Olympique Lyonnais
Olympique Lyonnais , odatda oddiygina Lyon yoki OL deb ataladi. Lyon Auvergne-Rhône-Alpesda joylashgan fransuz professional futbol jamoasi. Ular 1950-yilda tashkil etilgan va Fransiyaning eng yuqori futbol divizioni, Liga 1da ishtirok etadi[2] . Klub 2002-yilda birinchi Liga 1 chempionligini qoʻlga kiritdi va ketma-ket yettita chempionlik seriyasini qayd etib, milliy rekord oʻrnatdi. Lyon, shuningdek, sakkizta Trophées des Champions, beshta Coupes de France va uchta Ligue 2 chempionligini qoʻlga kiritgan.
 | |||
| Toʻliq nomi | Olympique Lyonnais | ||
|---|---|---|---|
| Laqabi |
Les Gones (Bolalar)[1] L’OL | ||
| Qisqa nomi | Lyon, OL | ||
| Asos solingan | 1950 | ||
| Sigʻimi | 59,186 | ||
| Egasi | John Textor (77,49%) | ||
| Presidenti | Laurent Prud’homme | ||
| Bosh murabbiy | Pierre Sage | ||
| Vebsayti | Klub sayti | ||
|
| |||
Jamoa UEFA Chempionlar Ligasida oʻn yetti marta ishtirok etgan va 2009-10-yilgi mavsumda oldingi uchta chorak final oʻyinidan soʻng birinchi marta musobaqaning yarim finaliga chiqa olgan. Ular 2019-20-yilgi mavsumda yana bir bor mazkur bosqichga yetib kelishdi. Olympique Lyonnais oʻz uy uchrashuvlarini Lyon chekkasida joshlashgan Décines-Charpieudagi 59,186 oʻrindiqli muxlislar orasida Groupama stadioni nomi bilan mashxur boʻlgan Parc Olympique Lyonnais stadionida oʻtkazadi. Klubning uy rangi oq, qizil va koʻk.
Klubning taxallusi Les Gones boʻlib, Franko-Provansalning Lyon mintaqaviy dialektida „Bolalar“ degan maʼnoni anglatadi[1]. Ular yaqin atrofdagi Saint-Étienne jamoasi bilan uzoq vaqtdan beri raqobatlashishadi, ular Rhône-Alpes Derby musobaqasida ishtirok etishadi. Jean-Michel Aulas 1987-yildan 2022-yil dekabr oyida amerikalik tadbirkor John Textor tomonidan sotib olingunga qadar Lyonga egalik qilgan[3][4].
Tarixi
tahrir
Olympique Lyonnais dastlab 1896-yilda Racing Club de Lyon nomi bilan tashkil etilgan Lyon Olympique Universitaire koʻptarmoqli sport klubi ostida yaratilgan. 1899-yilda Olympique de Lyon multisport klubida futbol jamoasini tuzdi. 1950-yil 3-avgustda Olimpik Lyon jamoasi Louot tomonidan rasman tashkil etildi. Klubning birinchi bosh murabbiyi Oscar Heisserer edi va 1950-yil 26-avgustda oʻzining birinchi rasmiy oʻyinini 3000 nafar muxlislar qarshisida CA Paris-Charentonni 3:0 hisobida magʻlub etdi. Klub faoliyatining ikkinchi yilida Lyon ikkinchi divizion chempioni boʻldi va Liga 1ga yoʻl oldi. Klub 1953-1954-yilgi mavsumda ikkinchi diviziondagi bir yillik faoliyatini hisobga olmaganda, oʻn yillikning qolgan qismida birinchi divizion dagi oʻrnini saqlab qoldi.
Lyon 1960-1970-yillarda Fleury Di Nallo, Nestor Combin, Serge Chiesa, Bernard Lacombe va Jan Djorkaeff kabi futbolchilar bilan oʻrtacha muvaffaqiyatga erishdi. Menejer Lyusen Jasseron qoʻl ostida Lyon 1963-64-yilgi mavsumda Bordeauxni 2:0 hisobida magʻlub etib, oʻzining birinchi Francetitle kubogini qoʻlga kiritdi. Klub, shuningdek, 1965-66-yilgi mavsumgacha Jasseron boshqaruvi davrida ligada munosib oʻynadi, oʻshanda Lyon 16-oʻrinni egalladi, bu esa oxir-oqibat Jasseronning ketishiga olib keldi. Uning oʻrnini Luis Hon egalladi, u 1966-67-yilgi mavsumda Sochauxni 3:1 hisobida magʻlub etib, Lyonga ikkinchi Fransiya kubogi chempionligini qoʻlga kiritishga yordam berdi. Lyonni 1970-yillarda sobiq Lyon afsonasi Aime Mignot boshqargan. Mignot boshchiligida Lyon 1972-73-yillarda Nantni 2:1 hisobida magʻlub etib, uchinchi Fransiya kubogini qoʻlga kiritdi.
1987-yil iyun oyida Lyonni Rona biznesmeni Jan-Mishel Aulas sotib oldi, u Lyonni Liga 1ning barqaror jamoasiga aylantirish maqsadida klubni nazoratga oldi. Uning OL - Yevropa deb nomlangan ulkan rejasi klubni Yevropa darajasida rivojlantirish va toʻrt yildan koʻp boʻlmagan muddatda birinchi divizionga qaytish uchun moʻljallangan edi. Yangi rejada ishtirok etagan birinchi menejer Raymond Domenech edi. Boʻlajak rais Domenechga jamoaga birinchi divizionga chiqishga yordam berish uchun kimni xohlasa, ishga olish uchun ruxsat berdi. Ular buni Domenechning birinchi mavsumida amalga oshirishdi. Lyon UEFA kubogiga yoʻllanma olganida Domenech qoʻl ostida oʻzining eng yuqori nuqtasiga erishdi. Biroq, faoliyatining qolgan qismida klub bunga erisha olmadi. Dominich oʻrniga 1994-95-yilgi mavsumda jamoani ikkinchi oʻringa olib chiqqan sobiq fransuz terma jamoasi aʼzosi Jan Tigana keldi.
