Oʻzbekcha (uz)

Morfologik va sintaktik xususiyatlari

oʻr-gan-moq

Aytilishi

Etimologiyasi

OʻRGAN- 'bilim-malaka ol-’. Oe-ozdan oʻ r g a -n i b olim boʻlur. Bu soʻz qadimgi turkiy tilda ’bil-’ maʼnosini anglatgan ö- feʼlidan -g qoʻshimchasi bilan yasalib, ’fikr’ maʼnosini anglatuvchi ög otiga (ПДП, 405) —(ü)r qoʻshimchasini qoʻshib yasalgan feʼldan ’oʻzlik’ maʼnosini ifodalovchi -(ä)n qoʻshimchasi bilan hosil qilingan; oʻsha davrlardayoq ikkinchi boʻgʻindagi tor unli talaffuz qilinmay qoʻygan; gr undoshlari oʻrin al— mashgan (ЭСТЯ, I, 498; ПДП, 406; Devon, I, 253; DS, 380, 388); oʻzbek tilida ö unlisining yumshoqlik belgisi yoʻqolgan: [(ö— + g = ög) + ür = ögür-] + än = ögürän- > ögrän- > örgän- > orgän-.
Oʻzbek tilining etimologik lugʻati (I-jild) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q. Adabiyotlar roʻyxati.

Maʼnoviy xususiyatlari

Maʼnosi

1 Bilim, kasb, ish va shu kabilarni oʻzlashtirmoq, egallamoq, bilib olmoq. ◆ Birovdan ish oʻrganmoq. Shaxmat oʻyinini oʻrganmoq. Hunar oʻrganmoq. Oz-ozdan oʻrganib olim boʻlar. Maqol. ■■ ◆ Ishni oddiy beton-chilikdan boshlagan oʻsmir asta-sekin kerak-li kasblarning hammasini oʻrganib oldi. Gazetadan ◆ Oʻtgan yarim asrlik murabbiylik dav-rim men uchun ham katta hayot darsxonasi boʻldi, koʻp narsa oʻrgandim. Gazetadan

2 Siri, mohiyati, mazmuni va shu kabilarni anikdash, belgilash maqsadida tekshiruv, kuzatuv, taqlildan oʻtkazmoq. ◆ Bu dalillarni sinchiklab oʻrganib, Quyoshning nisbatan tinch paytida kosmik nurlanish yerdan uzoq joy-larda kishi uchun xavfli boʻlmasligi kerak, degan xulosaga kelish mumkin. "Fan va tur-mush". ◆ Sibirlik arxeologlar trassa boʻylab qazishmalar chogʻida chiqqan tosh asr qurol-larini oʻrgandilar. Gazetadan ◆ ..respublika-mizdagi qadimiy konlarga doir adabiyotlar-ni ikki-uch yildan buyon sinchiklab oʻrganayot-gan edi. S. Karomatov, Oltin qum.

3 Gʻayritabiiy, noqulay kabi tuyil-maydigan holga aylanmoq, shunday sezil-moq, qabul qilmoq. ◆ Xayaq bunga haqli edi, chunki bunday tinchsizliklarni koʻra-koʻra juda oʻrganib qoldi. A. Qodiriy, Oʻtgan kunlar. ◆ Bular orasidagi betakalluf muoma-la va munosabatga odamlar oʻrganib qoldi. A. Qahhor, „Qoʻshchinor chiroqlari“ .

4 Odat qilmoq ◆ Oʻrgangan koʻngil oʻrtansa qoʻymas. Maqol. n ◆ Toʻqqizinchiga oʻtguncha ichishni, chekishni oʻrgandim. S. Siyoyev, Yorugʻ-lik.

5 Oʻzini yaxshi aloqada tutmoq, mos-lashmoq, bogʻlanib ("oʻziniki boʻlib") qol-moq. ◆ Bu toʻriq menga juda oʻrgangan. Mirmuhsin, Meʼmor. ◆ Xola bir-ikki kun ichida yangi sharoitga oʻrgandi, qoʻshnilar bilan ta-nishdi. "Guldasta".

Sinonimlari

Antonimlari

ЎРГАНМОҚ. Oʻzbek tilining izohli lugʻati (2022) maʼlumotlaridan foydalanilgan; q.Adabiyotlar roʻyxati.

Tarjimalari

Feʼl

oʻrganmoq oʻrganmoq

Turkcha: öğrenmek

Ruscha _ru

oʻrganmoq
1 учиться, обучаться; научиться; приобретать знание, умение; навыки; ◆ ish oʻrganmoq учиться работать; ◆ skripka oʻrganmoq учиться играть на скрипке; yozishni (или yozishga) ◆ oʻrganmoq учиться (научиться) писать; oʻrganib olmoq научиться; oz-ozdan oʻrganib, usta boʻlasan учась мало-помалу, станешь мастером; adabni beadabdan oʻrgan посл. см. adab;
2 привыкать, приобретать привычку, приучаться, повадиться; ◆ barvaqt turishga oʻrganmoq привыкнуть вставать рано; oʻrgangan koʻngil oʻrtansa qoʻymas посл. кто повадился, тот никогда не отступит (не бросит, не перестанет); соотв. горбатого могила исправит; ◆ yangi sharoitga oʻrganmoq привыкнуть к новым условиям, свыкнуться с новой обстановкой; odamga oʻrgangan maymun прирученная обезьяна;
3 изучать; исследовать; ◆ fan asoslarini oʻrganmoq изучать основы наук.

oʻrganmoq