Vezir
Vezir (Arapça: الوزير), İslâm devletlerinde hükümdardan sonra gelen en yetkili yönetici.
Etimoloji
değiştirKelimenin kökeni hakkında farklı görüşler bulunmaktadır. Bir kısım vezir kelimesinin Sasani kökenli olduğunu ve dolayısıyla Farsça olup daha sonra Arapçaya geçtiğini savunurken bir kısım ise kelimenin Kur'an ve hadis kaynaklarında geçmesini öne sürerek Arapça orijinli olduğunu savunmaktadır.[1] Türk Dil Kurumu da kelimenin kökenini Arapçaya dayandırmaktadır.[2]
Erken dönem Arapça sözlüklerde sığınılacak yer anlamındaki "vezer", ağır yük anlamındaki "vizr" ve kuvvet anlamında "ezr" kelimelerinden türediği bilgisi yer alan vezir sorumluluk sahibi, yükü çeken anlamına gelmektedir.[1]
Tarihçe
değiştirKelimenin kökenine olduğu gibi kurumun kökeni hakkında da bir ihtilaf mevcuttur. Vezirliğin genel olarak Sasani kökenli olduğu fikri öne çıksa da Arap kabile geleneğinin bir devamı olarak yorumlayanlar da bulunmaktadır.[1] Buna karşın vezirliği ilk uygulayan Arap devleti olan Abbâsîlerin ilk vezirlerinin Fars olmasından harekete kurumun Fars geleneğinden etkilendiği de kabul edilmektedir.[1]
Kaynakça
değiştir- ^ a b c d Ayaz, Fatih Yahya (2013). "Vezir" (PDF). İslâm Ansiklopedisi. 43. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 79-82. ISBN 9789753897549. 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.
- ^ "vezir". tdk.gov.tr. 8 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2016.