Yangi asrning boshida Lyon fransuz futbolida katta muvaffaqiyatlarga erisha boshladi. Klub Marsel va Paris Saint-Germainni magʻlub etib, Fransiyaning eng yirik klubiga aylandi. Lyon nafaqat Fransiyada, balki xorijda va xalqaro miqyosda katta natijalarga erishgan istiqbolli isteʼdodlarni rivojlantirish bilan mashhur boʻldi. Bunga Michael Essien, Florent Malouda, Sidney Govou, Juninho, Cris, Eric Abidal, Mahamadou Diarra, Patrick Müller va Karim Benzemalar misol boʻla oladi. Lyon 2000-02-yilda oʻzining birinchi Liga 1 chempionligini qoʻlga kiritdi va ketma-ket yetti marta gʻalaba qozonib, milliy rekordni yangiladi. Oʻsha mavsumda klub Fransiya kubogini, birinchi Coupe de la Ligue chempionligini va rekord darajadagi oltita Trophee des Champions sovrinini qoʻlga kiritdi. Klub UEFA musobaqalarida ham yaxshi oʻynadi, uch marta chorak finalga va 2010-yilda UEFA Chempionlar Ligasida yarim finalga chiqdi. Lyonning seriyasi va fransuz futbolidagi doimiy hukmronligi 2008-09-yilgi mavsumda, u chempionlikni Bordeauxga boy berganida nihoyasiga yetdi.
OL futboldan tashqari turli sport turlariga sarmoya kiritishni boshladi. OL Xitoyda kibersport jamoasini boshqaradi va 2019-yilda mahalliy ASVEL basketbol klubining kichik ulushini sotib oldi, xususan, ASVELning erkaklar jamoasidagi 25% ulushini va ayollar jamoasidagi 10% ulushini sotib oldi[5][6].
Yaqinda, OL 2019-yil dekabr oyida oʻsha paytda Reign FC nomi bilan tanilgan AQSH Milliy ayollar futbol ligasining 89,5% ulushini sotib olishini eʼlon qildi. Xarid 2020-yil yanvar oyida NWSL kengashi maʼqullaganidan soʻng yopildi[7]. Bir necha hafta oʻtgach, OL Reign FCni OL Reign deb rebrending qilganini eʼlon qildi[8].
2019-20-yilgi mavsumda Lyon mavsumni yomon boshladi va mavsumni yettinchi oʻrinda yakunladi, chunki liga koronavirus tarqalishi sababli bekor qilindi. Lyon ham Coupe de la Ligue finaliga chiqdi, ammo yakunda ular Paris Saint-Germainga penaltilar seriyasida 6:5 hisobida magʻlub boʻlishdi[9]. Natijada, bu Lyon 24 yil ichida birinchi marta Yevropa musobaqasiga chiqa olmaganini anglatardi. Chempionlar ligasida Lyon nimchorak finalda Juventusni va chorak finalda Manchester Cityni magʻlub etib, 10 yil ichida birinchi marta yarim finalga chiqdi[10][11]. Biroq, ular yarim finalda Bavariyaga 3:0 hisobida magʻlub boʻlib, CHempionlar ligasidagi yurishini yakunlashdi[12].
Klub rahbariyati va iqtisodiyoti
tahrirOlympique Lyonnais 1987-yil 15-iyunda klubni sotib olgan Rona biznesmeni Jan-Mishel Aulasga tegishli edi. U CEGID (Compagnie Européenne de Gestion par l’Informatique Décentralisée) asoschisi va bosh ijrochi direktori boʻlib ishlaydi. Klubni kreditdan ozod qilgandan soʻng, Aulas klub boshqaruvini qayta tuzdi, moliyaviy jihatdan qayta tashkil etdi va yigirma yil ichida klubni ikkinchi divizion jamoasidan dunyodagi eng boy futbol klublaridan biriga aylantirdi. Shunga qaramay, Aulas tanqidchilar tomonidan klubni xuddi biznesdek boshqargani uchun qoralangan. Bu davrda klubning holding kompaniyasi Yevropa fond birjasida OL Group nomi ostida faoliyat yuritgan[13]. Aulas hozirda Yevropadagi futbol klublarini aks ettiruvchi sport tashkiloti boʻlgan Yevropa klublar assotsiatsiyasida boshqaruv kengashida ishlaydi. U, shuningdek, hozirda tugatilgan G-14 tashkilotining soʻnggi prezidenti edi.
2008-yil aprel oyida Forbes biznes jurnali Lyonni dunyodagi oʻn uchinchi eng qimmat futbol jamoasi deb topdi. Jurnal klubni qarzni hisobga olmaganda 408 million dollarga (275,6 million yevro) baholadi[14]. 2009-yil fevral oyida Lyon Deloitte Football Money League reytingida 12-oʻrinni egalladi, xabarlarga koʻra, 2007-08-yilgi mavsumda yillik daromad 155,7 million yevroni tashkil etdi, bu daromad boʻyicha dunyoning eng yaxshi futbol klublari qatoriga kiradi[15].
2016-yilda Xitoyning xususiy sarmoya jamgʻarmasi Olympique Lyonnais Group kompaniyasining 20% ulushini 100 million yevroga sotib oldi. Jamgʻarma IDG Capital Partners tomonidan boshqariladi[16].
2022-yil dekabr oyida amerikalik tadbirkor John Textor klubni sotib oldi, klubning 77,49% aktsiyalariga egalik qildi va shu tariqa klubning yangi egasiga aylandi. Ushbu kelishuvga koʻra, klub Aulas yana kamida uch mavsum prezident boʻlib ishlashda davom etishini taklif qildi[17]. Biroq, 2023-yil 8-may kuni Textor Aulasni OL Groupe raisi va bosh direktori etib almashtirgani eʼlon qildi. Shu tariqa u Olympique Lyonnaisning yangi prezidentiga aylangan va Aulasning 36 yillik boshqaruviga chek qoʻyilgan. Bu vaqt ichida erkaklar va ayollar jamoalari tomonidan 50 dan ortiq yirik sovrinlar qoʻlga kiritilgan[18]. Jan-Mishel Aulas faxriy rais etib tayinlandi va L’Equipe Aulasning klubni tark etgani uchun 10 million yevro kompensatsiya berilishini va klubdagi 9 foiz ulushini saqlab qolishini xabar qilgan[19].
