Ła granda piasaełitega del Prà de ła Vałe ła xe uno dei sínbołi de Pàdoa, ła pí granda piasa padoana e una de łe pí grande de l'Eoropa. Ła mexura su par xo 90.000m². Uncó ła se prexenta cofà on spàsio monumental de granda inpresion, co in mexo na ixoła verde dita Ixoła Memia, che ła ga tuto torno na canałeta e un dopio baxamento co sóra calche statua; de 'ste cua una ła raprexenta Andrea Memo, el patrisio venesian, nominà proveditor de Padova, che 'ntel 1775 el ga avesto l'idea de rejorar tuta la piasa, che a chel
tenpo la jera na pałù sensa forma. L'intiero projeto, restà scuaxi inconpiesto, xe rafigurà da na famoxa incixion de rame de Francesco Piranesi del 1785. A se dixe che Memo el gavese comisionà sta raprexentasion insieme co de łe altre e łe tegnese in mostra a Palaso Venesia, cà de l'Anbasada de ła Republega a Roma, par catar personaji e utorità proponendo de pagar par costruir łe stàtue da mètar al ornamento de ła piasa...
Giacomo Girolamo Casanova (Venesia, 2 de apriłe1725 – Dux, odierna Duchcov, 4 de giugno1798) el xe stà un scritor, diplomàtego e ajente segreto venesian. Resta de eło na produsion leterària granda on mùcio, ma el vien prinsipalmente ricordà cofà aventuriero e cofà cheło che el ga fato del so nome el sinònemo de sedutor. A sta fama ghe ga contribuìo similmente ła so pì inportante òpara autobiogràfega: Histoire de ma vie (Storia de ła me vita), andove el autor el descrive, co ła pì granda verità, tute łe so aventure, i so viaji e el so catarse co łe done. L'Histoire ła xe sta scrivesta in fransexo e ła gavaria de conseguensa far parte de ła leteratura in sta łéngua, siben ła deçixion łenguìstega ła sìpia stada detada solché par motivasion de difuxion de ła òpara, dato che in chei ani el fransexo el xera ła léngua pì conosesta e parlada in Eoropa.
El libarałismo el xe on tèrmano doparà, a partir dal Novesento, par dirghe a la dotrina pulitega faxesta inisialmente dai filoxofi iluministi intrà ła fin del XVII e el XVIII secolo. Sta dotrina la xe inpostada so ła difexa dei deriti individuałi, riconosesti dai liberałi cofà nadurali e cofà na sola justifegasion de l'existensa de l'omo.
La teoria pułìtega, inpostada co lòxega dal filoxofo contratualista e giusnaduralista John Locke, chel dixe de far na strutura istitusional caraterixada da dò ponti fondamentali:
La fondasion de tuto el sistema pulitego e xurìdego solamente so la difesa dei deriti individuali e da sto cuà el progreso de la nasion.
L'istitusion de on stato de derito, andove tute le persone le xe conpagne davanti a la leje, sensa privileji e diferensiasion, stando drento co el steso cuadro minimo de leji che salvavarda le libartà de le persone
L'Orto Botànego de Pàdoa el xe stà fondà inte el 1545 e el xe l'orto botànego pì antigo oncora existente inte el mondo.
El ga atualmente na superfise de vinti-dumiłe metri cuadri e el contien pì de siemiłe piante de tute łe sorte.
Dal 1997 el xe sta meso inte ła lista dei Patrimoni de ła umanità da l'UNESCO.
Petin e Petee
xe ‘ndai a nosee.
Petin ghe n’ha cata’ un sachetin,
Petee piene e scarsee.
Eora Petin ghe dise a Petee:
“Petee, dame un fia’ dee to nosee,
ti che te ghe n’ha piene e scarsee”.
E Petee dise “No”.
“Eora mi ciamo ‘l baston.
Baston, bastona Petee,
che no me da’ un fia’ dee so nosee,
anca se el ghe n’ha piene e scarsee”.
E ‘l baston dise “No”.
Ócio!: Premetindo che ła łéngua vèneta no ła ga oncora on stàndar bel-ché definio e che ła ga de consevensa pì de na variante, par capirse tuti mejo e réndar i artìcułi de Wikipèdia na cołesion de conceti ai cuałi tuti i połe farghe ingreso, se ga fato-sù de łe convension de scritura che, tegnendo fede a ła Grafia Vèneta Internasionałe Moderna, łe rende ła ensiclopedia pì omozènea.
Teritòrio
Imàzene in rezalto
Pułìtega
El tenpo e la raxon le xe senpre del paron. 
