Cụm tập đoàn quân Châu Phi

Cụm tập đoàn quân Châu Phi (tiếng Đức: Heeresgruppe Afrika, tiếng Ý: Gruppo d'armate Africa) là một đơn vị chủ lực của phe Trục, tác chiến trên chiến trường Bắc Phi trong Thế chiến thứ hai. Về danh nghĩa, nó trực thuộc quyền chỉ huy của Tổng tư lệnh quân Ý trên chiến trường Bắc Phi, nhưng trên thực tế, đây là cơ cấu chỉ huy tối cao tác chiến trên thực tế của liên quân Đức - Ý và chỉ tồn tại trong thời gian ngắn trong Chiến dịch Tunisia năm 1943.

Cụm tập đoàn quân Châu Phi
Binh lính Đức đầu hàng kíp lái xe tăng Stuart của Anh gần Frendj, ngày 6 tháng 5 năm 1943.
Hoạt động	23 tháng 4 - 13 tháng 5, 1943
Quốc gia	Đức Quốc xã
Phục vụ	Wehrmacht
Quân chủng	Heer
Chức năng	Tổ chức tác chiến chiến lược
Quy mô	Cụm tập đoàn quân
Tham chiến	Thế chiến thứ hai Trận Stalingrad
Các tư lệnh
Chỉ huy nổi tiếng	Erwin Rommel Hans-Jürgen von Arnim

Lược sử

Cụm tập đoàn quân Châu Phi được thành lập vào ngày 23 tháng 4 năm 1943, trên cơ sở phát triển từ Tập đoàn quân thiết giáp Đức-Ý và bộ tham mưu ở Tunisia. Nó thuộc quyền của Tổng tư lệnh hướng Nam và bao gồm Tập đoàn quân số 1 của Ý và Tập đoàn quân thiết giáp số 5 của Đức. Tổng tư lệnh ban đầu là Thống chế Erwin Rommel, tuy nhiên, chỉ trong một thời gian ngắn thì ông được triệu hồi về nước và được thay thế bởi Đại tướng Hans-Jürgen von Arnim. Lúc này, cơ cấu Bộ Tổng tư lệnh hướng Nam được đặt dưới quyền chỉ huy tối cao của Ý.

Từ ngày 9 đến ngày 13 tháng 5 năm 1943, các đơn vị đơn lẻ của Cụm tập đoàn quân Châu Phi lần lượt đầu hàng quân Anh, trong đó có cả Tập đoàn quân số 1 của Ý. Không có hình thức đầu hàng chung cho cả cụm tập đoàn quân. Tướng Arnim chỉ đầu hàng với tư cách cá nhân cùng với bộ chỉ huy của mình (tương tự như Thống chế Friedrich Paulus đã làm ở Stalingrad) trong tình trạng bị giam cầm.

Biên chế chủ lực

• Tập đoàn quân số 1 của Ý
• Tập đoàn quân thiết giáp số 5 của Đức

Chỉ huy

Tư lệnh

STT	Ảnh	Họ tên	Thời gian sống	Thời gian tại nhiệm	Cấp bậc tại nhiệm	Ghi chú
1		Erwin Rommel	1891-1944	tháng 2 năm 1943 - tháng 3 năm 1943	Thống chế (1942)	Bị bức tử 14 tháng 10 năm 1944 do liên can đến âm mưu ám sát Hitler.
2		Hans-Jürgen von Arnim	1889-1962	tháng 3 năm 1943 - tháng 5 năm 1943	Đại tướng (1942)	Bị truy tố là tội phạm chiến tranh và bị giam giữ đến tháng 7 năm 1947.

Tham mưu trưởng

STT	Ảnh	Họ tên	Thời gian sống	Thời gian tại nhiệm	Cấp bậc tại nhiệm	Ghi chú
1		Fritz Bayerlein	1899–1970	tháng 2 năm 1943 - tháng 3 năm 1943	Đại tá (1942)	Trung tướng (1944). Bị truy tố là tội phạm chiến tranh và bị giam giữ đến tháng 4 năm 1947.
2		Alfred Gause	1896–1967	tháng 3 năm 1943 - tháng 5 năm 1943	Thiếu tướng (1941) Trung tướng (1942)	Bị truy tố là tội phạm chiến tranh và bị giam giữ đến năm 1955.

Xem thêm

• Quân đoàn Phi Châu của Đức
• Chiến dịch Tunisia