Vroclav

Vroclav (pol'š.: Wrocław [ˈvrɔt͡swaf], saks.: Breslau [ˈbʁɛslaʊ]) om lidn Pol'šanman suvipäivlaskmas. Se om valdkundan nellänz' lidn eläjiden lugun mödhe, om Alasilezijan sodaveikundan administrativižeks keskuseks da palaks.

Vroclav
Wrocław

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Pol'šanma
Eläjiden lugu (2023)	674,132 ristitud
Pind	292,81 km²
Pämez'	Jacek Sutrik (kül'mku 2018—, Jacek Sutryk)
Telefonkod	+48−71
Aigvö	tal'vel UTC+1, kezal UTC+2

Lidnan kart (2014)

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud 10. voz'sadal. Se sai lidnan oiktusid vl 1214 i tošti vl 1242.

Vroclav šingotase Volvo-avtobusoiden pästandal, vagonoiden i raudtevedimiden tehmižel (Bombardier), himižen i elektronižen sarakoiden edheotandoil.

Geografijan andmused

Lidn sijadase sodaveikundan päivnouzmas, Oderan (pol'š.: Odra) muugotil randoil, Silezijan alangištos, 105..155 m ü.m.t. korktusil. Läz 130 sildad ühtenzoittas Oderan da sen nellän ližajogen randoid lidnan röunoiš.

Klimat om ven kontinentaline valdmeren valatoitusenke, keza om päivoikaz, tal'vaig om pil'vekaz. Voden keskmäine lämuz om +9,7 C°, kezakun-elokun +17,7..+19,7 C°, tal'vkun-uhokun 0..+1,1 C°. Ekstremumad oma −32 C° (uhoku) i +38,9 C° (eloku). Kezaaigan minimum om +0,2 C° (kezaku), tal'vaigan maksimum om +20,6 C° (uhoku). Ei voi panda halad kezakus-elokus. Paneb sadegid 541 mm vodes, enamba semendkus-elokus (60..91 mm kus), vähemba tal'vkus-uhokus (26..28 mm kus). Paneb lunt 17 sm tal'ves. Kun keskmäine relätivine nepsuz vajehtase 68..70 % röunoiš sulakus-elokus, 80..85 % redukus-uhokus.

Tobmuz

Lidnan territorialine ližaduz i lidnanlaptad

Vspäi 1952 Vroclav jagase videks rajonaks (üks'lugu pol'š.: dzielnica): Vanh lidn (Stare Miasto), Lidnan keskuz (Śródmieście), Kšiki (Krzyki), Koiranpöud (Psie Pole), Fabričn (Fabryczna). Ned oliba ičeze administracijoidenke vhesai 1991, nügüd' kävutadas statistikan täht. Vspäi 1991 lidnan päjagand om 48 nimitadud lidnanlaptad (osiedle).

Lidnan käskusenandajan tobmuden organ om sen Nevondkund 39 ezitajanke. Kaik rahvaz valičeb heid, vspäi 2002 — lidnan pämest mugažo (ende Nevondkundan ühtnijad valičiba). Edeline lidnan radonoigendajan tobmuden pämez' (pol'š.: prezydent miasta Wrocławia) om Rafal Dutkevič (Rafał Dutkiewicz, kül'mku 2002 — kül'mku 2018).

Eläjad

Vl 2010 lidnan eläjiden lugu oli 632 996 ristitud, vl 2018 — 639 258 ristitud. Kaikiš suremb lidnan ristitišt om nügüd', oli 629 565 eläjad vl 1939 i 643 640 eläjad vl 1991. Läz 1,25 mln ristituid elädas ezilidnoidenke 3627 nellikkilometrad pindal vl 2023 (vl 2010 oli 1,16 mln).

Üläopendusen 11 valdkundališt i 14 privatišt aluzkundad oma avaitud lidnas. Znamasine om Vroclavan universitet (pol'š.: Uniwersytet Wrocławski, alusenpanend 1702 kut Academia Leopoldina, reorganizacii 1945), kaik 21,2 tuhad üläopenikoid (2022) om sen kümnel fakul'tetal.

Transport

Avtobusad i tramvaid oma kundaližeks transportaks lidnas. Velosipediden i elektroavtoiden kortom radab. Lidn om valdkundan znamasižeks raudtesol'meks. Jogiport radab Oderan randal.

Rahvahidenkeskeine soda- da civiline Vroclav-lendimport Nikolai Kopernikan nimed (WRO / EPWR, 3,8 mln matknikoid vl 2023) sijadase kümnes kilometras suvipäivlaskmha lidnan keskusespäi. Tehtas reisid Evropan lidnoihe, čarterreisid Keskmeren lebutahoiže.

Irdkosketused

• Lidnan oficialine portal (wroclaw.pl). (pol'š.) (angl.) (saks.) (ital.) (isp.)