Jinsiy lablar

Jiysiy lablar tashqi ayol jinsiy aʼzolarining bir qismini tashkil etuvchi ikki juft teri burmalari boʻlib, oyoqlar orasidan pubisdan perineyagacha oʻtadi va klitor va qinning vestibyulini qoplaydi, ayolning ichki jinsiy aʼzolariga kirish joyini oʻz ichiga oladi va ayol uretrasining tashqi ochilish yoʻli^[1]. Boshqa sutemizuvchilarning urgʻochilari ham jinsiy lablarga ega^[2]^[3].

Katta jinsiy lablar (lotincha: labia majora pudendi) – asosan yog 'toʻqimasidan hosil boʻlgan, ichki tomondan teri bilan qoplangan, teri shilliq qavatining epiteliyasiga oʻxshash tashqi juftlik. Ularning old yuzasi pubik uchburchakning pastki choʻqqisini, oʻzlari esa genital yoriqning lateral tomonlarini hosil qiladi. Balogʻat davrida ularning tashqi tomoni, xuddi yuqorida joylashgan pubis kabi, tuklar bilan qoplanadi.
Kichik jinsiy lablar (lotincha: labia minora pudendi) – bir juft yupqa teri burmalari, ularning asosi katta labia ichida ularga parallel joylashgan. Ular toʻgʻridan-toʻgʻri qinning kirish qismini va ayol siydik yoʻlining tashqi teshigini oʻrab oladi va ularning oldingi komissurasi klitor uchining terisiga – uning sunnat terisiga oʻtadi.

Turlarga qarab, jinsiy lablar baʼzi anatomik farqlarga ega: masalan, qalinligida jinsiy aʼzolar yorigʻini siqib chiqaradigan mushaklar boʻlishi mumkin^[4], jinsiy lablardan hosil boʻlgan jinsiy yoʻlning burchaklari oʻtkir va yumaloq shaklga ega boʻlishi mumkin (masalan, toq tuyoqli hayvonlarda ustki qismi uchli va pastki qismi yumaloq, juft tuyoqlilarda – aksincha)^[5]^[6], yoshga bogʻliq oʻzgarishlar ham farqlanadi (masalan, shimpanzelarning katta yoshli urgʻochilarida katta jinsiy lablar yoʻqoladi^[7]). Jinsiiy lablardagi siklik oʻzgarishlar (shish, siqilish) jinsiy sikllarga (estrus bilan ovulyatsiya va estruslararo davr) yoki maʼlum kasalliklarga qarab ham kuzatiladi^[8]^[9]^[10].

Shuningdek qarang

Labioplastika

Manbalar

↑ Sinelnikov R. D., Sinelnikov Ya. R., Sinelnikov A. Ya. Atlas anatomii cheloveka / V 4-x tomax. T. 2. Izdanie 7-e, pererab. // M.: RIA „Novaya volna“. – 2009. – 248 s.: il. ISBN 978-5-7864-0200-2. S. 199-201, 205.
↑ Kiryakulov V. M., Seversov A. S., Shubkina A. V. i dr. Oxotniche sobakovodstvo. Kinologiya // M.: Tovariщestvo nauchnix izdaniy KMK. – 2012. – 378 s., il. ISBN 5-87317-839-1. (S. 70, 74, 75, 323).
↑ Akaevskiy A. I. Anatomiya domashnix jivotnix / Izdanie 3-e, ispr. i dop. // M.: Kolos. – 1975. – 591 s. (S. 338-341).
↑ Antipova L. V., Slobodyanik V. S., Suleymanov S. M. Anatomiya i gistologiya selskoxozyaystvennix jivotnix: uchebnik i praktikum dlya akademicheskogo bakalavriata / Izdanie 2-e, pereab. i dop. // M.: Yurayt. – 2019. – 388 s., il. ISBN 978-5-534-10844-6. (S. 225, 226).
↑ Baxtov S. G., Parshutin G. V., Rodin I. I. i dr. Praktikum po veterinarnomu akusherstvu, ginekologii i iskusstvennomu osemeneniyu selskoxozyaystvennix jivotnix // M.: Kolos. – 1965. – 296 s., il. (S. 9).
↑ Akaevskiy A. I., Krinitsin D. Ya. Fiziologiya selskoxozyaystvennix jivotnix s osnovami anatomii // M.: Сельхозгиз. – 1948. – 438 s. (S. 272-273).
↑ Carl Safina. Beyond words: what animals think and feel / V perevode O. Novitskoy, Yu. Goldberga. Za granyu slov: o chyom dumayut i chto chuvstvuyut jivotnie // M.: KoLibri, Azbuka-Attikus. – 2018. – 560 s. ISBN 978-5-389-15401-8.
↑ Milovanov V. K. Texnologiya iskusstvennogo osemeneniya i biologiya vosporizvedeniya selskoxozyaystvennix jivotnix / VASXNIL // M.: Kolos. – 1972. – 320 s. (S. 134).
↑ Laktionov A. M. Uchebnik dlya mladshego veterinarnogo feldshera // M.: Сельхозгиз. – 1946. – 509 s. (S. 340, 354, 368).
↑ Ozerov A. V. Bolezni selskoxozyaystvennix jivotnix i zoogigiena // M.: Сельхозгиз. – 1948. – 591 s. (S. 357).

