Rinovirüs
Rinovirüs (Yunanca ῥινός "burna ait" ve Latince virus) insanlarda görülen en yaygın viral enfeksiyonlardan olan soğuk algınlığının en büyük nedenlerinden biridir.[1][2] Rinovirüsler, Picornaviridae familyasındaki Enterovirüs cinsine aittir. Rinovirüslerin (A, B ve C) olmak üzere üç farklı türü vardır ve bu virüs türlerinin yüzeylerindeki proteinlere (serotiplere) göre tanımlanmış yaklaşık 160 adet tipi bulunmaktadır. Rinovirüsler, çıplak bir nükleokapsidli, pozitif iplikli RNA virüsleridir.[1] 30 nanometre boyları ile doğada bulunan en küçük virüs türlerindendir.[2] Vaksinya (Çiçek) virüsü ve Su çiçeği virüsünden yaklaşık 300 nanometre küçüktür, ortalama bir grip virüsü ise ortalama 80-120 nanometre arasındadır.[2] 100'den fazla serotipe sahip olması ve çabuk evrimleşmesi nedeniyle rinovirüslerin neden olduğu soğuk algınlığına karşı henüz aşı geliştirilememiştir.[3] Rinovirüse halk arasında "gergedan virüsü" de denmektedir.[4]
| Rinovirüs | |
|---|---|
 | |
| Genel özellikler | |
| Büyüklük | 30 nm |
| Genom yapısı | (+) polariteli tek iplikli RNA |
| Morfoloji | örtülü |
| Konak | İnsanlar |
| Sınıflandırma | |
| Baltimore sınıflandırması | |
| Grup IV | Pozitif polariteli ssRNA virüsleri (pozitif polariteli tek iplikli RNA virüsleri) |
| UVTK sınıflandırması | |
| Familya | Picornaviridae |
| Cins | Enterovirüs |
| Tür | Rinovirüs |
Hastalıklar
değiştirAna madde: Nezle
Kışın görülen hastalıkların %40'ına rinovirüsler neden olmaktadır.[1] Genel olarak nezle virüsü olarak kabul edilmelerine rağmen üst solunum yolunda görülen başka enfeksiyonlara da neden olabilirler. Genel olarak vücut sıcaklığından birkaç derece altında (33-35 derece) çoğalabildiği için vücudun iç kısımlarına doğru ilerleyemez ve alt solunum yolu enfeksiyonlarına neden olmazlar.[3] Rinovirüs, görülen nezle (soğuk algınlığı) vakalarının büyük bir kısmından sorumludur. Bulaşma şekli havada asılı duran damlacıkların solunması veya hasta olan kişinin temas ettiği yüzeylere dokunulması sonucunda gerçekleşir. Virüsün bedene giriş noktaları çoğunlukla burun üzerinden olsa bile ağız ve göz yoluyla da giriş yapabilir. Virüs ortalama 33-35 derece sıcaklıkta bulunan burun içerisindeki, burun mukozasınındaki epitel hücrelerinde kendisini kopyalayarak çoğalmaya başlar. Virüsün bedene giriş yapmasından ortalama iki gün sonra hastalık semptomları görülmeye başlar. Hastalık belirtileri; boğaz ağrısı, burun akıntısı, burun tıkanıklığı, hapşırma ve öksürük, kas ağrıları, yorgunluk, halsizlik ve iştahsızlıktır.[1]
Kaynakça
değiştir- ^ a b c d Memorial Şişli Hastanesi "Çocuklarda Soğuk Algınlığının En Önemli Nedeni Bu Kış Rhinovirüsler" Erişim tarihi: 10 Mart 2020[ölü/kırık bağlantı]
- ^ a b c Rhinovirus, Wikipedia (İngilizce)
- ^ a b "Microbiologybook.org "VIROLOJİ - BÖLÜM ON PICORNAVIRUSLAR – KISIM İKİ RHINOVIRUSLAR" - Prof. Dr. Selçuk Kaya (İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Tıp Fakültesi) Erişim tarihi: 10 Mart 2020". 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2020.
- ^ "Yeditepe Üniversitesi Hastanesi "Rhinovirüsü nedir?" Erişim tarihi: 10 Mart 2020". 27 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2020.