2023-yil 13-iyulda fransiyalik Santyago Cucci OL Groupe kompaniyasining yangi vaqtinchalik ijrochi prezidenti etib tayinlandi, ammo keyinchalik noyabr oyida isteʼfoga chiqdi[20].
- 2023-yil 13-iyul holatiga koʻra
| Klub boshqaruvi | ||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
Klub stadioni
tahrir
Olympique Lyonnais 1950-yildan beri Stade de Gerlandda oʻynaydi. 1910-yilda Lyon meri Eduard Gerriot shaharda yengil atletika trassasi va velodromga ega sport stadionini ishlab chiqish va qurish gʻoyasini ilgari surdi. 1912-yilda stadion qurilishi rasman tasdiqlandi va uni loyihalashtirish va qurish mahalliy arxitektor Toni Garnierga topshirildi. Stadion 1914-yilgi Xalqaro koʻrgazmadan oldin qurib bitkazilishi umidida qurilish 1914-yilda boshlangan. Biroq, Birinchi jahon urushi tufayli qurilish vaqtincha toʻxtatildi, ammo 1919-yilda yakunlanganidan keyin qayta tiklandi. 1920-yilga kelib, stadion toʻliq ishlay boshladi. 1926-yilda Gerriot tomonidan Stade de Gerland ochildi.
Olympique Lyonnais 1950-yilda Gerlandda oʻynay boshlagan va 2016-yilgacha stadionda qolgan. Stadion dastlab velosiped yoʻliga ega edi, ammo oʻrindiqlar sigʻimini 50 000 ga oshirish uchun olib tashlandi. 1984-yilda arxitektor Rene Gagis tomonidan stadionda kichik taʼmirlash ishlari olib borildi. Bunga Jan Bouin va Jan Jaures tribunlarini ham kiritish mumkin. Stadionni 1998-yilgi FIFA Jahon chempionatiga tayyorlash uchun qoʻshimcha taʼmirlash kerak edi, chunki oʻsha vaqtga kelib FIFA xalqaro oʻyinlar uchun ishlatiladigan barcha stadionlar, shu jumladan Jahon chempionati uchun ham hamma joy boʻlishi kerakligini buyurdi. Jan Jaures va Jan Bouin tribunalari deb nomlanuvchi shimoliy va janubiy tribunalar mos ravishda butunlay buzib tashlangan va qayta qurilgan va velosiped yoʻli olib tashlanganidan keyin ham qolgan yengil atletika yoʻli olib tashlangan. Taʼmirlash ishlari meʼmor Albert Konstantin tomonidan amalga oshirilgan. Gerlandning yangi koʻrinishining maksimal sigʻimi 40,500 edi.
2008-yil 1-sentabrda Olympique Lyonnais prezidenti Jan-Michel Aulas Lyon chekkasidagi Décines-Charpieu shahrida joylashgan 50 gektar maydonda vaqtincha OL Land deb ataladigan 60 000 oʻrinli yangi stadion yaratish rejalarini eʼlon qildi. Stadion zamonaviy sport inshootlari, ikkita mehmonxona, dam olish markazi va tijorat va biznes ofislarini oʻz ichiga oladi.
2008-yil 13-oktabrda loyiha davlat, Rona Bosh Kengashi, Grand Lyon, SYTRAL va Décines munitsipaliteti tomonidan qurilish uchun taxminan 180 million yevro davlat mablagʻlari va Lyon shahar hamjamiyatidan 60-80 million yevro oʻrtasida kelishilgan[21]. Biroq, eʼlondan soʻng, klubning stadionni qurish harakatlari asosan sekin maʼmuriy tartib-taomillar, siyosiy manfaatlar va turli muxolifat guruhlari tufayli toʻsiqqa uchradi, ular stadionni soliq toʻlovchilar va Décines jamoasi uchun moliyaviy, ekologik va ijtimoiy jihatdan notoʻgʻri deb hisobladilar. Stadionning rasmiy nomi vaqtincha The Stade des Lumières boʻlishi kerak edi[22][23].
2009-yil 22-sentabrda Fransiyaning L’Equipe gazetasi OL Land Fransiya Futbol Federatsiyasi (FFF) tomonidan UEFA Yevro-2016 uchun mamlakat tanlovida foydalaniladigan 12 ta stadiondan biri sifatida tanlanganini xabar qildi[24]. FFF 2009-yil 11-noyabrda rasman oʻz tanlovini amalga oshirdi va Lyon shahri turnir davomida oʻyinlarni oʻtkazish uchun joy sifatida tanlandi[25]. Parc OL ochilish marosimi 2016-yil 9-yanvarda boʻlib oʻtdi. Olympique Lyonnais Troyesni Aleksandr Lacazette, Rachid Ghezzal, Jordan Ferri va Claudio Beauvue gollari bilan 4:1 hisobida magʻlub etdi[26].
Mashgʻulot markazi
tahrirTola Vologe markazi 2016-yilda yangi stadionga koʻchib oʻtishdan oldin Olympique Lyonnaisning oʻquv markazi va klub shtab-kvartirasi boʻlgan. U Lyon shahrida, Stade de Gerlanddan unchalik uzoq boʻlmagan joyda joylashgan. Inshoot Anatole Vologe sharafiga nomlangan, odatda Tola Vologe deb ataladi, u Lyon sportchisi boʻlgan va Ikkinchi Jahon urushi paytida Gestapo tomonidan oʻldirilgan. Muassasa oʻzining yuqori darajadagi mashgʻulotlari bilan mashhur va bir nechta taniqli oʻyinchilar yoshlar oʻquv markazidan oʻtishgan[27]. Ular orasida Karim Benzema, Xatem Ben Arfa, Sidney Govou, Aleksandr Lacazette, Samuel Umtiti va Ludovic Giuly kabilar bor. Markaz kattalar jamoasi uchun mashgʻulotlarni oʻtkazish uchun xizmat qilgan, shuningdek, Plaine des Jeux de Gerlandda uy uchrashuvlarini oʻtkazadigan klubning zaxirasi, yoshlar (erkaklar va ayollar) va ayollar uchun uy muassasasi boʻlib xizmat qilgan. Jan-Fransua Vullier markazning hozirgi direktori hisoblanadi.