[1] Sinelnikov R. D., Sinelnikov Ya. R., Sinelnikov A. Ya. Atlas anatomii cheloveka / V 4-x tomax. T. 2. Izdanie 7-e, pererab. // M.: RIA „Novaya volna“. – 2009. – 248 s.: il. ISBN 978-5-7864-0200-2. S. 199-201, 205.

[2] Kiryakulov V. M., Seversov A. S., Shubkina A. V. i dr. Oxotniche sobakovodstvo. Kinologiya // M.: Tovariщestvo nauchnix izdaniy KMK. – 2012. – 378 s., il. ISBN 5-87317-839-1. (S. 70, 74, 75, 323).

[3] Akaevskiy A. I. Anatomiya domashnix jivotnix / Izdanie 3-e, ispr. i dop. // M.: Kolos. – 1975. – 591 s. (S. 338-341).

[4] Antipova L. V., Slobodyanik V. S., Suleymanov S. M. Anatomiya i gistologiya selskoxozyaystvennix jivotnix: uchebnik i praktikum dlya akademicheskogo bakalavriata / Izdanie 2-e, pereab. i dop. // M.: Yurayt. – 2019. – 388 s., il. ISBN 978-5-534-10844-6. (S. 225, 226).

[5] Baxtov S. G., Parshutin G. V., Rodin I. I. i dr. Praktikum po veterinarnomu akusherstvu, ginekologii i iskusstvennomu osemeneniyu selskoxozyaystvennix jivotnix // M.: Kolos. – 1965. – 296 s., il. (S. 9).

[6] Akaevskiy A. I., Krinitsin D. Ya. Fiziologiya selskoxozyaystvennix jivotnix s osnovami anatomii // M.: Сельхозгиз. – 1948. – 438 s. (S. 272-273).

[7] Carl Safina. Beyond words: what animals think and feel / V perevode O. Novitskoy, Yu. Goldberga. Za granyu slov: o chyom dumayut i chto chuvstvuyut jivotnie // M.: KoLibri, Azbuka-Attikus. – 2018. – 560 s. ISBN 978-5-389-15401-8.

[8] Milovanov V. K. Texnologiya iskusstvennogo osemeneniya i biologiya vosporizvedeniya selskoxozyaystvennix jivotnix / VASXNIL // M.: Kolos. – 1972. – 320 s. (S. 134).

[9] Laktionov A. M. Uchebnik dlya mladshego veterinarnogo feldshera // M.: Сельхозгиз. – 1946. – 509 s. (S. 340, 354, 368).

[10] Ozerov A. V. Bolezni selskoxozyaystvennix jivotnix i zoogigiena // M.: Сельхозгиз. – 1948. – 591 s. (S. 357).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]