barcha

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bar-cha

Etimologiyasi

BARCHA ’hamma’. Ukam barcha yumushlarni tartib bilan puxta bajaradi. Bu soʻz qadimgi turkiy tildagi ’mavjud’ maʼnosini anglatgan ba:r soʻziga -ï egalik qoʻshimchasini va ’chama’ maʼnosini ifodalovchi -cha qoʻshimchasini qoʻshib hosil qilingan; -cha qoʻshimchasi qoʻshilganidan keyin a: unlisining choʻziqlik belgisi yoʻqolib, ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻygan (ПДП, 368; Devon, I, 394; DS, 83); oʻzbek tilida a unlilari ä unlilariga almashgan: (ba:r + ï = barï) + cha = barïcha > barcha > bärchä. Asli bu soʻz ’qancha mavjud boʻlsa - shuncha’ maʼnosini bildirgan.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

jaml. olm. Mavjud boʻlgan narsa, kimsa yoki hodisalarning hammasi; bekamu koʻst; hamma.◆  Toʻy — tegishliniki, hayit — barchaniki. Maqol.◆  Saxiy topsa — barcha yer, baxil topsa — bosib yer. Maqol. n◆  Dunyo-dagi koʻrib oʻta turgan barcha orzuimiz, havasimiz faqat sengagina qarab qolgan. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar.◆  Anvar har kim uchun sevimli.. barchaga baravar edi. A. Qodiriy, Mehrobdan chayon.

Antonimlari

БАРЧА. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

barcha

Ruscha _ru

barcha
мест. собир.
весь, вся; всё; все, ◆ u barchaga baravar (qaraydi) он ко всем относится одинаково.