Erkaklar va ayollar jamoalari endi Décinesdagi yangi Groupama stadionida zamonaviy majmuada mashgʻulot oʻtkazmoqda. Yoshlar akademiyasi qoʻshni Meyzieu shahriga koʻchirildi.
Klub ranggi va libosi
tahrir
Klub tashkil etilganidan beri asosiy ranglar qizil, koʻk va oq boʻlib, ikkinchisi uchta rangning eng asosiysi hisoblanadi. Klub faoliyatining dastlabki yillarida Olympique Lyonnais asosan oq rangli formalarda oʻynagan. 1955-yilda Lyon rasmiylari kombinatsiyaga qizil va koʻk chevron va koʻk shortilar qoʻshishga qaror qilishdi[28]. 1961-yilda chevron anʼanasi tarqatib yuborildi va qizil va koʻkning ikkita chizigʻi gorizontal ravishda shakllandi[29]. Olti yildan soʻng, klub toʻliq oq formalarga qaytdi, ammo qizil va koʻk chiziqlarni saqlab qolishdi, lekin ularni gorizontal saqlash oʻrniga, ularni vertikal va koʻylagining chap tomoniga joylashtirdilar[30]. Lyon 1970-71-yilgi mavsumda futbolka kiyishni boshladi va 1975-76-yilgi mavsumgacha toʻplamlarni kiydi. 2002-03-yilgi mavsumda rais Jan-Mishel Aulas klub toʻplamlarni qaytarishini eʼlon qildi. Lyon ularni har yili ketma-ket yettita chempionatdan oltitasida bir necha xil oʻzgartirishlar bilan kiygan.
1976-yilda klub oʻz toʻplamlarida keskin oʻzgarishni boshdan kechirdi, Angliyaning Liverpool klubiga oʻxshab, oq rangli formalarni butunlay qizil rangga almashtirdi. Klub 1989-90-yilgi mavsumgacha liboslarni kiygan, 1977-78 va 1978-79-yilgi mavsumlar klub muvaffaqiyatsiz deb topilgan futbolkaga koʻk vertikal chiziqlarni qoʻshganligi sababli chiqarib tashlangan[31]. 1989-90-yilgi mavsumdan soʻng klub toʻliq oq liboslarga qaytdi va 1995-96-yilgi mavsum boshida klub vertikal chiziqlarni qaytardi, ammo ularni chapga emas, balki koʻylak markaziga joylashtirishni tanladi. Klub bu uslubni 2001-02-yilgi mavsumgacha saqlab qoldi. 2009-10-yilgi mavsumda Lyon gorizontal qizil va koʻk chiziqlarni qaytardi. Chempionlar ligasida Lyon birinchi variant sifatida turli xil ranglardan foydalangan, jumladan qizil, koʻk, och koʻk, qora, kumush va yorqin sariq[32].
Muhlislar
tahrir
Olympique Lyonnais koʻplab muxlislardan iborat faol fan-bazaga ega. Klubning eng koʻzga koʻringan tarafdorlaridan biri Bad Gones („Yomon bolalar“) hisoblanadi. Bad Gones 1987-yilda Jan-Michel Aulas jamoani sotib olgan paytda tashkil etilgan va Stade de Gerlandning Virage Nord hududini egallagan. 2007-08-yilgi mavsumda guruh oʻzining 20 yilligini nishonladi. Bad Gones Fransiyadagi eng katta muxlislar guruhi boʻlib, klubning Liga 1 ustidan nazorati, shuningdek, Lyonning UEFA Chempionlar Ligasida davom etgan oʻyinlari tufayli Yevropada juda katta obroʻga ega.
Yana bir eʼtiborga molik tarafdorlar guruhi stadionning Virage Sud hududini egallagan Cosa Nostra Lyon hisoblanadi. Guruh 2007-yilda ikkita guruh, 1993-yildan beri mavjud boʻlgan Lugdunumlar va 2000-yilda shakllangan Nucleo Ultra oʻrtasidagi qoʻshilish natijasida yaratilgan. Birlashish tarafdorlar oʻrtasida barqarorlik tuygʻusini shakllantirish uchun yaratilgan. Guruh klub tomonidan tan olinmagan, ammo funksional tarzda ishlashda davom etmoqda. Boshqa muhlis guruhlari orasida 2000-yilda tashkil etilgan va Virage Sud hududida joylashgan Hex@gones, Jean Bouinstandni egallagan Gastrogones va Jean Jaurès tribunasida oʻtirgan OʻElles klubi ham bor.
Klubda Lyon shahridan tashqarida joylashgan muhlislar guruhlari ham mavjud. Gones 58 tarafdorlari Burgondagi Nievre boʻlimidan, Gones 26 esa yaqin atrofdagi Valensiyadagi Drôme boʻlimidan kelib chiqqan. Septimagones, Loups Marchois va Dauphigonesdagi uchta kichik muhlislar guruhlari mos ravishda Hérépian kommunasidan, Creuse departamentidan va Isère departamentidan keladi.
