Yava qoploni

Yava qoploni
Biologik klassifikatsiya
Olam:	Hayvonlar;
Tip:	Xordalilar;
Sinf:	Sutemizuvchilar;
Oila:	Panthera pardus melas;
Kenja oila:	Panthera pardus melas;
Urugʻ:	Leopard; Guvier, 1809-yil;

Yava qoploni (Panthera pardus melas) — Yava orolida (Indoneziya) yashovchi leopardning kenja turi, yoʻqolib ketish xavfi ostida^[1].

Tashqi koʻrinish

Dastlab, Yava leopardini qora dogʻlari va kumushrang kulrang koʻzlari boʻlgan klassik qora pantera sifatida tasvirlangan^[2]. Aslida, Yava leopardlari klassik dogʻli yoki butunlay qora rangga ega boʻlishadi^[3].

Tarqatish va turmush tarzi

Yovvoyi tabiatda bu leopard kenja turining atigi 250 ga yaqin kattalari qolgan. Ular tuyoqlilar, yovvoyi choʻchqalar va maymunlarni ovlaydilar, shuningdek, parrandalar va chorva mollariga hujum qilishadi^[4]. Shu leopard turi 1990-yillarda olimlar tomonidan hujjatlashtirilgan togʻli hududlardan tropik oʻrmonlargacha boʻlgan turli xil ekologik boʻshliqlarda oʻsishga qodir.

Tahdidlar

Yava leopardlar oʻrmonlarni kesish va qishloq xoʻjaligida yangi yerlardan foydalanish, shuningdek, mahalliy aholi bilan toʻqnashuvlar tufayli oziq-ovqat taʼminoti va yashash joylarining qisqarishi tahdid solmoqda. Yava — dunyodagi eng zich joylashgan orollardan biri boʻlib, unda Indoneziya aholisining 59 % istiqomat qiladi^[5]. Yavadagi oʻsimliklarning 90 % allaqachon yoʻq qilingan va birlamchi oʻrmonlar faqat togʻli hududlarda saqlanib qolgan, shuning uchun orolda leoparlar uchun joy kamroq qolgan^[6].

Saqlash

Sharqiy „Javadagi Gunung Halimun“ milliy bogʻida yuzga yaqin yava leopardlari qayd etilgan^[7].

Xalqaro ittifoqda esa bor-yo‘g‘i 500 ta yavan leoparlari qolgan^[8].

Taksonomiya

Molekulyar tadqiqotlar shuni koʻrsatadiki, Yava leopardlari boshqa Osiyo leopardlaridan farq qiladi va ulardan yuz minglab yillar oldin genetik jihatdan ajralib chiqqan^[9].

Manbalar

↑ https://felidae-g2n.jimdofree.com/panthera/panthera-pardus/p-p-melas/^{[sayt ishlamaydi]}
↑ Cuvier, G. (1809) Recherches sur les especes vivantes de grands chats, pour servir de preuves et d’éclaircissement au chapitre sur les carnassiers fossils. Annales du Muséum National d’Histoire Naturelle, Tome XIV: 136—164.
↑ https://felidae-g2n.jimdofree.com/panthera/panthera-pardus/p-p-melas/^{[sayt ishlamaydi]}
↑ „arxiv nusxasi“. 2022-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-oktyabr.
↑ Embassy of the Republic of Indonesia in London, United Kingdom. „A Solution to Java's Overcrowding“ (2009). 2010-yil 13-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 8-dekabr.
↑ „arxiv nusxasi“. 2022-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-oktyabr.
↑ „arxiv nusxasi“. 2022-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-oktyabr.
↑ „arxiv nusxasi“. 2022-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-oktyabr.
↑ https://felidae-g2n.jimdofree.com/panthera/panthera-pardus/p-p-melas/^{[sayt ishlamaydi]}

[1] ttps://felidae-g2n.jimdofree.com/panthera/panthera-pardus/p-p-melas/^{[sayt ishlamaydi]}

[2] Cuvier, G. (1809) Recherches sur les especes vivantes de grands chats, pour servir de preuves et d’éclaircissement au chapitre sur les carnassiers fossils. Annales du Muséum National d’Histoire Naturelle, Tome XIV: 136—164.

[3] ttps://felidae-g2n.jimdofree.com/panthera/panthera-pardus/p-p-melas/^{[sayt ishlamaydi]}

[4] „arxiv nusxasi“. 2022-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-oktyabr.

[embassy-5] Embassy of the Republic of Indonesia in London, United Kingdom. „A Solution to Java's Overcrowding“ (2009). 2010-yil 13-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 8-dekabr.

[6] „arxiv nusxasi“. 2022-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-oktyabr.

[7] „arxiv nusxasi“. 2022-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-oktyabr.

[8] „arxiv nusxasi“. 2022-yil 7-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-oktyabr.

[9] ttps://felidae-g2n.jimdofree.com/panthera/panthera-pardus/p-p-melas/^{[sayt ishlamaydi]}

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]