Ōdate

Ōdate (yaponcha: 大館市 Ōdate-shi) Yaponiyaning Akita prefekturasida joylashgan shahardir. 2020-yil 1-yanvar holatiga koʻra, shaharda 31.634 ta xonadonda 71.558 nafar aholi istiqomat qilgan va aholi zichligi har kvadrat kilometrga 82 kishi (har kvadrat kilometrga 212 kishi) toʻgʻri keladi. Shaharning umumiy maydoni 913,22 kvadrat kilometr (352,60 mi²) ni tashkil etadi.

Ōdate 大館市
Shahar
Bayroq Gerb
40°16′17.8″N 140°33′55.1″E
Mamlakat	Yaponiya
{{{mintaqa_turi}}}	Tohoku viloyati
Asos solingan	1889-yil 1-aprel
Maydon	91,322 km2 (35,260 kv mi)
Iqlim turi	nam kontinental iqlim
Rasmiy til(lar)i	yapon
Aholisi  (2020-yil yanvar)	71 558
Zichligi	82 kishi/km2
Vaqt mintaqasi	UTC+9:00
Ōdate

Ōdate shahar hokimiyati

Geografiyasi

Ōdate shimoliy Akita prefekturasining joylashgan boʻlib, sharqda Ou togʻlari bilan oʻralgan va shimolda Aomori prefekturasi bilan chegaradosh. Shahar har tomondan togʻlar bilan oʻralgan havzada joylashgan. Shaharning bir qismi Tovada-Hachimantai milliy bogʻi chegaralarida joy olgan. Shahar hududining katta qismi oʻrmon bilan qoplangan. Ichki joylashuvi tufayli shahar qishda kuchli qor yogʻishi bilan ajralib turadi.

Qoʻshni munitsipalitetlar

• Akita prefekturasi
  • Kitaakita
  • Kazuno
  • Kosaka
  • Fujisato
• Aomori prefekturasi
  • Hirosaki
  • Hirakava
  • Ovani
  • Nishimeya

Iqlimi

Ōdate nam kontinental iqlimga ega (Köppen iqlim tasnifi Dfa) boʻlib, katta mavsumiy harorat farqlari kuzatiladi, issiqdan issiq (va koʻpincha nam) yoz va sovuq (baʼzan qattiq sovuq) qish fasli mazkur hudud iqlimiga xosdir. Yogʻingarchilik yil davomida sezilarli boʻlsa-da, lekin avgustdan oktyabrgacha eng kuchli darajasi qayd etilgan. Odada oʻrtacha yillik harorat 10.3 °C (50.5 °F) ni tashkil etadi. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 1,741.0 mm (68.54 in) boʻlib, eng seryogʻin oy iyul hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 23.6 °C (74.5 °F) atrofida va eng past harorat yanvarda, taxminan −2.0 °C (28.4 °F) atrofida boʻladi.

Ōdate (1991−2020) iqlimi
Koʻrsatkich	Yan	Fev	Mart	Apr	May	Iyun	Iyul	Avg	Sen	Okt	Noy	Dek	Yil
Mutlaq maksimal, °C	10,8	17,6	20,8	30,8	33,2	35,1	37,5	38,3	37,0	28,6	23,3	16,2	38,3
Oʻrtacha maksimal, °C	1,6	2,9	7,1	14,8	20,8	24,7	27,6	29,0	24,9	18,2	10,9	4,0	15,5
Oʻrtacha minimal, °C	−5,9	−5,8	−2,7	2,3	8,7	13,9	18,6	19,4	14,5	7,0	1,3	−3,1	5,7
Mutlaq minimal, °C	-−19,0	−17,9	−14,9	−8,5	−2,1	4,6	9,4	9,9	{{{Sen_m_min}}}	−2,1	−8	−15,8	−19
Yogʻingarchilik meʼyori, mm	108,2	92,6	106,1	118,5	126,4	121,6	216,6	214,0	164,8	163,2	162,0	139,2	1 741
Manba: Yapon Meteorologiya Agentligi

Demografiyasi

Yaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, Ōdate aholisi soni 1960-yillarda eng yuqori choʻqqiga chiqqan va oʻshandan buyon pasayish kuzatilmoqda.

