Proteasoma

Proteasoma - ko'p oqsillardan iborat bo'lgan kerakmas va defektli oqsillarni proteolizida (peptid bog'larning uzilish reaksiyasi) qatnashadigan kompleks. Proteasomalar hamma eukariotlar, arxeylar va bir xilgi bakterialar hujayralarida uchraydilar. Eukariotlar hujayralarida proteasomalar yadro va sitoplazmada joylashadi. Hujayradagi oqsillarning 80-90%ning proteolizi proteasoma ishtirokida bo'lid otadi.

Proteasomaning yonidan ko'rinishi. Proteoliz bo'lib o'tadigan aktiv sayt silindr ichida joylashgan

Proteasoma oqsilni proteolizlashi uchun kerakmas va defektli oqsillarga ubikvitin deb nomlanadigan kichik oqsil birikib, ular proteolizga tayyor deb belgilanib qoyishlari kerak. Ubikvitinning oqsilga birikishi maxsus ferment - ubikvitinligaza tomonidan ta'minlab beriladi.

Proteasomada bo'lib o'tadigan oqsil proteolizi hujayra hayotida katta ahamiyatga ega. 2004-yili proteasoma va ubikvitin ishtorokida bo'lib o'tadigan oqsil proteolizini kashf etganlari uchun Aaron Chenaxover, Avram Greshko va Irvin Rouz Kimyo fanidan Nobel mukofotiga sazovor bo'lishdi.

Manbalar

• Aльбертс Б. и др. Молекулярная биология клетки в 3 томах. Т1. 2015

Havolalar

• Proteasomaning tibbiyotda orni
• Proteasoma-ubikvitin sistemasining ishlash mexanizmi