31. ^ Stevenson, Mark (24 Ağustos 2012). "Miguel Angel Trevino, Mexico Assassin, Rises In Zetas Cartel". HuffPost. 25 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2012. 
  32. ^ Grant, Will (11 Eylül 2012). "Mexico's Zetas drug gang split raises bloodshed fears". Mexico City: BBC News. 23 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2012. 
  33. ^ "Feared Mexican Zetas leader Z-40 now top _target". The Monitor. 24 Ağustos 2012. 24 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2012. 
  34. ^ "El Universal – - Diez ms, prfugos: indagatorias". 23 Haziran 2013. 7 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2014. 
  35. ^ "WebCite query result". 11 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2014. 
  36. ^ "Detienen a lugarteniente de Los Zetas". 8 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2014. 
  37. ^ Milenio Digital. "Confirma Rubido muerte de 'El Z-9'". Milenio. 16 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2014. 
  38. ^ Vega, Aurora. "Los Zetas son la organización delictiva que controla el mayor territorio". Excélsior (İspanyolca). Erişim tarihi: 6 Mart 2012. 
  39. ^ "Los Zetas" dominan más territorios que "El Chapo". Milenio Noticias (İspanyolca). 1 Ocak 2012. 7 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2012. 
  40. ^ "Nueva ofensiva contra Los Zetas; instalarán cuarteles en frontera norte. Excélsior". Excelsior.com.mx. 26 Ocak 2012. 7 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2012. 
  41. ^ "Zetas cartel leader Heriberto Lazcano's corpse stolen by gunmen after dying in firefight | World". National Post. 9 Ekim 2012. 10 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2012. 
  42. ^ a b International Crisis Group. "Corridor of Violence: The Guatemala-Honduras Border 6 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". CrisisGroup.org 3 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 4 June 2014. Retrieved 30 July 2014.
  43. ^ CBS News. "Mexican army captures Zetas drug lord Miguel Angel Trevino Morales". CBS News. 16 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2013. 
  44. ^ "Omar Treviño, el Z 42, se perfila como cabecilla Zeta". Univision (İspanyolca). 16 Temmuz 2013. 6 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2013. 
  45. ^ Wells, Miriam. "Zetas' Top Guatemala Operative Captured in Mexico 25 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". "InSightCrime.org". 15 October 2013. Retrieved 30 July 2014.
  46. ^ "Mexican troops 'kill Zetas cartel founder Mellado'". BBC News. 12 Mayıs 2014. 14 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2014. 
  47. ^ "Officials: Leader of Mexico's Zetas drug cartel captured". Fox News Channel. 4 Mart 2015. 4 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2015. 
  48. ^ "Declara 'El Rama', sucesor de Treviño Morales | Azteca Noticias". aztecanoticias.com.mx. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2016. 
  49. ^ "Mexico: Zetas drugs cartel leader caught". BBC. 9 Şubat 2018. 8 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2021. 
  50. ^ a b "Federal forces capture two cartel chieftains in Jalisco". 10 Nisan 2019. 11 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  51. ^ "Google Translate". 9 Ekim 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  52. ^ "Google Translate". 9 Ekim 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  53. ^ "Google Translate". 9 Ekim 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  54. ^ a b "Presumed Veracruz Zetas chief captured in Oaxaca". 31 Ocak 2020. 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020. 
  55. ^ "Veracruz attorney general confirms cousin is Los Zetas chief". 22 Ocak 2020. 24 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020. 
  56. ^ Rodriguez, César; Times, LMTonline com / Laredo Morning (30 Mart 2020). "Cartel leader dies following Nuevo Laredo gun battle". Laredo Morning Times. 30 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020. 
  57. ^ "Feared gang leader dies with Covid-19 in prison". 11 Mayıs 2020. 11 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2020 – www.bbc.com vasıtasıyla. 
  58. ^ a b Cook, Colleen W. Mexico's Drug Cartels (PDF). 16 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  59. ^ "Zetas Now Mexico's Biggest Cartel, Report Says". Fox News. 26 January 2012. 28 January 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 April 2020. 
  60. ^ Grayson, George. "Los Zetas: the Ruthless Army Spawned by a Mexican Drug Cartel". U.S. Foreign Policy Research Institute. 12 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020. 
  61. ^ "Brutal Mexican drug gang crosses into U.S." The Washington Times. 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020. 
  62. ^ Anderson, Curt. "talia – 'Violencia' se escribe con ZETA: Los zetas toman el control por la forza. Nicola Gratteri, zar antimafia de Reggio Calabria". 2 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Los_Zetas&oldid=33623759" sayfasından alınmıştır
  NODES
INTERN 1