Asunsjon

Asunsjon (isp.: Asunción [asunˈsjon] «voznesen'j», täuz' nimituz: Nuestra Señora Santa María de la Asunción; guaran.: Paraguay) om Paragvain pälidn da kaikiš suremb lidn. Se om pälidnan Asunsjon-ümbrikon administrativižeks keskuseks mugažo.

Asunsjon
Asunción (isp.)
Paraguay (guaran.)

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Paragvai
Eläjiden lugu (2022)	477,346 ristitud
Pind	117 km²
Pämez'	Oskar Rodriges (tal'vku 2019—, Óscar Rodríguez)
Telefonkod	+595−21
Aigvö	tal'vel UTC−4, kezal UTC−3

Asunsjonan ümbrikod

Istorii

Ispanijalaine Huan de Salasar-konkistador pani lidnan alust vn 1537 15. päiväl elokud. Se oli Ispanijan kolonijan pälidnaks 16.-18. voz'sadoil. Om ripmatoman Paragvain pälidnaks vspäi 1811. Vll 1954−1989 Stressner-jenaral sädi sodadiktaturad rezidencijanke lidnas, sodakukerduz lopi hänen tobmut.

Asunsjon šingotase rahaazjišton da rahanpanmižen kompanijoiden keskuseks.

Geografijan andmused

Lidn sijadase Paragvain keskusen suves, röunanno Argentinanke, Paragvai-jogen hural tazol randpolel, 43 m ü.m.t. keskmäižel korktusel. Paragvai-jogi ühthejokseb Pil'komaijo-jogenke vastrandal (Parananjogen bassein). Vižkümnetuhaine argentinine Klorind-lidn (isp. Clorinda) seižub vastrandal.

Om tropižid mecoid ümbri lidnas. Klimat om subtropine räk, tropižen savannan röunal. Voden keskmäine lämuz om +22,7 C°, kül'mkun-keväz'kun +24,8..+27,5 C°, kezakun-elokun +17,6..+18,6 C°. Ekstremumad oma −1,2 C° (kezaku) i +42,8 C° (reduku). Paneb sadegid 1401 mm vodes, enamba sulakus (166 mm) i kül'mkus-vilukus (147..164 mm kus), vähemba kezakus-sügüz'kus (40..87 mm kus).

Asunsjon jagase kudeks ümbrikoks (distrito:ks), ned alajagasoiš 70 rajonaks (barrio:ks).

Eläjad

Vl 1992 lidnan eläjiden lugu oli 500 938 ristitud. Kaik 529 433 ristitud elihe lidnas vl 2012, se ristitišt oli kaikiš suremb. Vl 2022 kaik 2 343 908 ristitud elihe lidnaglomeracijas 1035 nellikkilometrad pindal, se om valdkundan ristitišton koumandez.

Guarani-rahvahad oma enambuses eläjiden keskes.

Edeline lidnan pämez' (intendant) om Mario Ferreiro (tal'vku 2015 — tal'vku 2019).

Transport

Avtobusad oma kundaližeks transportaks lidnas da sen ümbrištos. Jogiport radab lidnas. Raudten lopstancii radab lidnas, raudte ühtenzoitab valdkundad Argentinanke.

Rahvahidenkeskeine civiline lendimport Sil'vio Pettirossi-aviatoran nimed (ASU / SGAS, 1,2 mln passažiroid vl 2019) sijadase päivnouzmaižes Luke-ezilidnas. Sišpäi tehtas reisid Suviamerikan lidnoihe.

Irdkosketused

• Lidnan tobmuden oficialine sait (asuncion.gov.py). (isp.)