Aholining oʻsishi

Yil	Aholi	±%
1920	64,055	—
1930	70,629	+10.3%
1940	75,333	+6.7%
1950	96,841	+28.6%
1960	103,531	+6.9%
1970	97,856	−5.5%
1980	95,529	−2.4%
1990	90,098	−5.7%
2000	86,288	−4.2%
2010	78,951	−8.5%
2020	69,237	−12.3%

Tarixi

Hozirgi Ōdate hududi qadimgi Deva viloyatining bir qismi boʻlgan. Hudud Heian davrigacha Yamato sudining nazorati ostida saqlangan. Edo davrida, hudud Kubota domeni tomidan viloyatning shimoliy uchdan bir qismi boshqarilgan va Ōdate qal’asida ikkinchi darajali istehkomni saqlab qolgan Satake sulolasining nazorati ostida boʻldi. Qal’a Boshin urushi paytida vayron qilingan.

Meidzi davri boshlangandan soʻng, hudud 1878-yilda Akita prefekturasining Kitaakita okrugi tarkibiga kiritildi. Ōdate shahri 1889-yil 1-aprelda zamonaviy munitsipalitetlar tizimining oʻrnatilishi bilan tashkil etilgan. Meidzi davrida „qora ruda“ (sfalerit va galenit — rux, qoʻrgʻoshin, oltin, kumush va boshqa qimmatbaho metallar aralashmasi) kashf etilishi bu hududda koʻplab konlarning, jumladan, Hanaoka konining rivojlanishi sodir boʻldi, ammo resurslar Shova davrining oʻrtalarida tugagan.

2005-yil 20-iyunda Hinai va Tashiro shaharlari (ikkalasi ham Kitaakita tumanidan) Odatega birlashtirildi.

Hukumat

Odate toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer va 26 aʼzodan iborat bir palatali shahar qonun chiqaruvchi organi bilan mer-kengash boshqaruv shakliga ega. Shahar Akita prefekturasi assambleyasiga uchta aʼzoni qoʻshish huquqi mavjud. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Diet quyi palatasining 2-akita tumani tarkibiga kiradi.

Iqtisodiyoti

Nipro Hachiko Dome beysbol stadioni

Ōdate iqtisodiyoti asosan qishloq xoʻjaligi, oʻrmon xoʻjaligi va mavsumiy turizmga asoslangan.

Taʼlim tizimi

Ōdate shahar hukumati tomonidan boshqariladigan 17 ta davlat boshlangʻich maktabi va sakkizta davlat oʻrta maktabi shuningdek bitta milliy oʻrta maktab faoliyat yuritadi. Shaharda Akita prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan uchta davlat oʻrta maktabi ham mavjud. Prefekturada nogironlar uchun uchta maxsus taʼlim maktabi bunyod etilgan. Shaharda Akita hamshiralik Universiteti joylashgan.

Transporti

Aeroportlar

• Odate-Noshiro aeroporti

Temir yoʻl

Sharqiy Yaponiya temir yoʻl kompaniyasi — Ou magistral liniyasi

• • Hayaguchi — Shimokavazoi — Ōdate — Shirasava — Jimba

Sharqiy Yaponiya temir yoʻl kompaniyasi — Hanava liniyasi

• Savajiri — Jūnisho — Ōtaki-Onsen — Ōgita — Higashi-Ōdate — Ōdate

Magistral yoʻllar

• Akita teskor yoʻli
• Milliy yoʻnalish 7
• Milliy yoʻnalish 103
• Milliy yoʻnalish 285

Ōdate shahridan chiqqan taniqli odamlar

• Ginko Abukava-Chiba, gimnastikachi
• Yasushi Akashi, Birlashgan Millatlar Tashkiloti boshqaruvchisi (2001-yil yanvar — 2003-yil iyun)
• Shoeki Ando, faylasuf
• Hirohide Ishida, siyosatchi
• Hirosi Ishikava, rejissyor
• Takiji Kobayashi, yozuvchi
• Fuyukichi Maki, aktyor
• Masahiko Nagasava, rejissyor
• Nobuhiro Omiya, siyosatchi
• Takuya Sugavara, professional kurashchi
• Dik Togo, professional kurashchi
• Bin Uehara, qoʻshiqchi
• Keizo Yamada, uzoq masofaga yuguruvchi

Havolalar

• Rasmiy veb -sayt (yaponcha)