Hindiston madaniyati
Hindiston madaniyati etnik-lingvistik jihatdan xilma-xil Hindistonda paydo boʻlgan yoki ular bilan bog'liq boʻlgan ijtimoiy me'yorlar, axloqiy qadriyatlar, an'anaviy urf-odatlar, e'tiqod tizimlari, siyosiy tizimlar, artefaktlar va texnologiyalar merosidir. Bu atama Hindistondan tashqari, tarixlari Hindiston bilan immigratsiya, mustamlakachilik yoki ta'sir orqali, xususan, Janubiy Osiyo va Janubi-Sharqiy Osiyoda kuchli bog'langan mamlakatlar va madaniyatlarga ham tegishli. Hindistonning tillari, dinlari, raqsi, musiqasi, arxitekturasi, taomlari va urf-odatlari mamlakat ichida ham farq qiladi.
Ko'pincha bir nechta madaniyatlarning kombinatsiyasi sifatida belgilangan hind madaniyati Hind vodiysi sivilizatsiyasi va boshqa ilk madaniy hududlardan boshlab bir necha ming yillik tarixdan ta'sirlangan. [1][2] Hindiston dinlari, matematika, falsafa, tillar, raqs, musiqa va filmlar kabi hind madaniyatining ko'plab elementlari Indosfera, Buyuk Hindiston va butun dunyo bo'ylab chuqur ta'sir ko'rsatdi. Xususan, Janubi-Sharqiy Osiyo va Himoloyning Hindistonga ta'siri hinduizm va hind mifologiyasining shakllanishiga doimiy ta'sir ko'rsatdi. Hinduizmning o'zi Vedik davrida va keyingi davrlarda birlashgan turli xil xalq dinlaridan shakllangan. [3] Ayniqsa, avstroasiatik guruhlar, masalan, Munda va Mon Khmer, shuningdek, Tibet va boshqa Tibet-Birma guruhlari mahalliy hind xalqlari va madaniyatiga sezilarli ta'sir ko'rsatdi. Professor Przyluski kabi bir qancha olimlar erta Hindistonga sezilarli madaniy, lingvistik va siyosiy Mon-Kxmer (Avstroosiyo) ta'siri bor, degan xulosaga kelishdi, buni hind-aryan tillari va sholi etishtirishdagi avstroosiyo so'zlari bilan ham kuzatish mumkin. Janubi-Sharqiy Osiyodan Shimoliy-Sharqiy Hindiston orqali Hindiston yarimoroligacha boʻlgan marshrutdan foydalangan holda Sharqiy/Janubiy-Sharqiy Osiyo sholichi qishloq xo'jaligi mutaxassislari tomonidan kiritilgan. [4][5] Britaniyalik Raj hind madaniyatiga yanada ta'sir ko'rsatdi, masalan, ingliz tilini keng joriy etish orqali [6] va mahalliy dialekt rivojlandi.
- ↑ John Keay (2012), India: A History, 2nd Ed – Revised and Updated, Grove Press / Harper Collins, ISBN 978-0-8021-4558-1, see Introduction and Chapters 3 through 11
- ↑ Mohammada, Malika (2007), The foundations of the composite culture in India, Aakar Books, ISBN 81-89833-18-9
- ↑ Lévi, Sylvain. Pre-Aryan and Pre-Dravidian in India (en). Asian Educational Services, 1993. ISBN 978-81-206-0772-9.
- ↑ Lévi, Sylvain. Pre-Aryan and Pre-Dravidian in India (en). Asian Educational Services, 1993. ISBN 978-81-206-0772-9. „It has been further proved that not only linguistic but also certain cultural and political facts of ancient India, can be explained by Austroasiatic (Mon-Khmer) elements.“
- ↑ „How rice farming may have spread across the ancient world“ (en). www.science.org. Qaraldi: 2021-yil 26-oktyabr.
- ↑ „British legacy alive and kicking in India“ (en). Reuters (2007-yil 15-avgust). Qaraldi: 2022-yil 9-aprel.