Klub statistikasi va rekordlari
tahrir| Oʻyinchilar | Uchrashuvlar |
|---|---|
 Serge Chiesa
|
542 |
| Grégory Coupet
|
519 |
| Fleury Di Nallo
|
494 |
| Yves Chauveau
|
490 |
 Anthony Lopes
|
489 |
| Aimé Mignot
|
425 |
| Sidney Govou
|
412 |
| Anthony Réveillère
|
400 |
| Oʻyinchilar | Gollar |
| Fleury Di Nallo
|
222 |
| Alexandre Lacazette
|
182 |
| Bernard Lacombe
|
149 |
| Serge Chiesa
|
132 |
 Juninho
|
100 |
| Bafétimbi Gomis
|
95 |
| Sonny Anderson
|
94 |
| Nestor Combin
|
94 |
Lyonning birinchi rasmiy oʻyini 1950-yil 26-avgustda CA Paris-Charentonga qarshi boʻlib oʻtgan va oʻyin Lyonning 3:0 hisobidagi gʻalabasi bilan yakulangan. Klub 1950-yilda tashkil etilganidan beri ular Fransiyaning eng yuqori futbol divizioni hisoblangan Liga 1da 48 mavsum oʻynagan, jami 1768 ta oʻyin oʻtkazgan. 1768 ta oʻyindan 686 tasida gʻalaba qozonib, 442 ta oʻyinda durang qayd etib, 602 ta bahsda magʻlub boʻlishgan. Klub Liga 2da oʻynagan toʻqqiz mavsumdan 310 ta oʻyinda qatnashib, 160 ta oʻyinda gʻalaba qozongan, 84 marta durang oʻynagan va atigi 56 ta oʻyinda magʻlub boʻlgan. Lyon 2003-04-yilgi mavsumda Strasburgni magʻlub etib, oʻzining 1000-gʻalabasini qoʻlga kiritdi.
Marokashda tugʻilgan fransuz yarim himoyachisi Serge Chiesa 1969-yildan 1983-yilgacha 14 mavsum davomida 541 ta oʻyinda maydonga tushib, Lyonning umumiy oʻyin rekordini oʻrnatgan. Undan keyin 1997-yildan 2008-yilgacha 11 mavsum davomida 518 ta oʻyinda maydonga tushgan sobiq darvozabon Gregori Coupet turadi. Sidney Govou bilan bir qatorda, Coupet, shuningdek, Lyon tarixidagi toʻrtta mahalliy Fransiya chempionligini qoʻlga kiritgan yagona futbolchi boʻlish sharafiga sazovor boʻlishgan. Ular Liga 1ning barcha yettita chempionligida jamoaning bir qismi boʻlishgan, klubning 2008-yilda Fransiya kubogi gʻalabasi, 2001-yilda yagona Coupe de la Liguewin va yettita Chempionlar kubogining yettitasidan oltitasini qoʻlga kiritgan. Govou, Coupet va Juninhoshare barcha yettita chempionlik musobaqalarida Lyon oʻyinchilari boʻlishgan.
Klubning barcha vaqtlardagi eng yaxshi toʻpurari Fleury Di Nallo boʻlib, u 1960-yildan 1974-yilgacha klubda 182 ta gol urgan. Di Nallo, shuningdek, klubdagi 14 yillik faoliyati davomida 489 ta oʻyinda maydonga tushib, Chiesa va Coupetdan keyin uchinchi oʻrinda turadi. Di Nalloning ajoyib gol urish rekordiga qaramay, u liganing bir mavsumida eng koʻp gol urish boʻyicha rekordchi emas. Bu farq Burgen-Bresse shahrida tugʻilgan Andre Gayga tegishli boʻlib, u 1968-69-yilgi mavsumda 25 ta gol urgan. Alexandre Lacazette 2014-15-yilgi liga mavsumidagi 26-golini oltinchi daqiqada „Stade de Reims“ga qarshi muhim oʻyinda kiritdi. Lyonning eng katta gʻalabasi 10-0 boʻlib, u 1953-54-yilgi Fransiya kubogida Ajaccioga qarshi, ikki mavsumdan soʻng esa 1955-56-yilgi musobaqada Dellega qarshi ikki marta sodir boʻlgan. Lyonning eng katta ligadagi gʻalabasi 8:0 va u ham ikki marta sodir boʻlgan. Birinchisi 1966-67-yilgi mavsumda Angersga qarshi, ikkinchisi 1997-98-yilgi mavsumda Marselga qarshi boʻlgan. Klubning Yevropa sahnasidagi eng katta gʻalabasi 1974-75-yilgi mavsumda boʻlib oʻtdi, u yerda Lyon Lyuksemburgning FA Red Boys Differdange klubiga 7:0 hisobida zarba berdi.
Raqiblari
tahrirTarixan Lyon Saint-Étienne bilan sogʻlom raqobatga ega boʻlgan, klublar oʻrtasidagi toʻqnashuvlar Derby Rhône-Alpes deb ataladi[33]. Yangi ming yillikning boshida klubning hukmronligi tufayli ular Marsel, Bordo, Paris Saint-Germain va Lille bilan raqobat oʻrnatdilar. Lyon, shuningdek, Rhone-Alpes klublari Grenoble va AS Lyon Duchère bilan kichik raqobatga ega.
Saint-Étienne raqobati 1960-yillarda, Lyon Fransiya birinchi divizionida oʻynay boshlaganidan keyin boshlandi. Arpitanrivalry klublarning bir-biriga yaqinligidan kelib chiqadi, ular atigi 61 kilometr (38 mil), shuningdek, ular joylashgan ikki shahar oʻrtasidagi tarixiy ijtimoiy va madaniy farq, Lyon anʼanaviy ravishda moliyaviy jihatdan qulay va oʻrta sinf shahri sifatida tilga olingan, Sent-Eten esa anʼanaviy ravishda sanoat va ishchilar sinfi sifatida qaraladi[33]. Derbi, shuningdek, eng soʻnggi muvaffaqiyatli fransuz klubi (Lyon) ni sobiq eng yirik fransuz klubi (Sent-Eten) ga qarshi oʻtkazadi va koʻpincha Liga 1 mavsumining eng yuqori nuqtalaridan biri sifatida koʻriladi.
