bibi

Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

bi-bi

Etimologiyasi

BIBI q. buvi
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 shv. Onaning yoki otaning onasi; buvi (nabiraga nisbatan).◆  Tanglayim koʻtargan bibim bechora Kim edi, bilmayman, oʻlgandir, esiz. Gʻ. Gʻulom.

2 Hurmat yuzasidan, odatda keksa ayollar ismiga qoʻshib ishlatiladi, maye.◆  Mehri bibi, Xayri bibi. ■■ Tong otar-otmas Sidqiy hovlisiga ikki yon qoʻshni — Zaynab bibi bilan Hamida xonim — rangi oqarib kirib kelishdi. Mirmuhsin, Chodrali ayol.◆  Jahon bibi Zubaydaning koʻnglini olib, onasining ahvolini soʻradi. K. Yashin, Hamza.

3 Xotin-qizlar ismining old yoki orqa qismida kelib, qoʻshma ismlarni hosil qiladi:◆  Bibigul, Bibiniso, Bibinor, Bibi-sanam; Davlatbibi, Kenjabibi, Kimsan-bibi. n [Ioʻlchi] Singlisi bilan birga, mumkin boʻlsa, uning [Gulnorning] onasi Gulsumbibini ham aravaga solib, qishloqqa olib borishni istaganini aytdi. Oybek, Tanlangan asarlar.

Bibi Seshanba etn. Ip yigiruvchi xo-tinlarning muqadsas sanalgan afsonaviy homiysi (piri) boʻlib, taqvodor xotinlar uning sharafiga seshanba kunlari maxsus marosim oʻtkazadi. [◆ Xoljon xola] Har ikki haftada Bibi Seshanba onaning dastur-xonini yozib, "mushkulkushod", chiltonlarga atab shavla qiladi. Gʻayratiy, Dovdirash. ◆ "Bibi Seshanba", "mushkulkushod" kabi marosim, urf-odatlarni bilishga Hamzaning oʻzi ham juda qiziqar.. edi. K. Yashin, Hamza.

Antonimlari

БИБИ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

OʻTIL

Ruscha _ru

bibi
1 обл. бабушка;
2 составная часть имён собственных женских; Madrasai Bibixonim Медресе Биби-ханум (в г. Самарканде); Bibi Seshanba этн. Госпожа Вторник (мифическая покровительница прях, похожая на фею из сказки «Золушка», окруженная ореолом святости, в честь которой устраивались особые угощения по вторникам среди религиозных женщин);
3 прибавляется к именам собственным женским при почтительном обращении: Mehribibi, Hayribibi.

Qoraqalpoqcha (kar)

Pak qiz

Ot

bibi

Gagavuzcha (gag)

Ot

bibi

Ozarbayjoncha (az)

Ot

bibi

amma