Trénto

Trénto (Trènt in Trentin) l'è ła sità cavedal de ła Provinsia Autonoma de Trénto, in ła Region Trentin-Alto Àdexe e in Itàlia. Ła sta su łe rive del Àdexe e l'è sircondada de monti alti sirca miłesinquesénto-domiłe metri. Ła ga pasà sentomiła abitanti e l'è recordada dapertuto perché dal 1545 al 1563 gh'è stà el Conséjo de Trénto.

Trénto

Trento (it)
Pozision
46°04′00″N 11°07′00″E46°04′00″N, 11°07′00″E (Trento)
Stato	Itàłia
Rejon autònoma	Trentin–Alto Àdeze/Südtirol
Provinsa	Trentin
Cavedałe de	Trentin–Alto Àdeze/Südtirol Trentin Teritòrio de ła Val de l'Adeze
Capitałe	Trento (it)
Popołasion
Totałe	118 046 (2023)
Densità	747,69 hab./km²
Demònemo	trentina, trentin
Idioma	italian
Zeografia
Àrea	157,88 km²
Altitùdene	203 m
Rente a	Aldeno   Civexan   Bexeneło Cimone Madruzzo (it)   Vallelaghi (it)   Albian Viła Łagarina Lavis Sevedin   Pèrxen Garniga Terme   Giovo Altopiano della Vigolana (it)
Dati istòreghi
Dì festivo	Festa patronałe(26 de giugno)
Patrono	San Vixiłio
Organizasion pułìtega
Sindaco di Trento (it)	Alessandro Andreatta (it)
Menbro de	Liansa par el Clima
Còdazi de identifegasion
Còdaze postałe	38121, 38122 e 38123
Còdaze de matricołasion	TN
Fuzo oràrio	UTC+1 UTC+2 Ora de l'Eoropa Sentrałe
Prefiso tełefònego	0461
ID ISTAT	022205
Còdaze catastałe de Itàlia	L378
Premi (2004)  Sità Alpina de l'An
Sito web	comune.trento.it

Geografia fìxica

Trénto come che se vede dal castelo.

Ła sità ła se cata sol fondoval del'Àdexe, 55 km a sud de Bolxan e 100 km a nord de Verona. A ovest ła xe sorastada dal Mónte Bondon (Cima Palon 2090 m s.l.m.), a nordovest da ła Paganeła (2125 m s.l.m.), a nordest dal Mónte Całixio (1096 m s.l.m.), a est da ła Marsoła (1738 m s.l.m.) e a sudest da ła Vigołana (Becco de Fiładona, 2150 m s.l.m.). Ghe se cata ła stasion meteorològega de Trento; ła sità ła xe stada ła pì coverta da ła "nevegada del sècoło".

Ła sità de Trénto rapprexenta el sentro un'àrea urbana conprexa longitudinalmente intrà Mexołonbardo e Roveredo e diładada a est verso ła Valsugana, oltre el comun de Pergine.

Trénto ła prexenta estreme deversidà teritoriałi e de popołasion. Ła popołasion comunal non ła xe presente soło in sità, ma anca in un mucio de sentri sparsi (soborghi), tanto difarenti l'un dal'altro e chei conserva oncora na propia identità che ła sia urbana, paexana, rural o montana. Ła sità antiga conta 55 197 abitanti (otobre 2004). El comun corisponde al'aglomarà urban, al qualè xe qualca volta incluxo quel de Lavis (8 000 ab.; i supera conpagni i 120 000 abitanti). Łe altre localedà confinanti łe xe separae par motivi orogràfeghi.

Trento dal monte Całixio (nord-est)

Fra i soborghi, quel pì popołoxo el xe Gardoło (a nord de ła sità, 12 449 abitanti ła sircoscrision), mentre quel manco popołado el xe Sardagna (soło 1 106 abitanti). Ła magioransa dei soborghi ła xe distribuida sol fondoval del'Àdexe o su łe cołine a est de ła sità, mentre el paexin de Sardagna, catà a ovest el xe su un pian pieroso a 560 metri s.l.m. e el xe łigà al fondoval da na pìcena funivia; i paexi del Bondon i xe invese catai intrà i 490 metri s.l.m. de Vìgoło Baxelga ei 1650 metri de Vaxon e i fa tuti parte de ła stesa sircoscrision comunal.

Ła grandesa del teritorio comunal ła fa derivar dónca na densità de popołasion miga carateristiga de sità conpate e a forte concentrasion de popołasion (668 ab./km² contro, par exempio, i 1 869 ab./km² de Bolxano).

Trénto ła tien un łigame tanto streto co ła montagna, in particołar col Mónte Bondon, ciamà anca l'Alpe de Trénto, parte del teritorio comunal se pol 'ndarghe so in poco tenpo dal sentro sitadin co ła strada provincial.

Visin a ła conca de łe Viote del Bondon xe posìbile vixitar el Sentro de Ecołogia Alpina e el giardin botànego e anca tacar l'escursion verso ła Rexerva Natural Integral de łe Tre Sime del Bondon (Cornet, Dos d'Abramo e Sima Vèrda).

Sudivixion del territorio del comun de Trénto

I 15.803 ètari dei cuałi el xe conposto el comun de Trénto i xe cusì divixi (en órdene de grandesa):

• 50,62% de àrea coverta da bos-ci (7 999,21 ètari)
• 20,09% de àrea agricoła (3 174,12 ètari)
• 7,70% de àrea residenzial (1 216,64 ètari)
• 3,33% de àrea data a pàscoło (525,84 ètari)
• 3,23% de àrea inprodutiva; o sia xona rocioxa e montagnoxa (510,99 ettari)
• 3,00% de àrea coverta da strade (474,33 ètari)
• 2.63% par altri servisi (416,24 ètari)
• 2,48% de àrea de vèrdo pùblico in aree rexidensiałi (392,62 ètari)
• 2,48% de àrea produtiva e industrial (391,56 ètari)
• 2,02% de àrea coverta da fiumi, laghi e biòtopi (320 ètari)
• 0,89% de àrea coverta da ferovia (140,43 ètari)
• 0,70% de àrea estrativa (111,40 ètari)
• 0,61% de àrea sciàvełe (96,37 ètari)
• 0,12% de àrea fata de parcheji (19,42 ètari)
• 0.09% altro (13,82 ètari)}

Varda anca

• Tridentum