Lyonning Marseille bilan raqobati 1945-yil 23-sentabrga borib taqaladi, oʻshanda klublar oʻzlarining birinchi oʻyinini oʻtkazdilar. Koʻpincha Choc des Olympiques („Olimpiada toʻqnashuvi“) yoki Olympico deb ataladigan derbi odatda muhim deb aytiladi, chunki ikkala klub ham fransuz futbolida yuqori darajadagi va chempionat muntazam ravishda ikkalasi oʻrtasida hal qilinadi. Marseille, Saint-Étienne, Lyon va PSG Fransiya birinchi divizionida ketma-ket toʻrt marta gʻalaba qozongan yagona fransuz klublaridir, Marseille esa bu ishni ikki marotaba amalga oshirgan tarixdagi yagona fransuz klubi hisoblanadi.
Klub homiylari
tahrir2009-yil 7-avgustda Lyon Germaniyaning Adidas sport kiyimlari brendi bilan oʻn yillik shartnoma imzolashni eʼlon qildi, bu 2010-11-yilgi mavsum boshida kuchga kirdi, Lyon har yili shartnomadan 5 million yevro daromad oladi, shuningdek, mahsulot savdosi asosida ehtimoliy mualliflik toʻlovlari ham kiradi[34].
2008-09-yilgi mavsumdan soʻng, Lyonning Fransiyaning Accor va Renault Trucks transmilliy korporatsiyasi bilan uzoq muddatli homiylik shartnomasi tugadi. 2009-yil 22-iyulda Parijda joylashgan BetClic onlayn bukmekeri Lyon bilan klub toʻplamlarida reklama qilish boʻyicha kelishuvga erishdi. Onlayn qimor oʻyinlarini taqiqlovchi Fransiya qonuni tufayli, Lyon BetClic logotipini aks ettiruvchi toʻplamlarini kiyishi mumkin emas edi. 2009-yilning 12-avgustida, Le Mansga qarshi birinchi liga oʻyini oldidan, klub Liga de Futbol Professionnel (LFP) tomonidan BetClic homiyligidagi futbolkalaridan voz kechdi, bu esa klubni ushbu logotip tushurilgan formalarni kiysa, ochkoni yoʻqotishi mumkinligi haqida ogohlantirdi[35]. Lyon bunga rozi boʻldi va Le Mans oʻyinidan beri Fransiya hududida oʻynab, homiylar logotipisiz futbolka kiygan. Lyon Fransiyadan tashqarida BetClic homiylik qilgan futbolkalarini kiyishi mumkin edi. 2009-yil 25-avgustda klub Chempionlar ligasida Anderlechtga qarshi oʻyinda Belgiyada futbolkalarni namoyish etdi. 2010-yil 15-yanvarda Lyon Yaponiyaning Sony Computer Entertainmen video oʻyin kompaniyasi bilan kompaniyaning PlayStation logotipini oʻz koʻylaklarida namoyish etish uchun homiylik shartnomasini imzoladi. Shartnoma 2009-10-yilgi mavsum oxirigacha davom etdi. 2010-yilda Fransiyada onlayn qimor reklamalariga qoʻyilgan taqiq bekor qilindi va Lyon oʻzining BetClic homiyligidagi futbolkalarini Fransiya hududida kiyishni boshladi. 2012-yil avgust oyida klub Koreyaning Hyundai avtomobil ishlab chiqaruvchisi bilan 2012-13-yilgi mavsumda boshlanadigan ikki yillik homiylik shartnomasini imzoladi va BetClicni Liga 1 oʻyinlari uchun asosiy homiy sifatida koʻrmaydigan boʻldi..
Klubning kichik homiylari orasida LG, APICIL va MDA Électroménager kabilar bor. Fransiya kubogi oʻyinlari davomida klub SFR, Caisse d’Épargne va Pitch homiylik qiladigan kiyim-kechak toʻplamlarini kiyadi, chunki ular FFFning asosiy homiylari hisoblanadi. Coupe de la Ligue oʻyinlari paytida Lyon oʻz koʻylagining old tomonida Speedy Triangle logotipi tushirilgan koʻylaklarni kiyadi, chunki ular LFPning asosiy homiylaridir.
Multimedia
tahrir2005-yil 27-iyulda klub 24/7 OL TV tarmogʻini ishga tushirdi, u toʻliq klub dasturlari va tadbirlariga, zaxira va ayollar jamoalari oʻyinlariga moʻljallangan.
Futbolkalar taʼminotchilari va homiylari
tahrir| Davri | Forma ishlab chiqaruvchi | Homiy |
|---|---|---|
| 1950–1984 | - | - |
| 1984–1993 | Duarig | Giraudy Affichage |
| Le69 | ||
| Zenith Datasystem, Canal+ | ||
| Giraudy, Candia | ||
| 1993–1998 | Nike | Sodexho, Justin Bridou (1999-yilgacha) |
| 1998–2003 | Adidas | |
| Infogrames (2001-yildan boshlab) | ||
| Continental | ||
| 2003–2010 | Umbro | |
| Renault Trucks LG | ||
| Ticket Restaurant Novotel | ||
| PlayStation 3 | ||
| 2010–hozirgacha | Adidas | Betclic |
| Everest Poker Renault Trucks Crédit Agricole | ||
| Hyundai Veolia Environnement | ||
| Emirates |
- Bir nechta futbolka homiylari boʻlgan mavsumlarda tegishli toʻplamlar, masalan, uy, safar va muqobil toʻplamlar uchun boshqa homiy paydo boʻladi.
UEFA klublar reytingi
tahrir- 2023-yil 5-iyun holatiga ko'ra [36].
| Oʻrni | Jamoa | Ochkolari |
|---|---|---|
| 24 | Leverkusen | 72.000 |
| 25 |  Shakhtar Donetsk
|
63.000 |
| 26 | Lyon |
61.000 |
| 27 |  Salzburg
|
59.000 |
| 28 |  Atalanta |
55.500 |
Futbolchilar
tahrirHozirgi tarkibi
tahrir2024-yil 18-iyul sanasiga koʻra[37].
|
|
Ijaradagi oʻyinchilar
tahrir
|
|
Zaxira jamoasi
tahrir
|
Sovrindor futbolchilar
tahrirQuyidagi futbolchilar Lyon safida oʻynab, UNFP yilning eng yaxshi futbolchisi sovrinini qoʻlga kiritgan:
Michael Essien – 2005- Juninho – 2006
- Florent Malouda – 2007
- Karim Benzema – 2008
Lisandro López – 2010- Alexandre Lacazette – 2015
UNFP yilning eng yaxshi yosh futbolchisi
tahrirQuyidagi futbolchilar Lyon safida oʻynab, UNFP tomonidan yilning eng yaxshi yosh oʻyinchisi sovrinini qoʻlga kiritgan:
- Florian Maurice – 1995
- Sidney Govou – 2001
- Hatem Ben Arfa – 2008
- Nabil Fekir – 2015
UNFP yilning eng yaxshi darvozaboni
tahrirQuyidagi futbolchilar Lyon safida oʻynab, UNFP yilning eng yaxshi darvozaboni sovrinini qoʻlga kiritgan:
- Grégory Coupet – 2003, 2004, 2005, 2006
- Hugo Lloris – 2009, 2010, 2012
Bravo mukofoti
tahrirQuyidagi futbolchilar Lyon safida oʻynab, Bravo mukofotini qoʻlga kiritgan:
- Karim Benzema – 2008
Klub bosh murabbiylari
tahrir
Olympique Lyonnais 1950-yilda Oskar Heissererni professional murabbiy etib tayinlaganidan beri 22 nafar doimiy murabbiy va ikkita vaqtinchalik murabbiy faoliyat yuritgan. Heisserer, shuningdek, klubdagi soʻnggi mavsumida oʻynash uchun nafaqaga chiqqan klubning birinchi oʻyinchi-murabbiyi boʻlib ishlagan. Vaqt boʻyicha eng uzoq vaqt ishlagan murabbiy 1968-yildan 1976-yilgacha sakkiz yil davomida Lyonni boshqargan Aime Mignot edi. 2007-yildan 2008-yilgacha klubga murabbiylik qilgan Alen Perrin ikki karra jamoa bilan trebl qayd etgan birinchi Lyon murabbiyi hisoblanadi.
Joriy murabbiylar jamoasi
tahrir2024-yil 12-yanvar holatiga koʻra.
| Kasbi | Ismi |
|---|---|
| Bosh murabbiy | Pierre Sage
|
| Bosh murabbiy yurdamchisi |  Jamal Alioui Jorge Maciel
|
| Darvozabonlar murabbiyi | Rémy Vercoutre
|
| Fitnes murabbiylari | Philippe Lambert Cédric Uras Alexandre Farhi
|
| Video tahlilchilar | Anthony Michel Yannick Pothier Geoffrey Garcia
|
| Maʼlumotlar tahlilchilari | Benjamin Charier
|
| Tibbiyot boʻlimi boshligʻi | Franck Pelissier
|
| Doktorlar | Jean-Marc Laborderie Yann Fournier
|
| Fizioterapevtlar | Sylvain Rousseau Abdeljellil Redissi Jérémy Jacquemot Johann Howse
|
| Diyetolog | Isabelle Mischler
|
| Yordamchi murabbiy | Gueïda Fofana
|
| Jamoa menejerlari | Julien Sokol Guy Genet
|
| Kiyim toʻplamlar menejeri | Jérôme Renaud
|
| Yordamchi kiyim toʻplam menejerlari | Lotfi Eladjabi François Lopez
|
Sovrinlar
tahrirLyon yetti marta Liga 1da gʻolib chiqdi, bu Fransiya futbolidagi eng kop chempionlikka erishgan jamoalar jadvalida oltinchi oʻrinda turadi. Lyon 2001-2002-yilgi mavsumdan boshlab ketma-ket yettita chempionlik seriyasini qayd etdi va milliy rekordni yangilashga muvaffaq boʻldi. Klub, shuningdek, uch marta Liga 2 chempioni boʻlgan, beshta Fransiya kubogi, bitta Liga kubogi va sakkizta Trophée des Champions kubogini qoʻlga kiritgan. Klub UEFA Chempionlar ligasining doimiy ishtirokchisi boʻlsa-da, ular faqat 2009-10 va 2019-20-yilgi mavsumlarda yarim finalga qadar yetib borishgan. Lyon 1997-yilda UEFA Intertoto kubogini qoʻlga kiritdi.
Milliy chempionatda
tahrirLigalarda
tahrir- Ligue 1
- Chempion (7): 2001–02, 2002–03, 2003–04, 2004–05, 2005–06, 2006–07, 2007–08
- Ikkinchi oʻrin (5): 1994–95, 2000–01, 2009–10, 2014–15, 2015–16
- Ligue 2
- Chempion (3): 1950–51, 1953–54, 1988–89
Kubok doirasida
tahrir- Coupe de France
- Chempion (5): 1963–64, 1966–67, 1972–73, 2007–08, 2011–12
- Ikkinchi oʻrin (4): 1962–63, 1970–71, 1975–76, 2023–24
- Coupe de la Ligue
- Chempion (1): 2000–01
- Ikkinchi oʻrin (5): 1995–96, 2006–07, 2011–12, 2013–14,2019–20
- Trophée des Champions
- Chempion (8): 1973, 2002, 2003, 2004,2005, 2006, 2007, 2012
- Ikkinchi oʻrin (4): 1967, 2008, 2015, 2016
International competitions
tahrir- UEFA Chempionlar ligasi
- Yarim finalchi (2): 2009–10, 2019–20
- UEFA Yevropa ligasi
- Yarim finalchi (1): 2016–17
- UEFA Cup Winners' Cup
- Yarim finalchi (1): 1963–64
- UEFA Intertoto Kubogi
- Chempion (1): 1997
Olympique Lyon ayollar jamoasi
tahrirOlympique Lyonnais Féminin hozirda Fransiyaning eng yuqori divizioni 1-divizionida oʻynaydi. Ayollar jamoasi 1970-yillarda Lyonning bir qismi sifatida tashkil etilgan, ammo 2004-yilning yozida OLga biriktirilgan. Ular asosan uy oʻyinlarini asosiy stadion Parc Olympique Lyonnaisdan 200 metr uzoqlikdagi Groupama OL oʻquv markazida oʻtkazadilar.
Manbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 „#2 – Olympique Lyonnais : Gones“ (fr). Footnickname (2020-yil 26-aprel). 2021-yil 23-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 3-sentyabr.
- ↑ „Histoire de l'OL dates clés“ (fr). OL.fr. 2021-yil 29-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 29-iyul.
- ↑ „Olympique Lyonnais Price Tag For John Textor: $846 Million“. Forbes (2022-yil 21-iyun). 2022-yil 23-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 23-iyun.
- ↑ „L'OL officiellement vendu à l'Américain John Textor“. L'Équipe (2022-yil 20-dekabr). 2023-yil 8-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 8-yanvar.
- ↑ Kassouf, Jeff „Paulson says NWSL has three new teams committed for next two seasons“. The Equalizer (2019-yil 22-avgust). 2019-yil 23-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 15-sentyabr.
- ↑ „Lyon seal €3.7m Asvel investment deal“ (2019-yil 24-iyun). 2019-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 15-sentyabr.
- ↑ National Women's Soccer League (2019-yil 19-dekabr). „OL Groupe to become majority owner of National Women's Soccer League's Reign FC“. Press-reliz.
- ↑ OL Reign (2020-yil 6-mart). „Reign FC Reveal New Name and Brand Identity“. Press-reliz.
- ↑ „PSG complete domestic treble with League Cup triumph“ (en). Reuters (2020-yil 31-iyul). 2023-yil 5-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 5-may.
- ↑ Glendenning, Barry. „Lyon 1-0 Juventus: Champions League last 16, first leg – as it happened“ (en-GB). the Guardian (2020-yil 26-fevral). 2023-yil 6-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 5-may.
- ↑ „Lyon stun Man City after Sterling and Ederson howlers in crazy late passage of play“ (en). Eurosport (2020-yil 13-avgust). Qaraldi: 2023-yil 5-may.
- ↑ Hytner, David. „Serge Gnabry's double sinks Lyon and fires Bayern Munich into final“ (en-GB). The Guardian (2020-yil 19-avgust). 2023-yil 5-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 5-may.
- ↑ „OL Groupe“. Euronext (2009-yil 31-oktyabr). 2012-yil 29-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 31-oktyabr.
- ↑ „Soccer Team Valuations“. Forbes (2008-yil 30-aprel). 2011-yil 29-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2008-yil 11-noyabr.
- ↑ „English clubs dominate 2009 Money League“. FourFourTwo (2009-yil 12-fevral). 2011-yil 3-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 31-oktyabr.
- ↑ „OL Groupe announces the proposed acquisition of 20% of its share capital by the Chinese investment fund IDG Capital Partners“. Olympique Lyonnais Group (2016-yil 12-avgust). 2021-yil 15-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 15-avgust.
- ↑ „OL - Rachat : Jean-Michel Aulas va encore garder la main trois ans“ (fr) (2022-yil 21-iyun). 2023-yil 26-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 26-fevral.
- ↑ „Communiqué de presse : Nouvelle gouvernance pour Olympique Lyonnais Groupe“ (fr). Olympique Lyonnais (2023-yil 8-may). 2023-yil 19-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 8-may.
- ↑ Petrequin, Samuel. „End of an era: Jean-Michel Aulas leaves French club Lyon“. Associated Press (2023-yil 8-may). 2023-yil 20-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 8-may.
- ↑ „Santiago Cucci becomes interim executive president of Olympique Lyonnais“ (2023-yil 13-iyul). 2023-yil 13-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 13-iyul.
- ↑ „Le grand stade est relancé“ (fr). France Soir (2008-yil 16-oktyabr). 2011-yil 31-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 30-oktyabr.
- ↑ „New Stadium | Club | OLWeb.fr“. 2014-yil 12-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 25-sentyabr.
- ↑ „La construction d'enceintes sportives en France relèvent du parcours du combattant“ (fr). France Soir (2009-yil 23-oktyabr). 2009-yil 26-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 30-oktyabr.
- ↑ „OL Land serait séléctionné pour l'Euro 2016“ (fr). France Soir (2009-yil 22-sentyabr). 2009-yil 27-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 30-oktyabr.
- ↑ „Les 12 villes retenues“. French Football Federation (2009-yil 11-noyabr). 2009-yil 14-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 12-noyabr.
- ↑ https://www.eurosport.com/football/lyon-destroy-troyes-to-mark-opening-of-new-venue-in-style_sto5053696/story.shtml
- ↑ Lyon : Tola Vologe (Wayback Machine saytida 13 February 2010 sanasida arxivlangan)
- ↑ „OL 1955–1960“. Fan Foot (2009-yil 21-noyabr). 2012-yil 11-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 21-noyabr.
- ↑ „OL 1960–1965“. Fan Foot (2009-yil 21-noyabr). 2012-yil 11-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 21-noyabr.
- ↑ „OL 1970–1975“. Fan Foot (2009-yil 21-noyabr). 2011-yil 10-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 21-noyabr.
- ↑ „OL 1975–1980“. Fan Foot (2009-yil 21-noyabr). 2009-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 21-noyabr.
- ↑ „Olympique Lyonnais 2“. Colours-of-football.com. 2017-yil 21-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 21-avgust.
- ↑ 33,0 33,1 „Power struggle on the Rhone“. Fédération Internationale de Football Association (2009-yil 19-dekabr). 2009-yil 3-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 3-avgust.
- ↑ „Olympique Lyonnais signed with Adidas“. EU Football (2009-yil 14-avgust). 2009-yil 22-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 31-oktyabr.
- ↑ „Olympique Lyonnais may take legal action against French league“. EU Football (2009-yil 12-avgust). 2009-yil 30-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 31-oktyabr.
- ↑ UEFA.com „Member associations – UEFA Coefficients – Club coefficients“. UEFA. 2023-yil 12-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 5-iyun.
- ↑ „Players and staff | Men“. Olympique Lyonnais. 2023-yil 28-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 9-mart.