踵

Tra từ bắt đầu bởi

踵

Chữ Hán

踵 U+8E35, 踵 CJK UNIFIED IDEOGRAPH-8E35 ← 踴 [U+8E34] CJK Unified Ideographs 踶 → [U+8E36]

giản. và phồn.		踵
giản hóa lần 2		⿰𧾷中
dị thể		㣫 歱 徸 𣦟

Tra cứu

踵 (bộ thủ Khang Hi 157, 足+9, 16 nét, Thương Hiệt 口一竹十土 (RMHJG), tứ giác hiệu mã 6211₄, hình thái ⿰𧾷重)

Chuyển tự

• Chữ Latinh
  • Phiên âm Hán-Việt: chủng

Tham khảo

• Khang Hi từ điển: tr. 1229, ký tự 22
• Đại Hán-Hòa từ điển: ký tự 37686
• Dae Jaweon: tr. 1701, ký tự 25
• Hán ngữ Đại Tự điển (ấn bản đầu tiên): tập 6, tr. 3723, ký tự 8
• Dữ liệu Unihan: U+8E35

Chữ Nôm

(trợ giúp hiển thị và nhập chữ Nôm)

踵 viết theo chữ quốc ngữ

chủng

Tra mục từ trên để biết ngữ nghĩa tiếng Việt.

Cách phát âm

IPA theo giọng

Hà Nội	Huế		Sài Gòn
ʨṵŋ˧˩˧	ʨuŋ˧˩˨		ʨuŋ˨˩˦
Vinh	Thanh Chương		Hà Tĩnh
ʨuŋ˧˩			ʨṵʔŋ˧˩

• Dạng Nôm của chủng.

禍 不 旋 踵 ― Họa bất triền chủng ― Họa không trở gót, thì là họa hại tới liền.

Tham khảo

1. Anthony Trần Văn Kiệm (2004) Giúp đọc Nôm và Hán Việt
2. Huỳnh Tịnh Của (1895) Đại Nam Quấc âm tự vị, quyển II, tr. 483

Tiếng Kikai

Kanji

踵 (hiragana あどぅ, romaji adu)

Cách phát âm

• IPA^{(ghi chú)}: [a̠dɯ̟ᵝ]

Danh từ

踵(あどぅ) (adu) 

1. Gót chân.

Tiếng Miyako

Kanji

踵

Cách phát âm

• IPA^{(ghi chú)}: [a̠dɯ̟ᵝ]

Danh từ

踵 (hiragana あどぅ)

1. Gót chân.

Tiếng Nhật

Kanji

踵

()

Âm đọc

• Go-on: しゅ (shu)
• Kan-on: しょう (shō)
• Kun: かかと (kakato, 踵); くびす (kubisu, 踵); きびす (kibisu, 踵); つぐ (tsugu, 踵ぐ)

Cách phát âm

• (Tokyo) かかと [kàkátó] (Heiban – [0])
• IPA^{(ghi chú)}: [ka̠ka̠to̞]

• IPA^{(ghi chú)}: [kɯ̟ᵝbʲiisɨᵝ]

• (Tokyo) くびす [kùbísú] (Heiban – [0])
• IPA^{(ghi chú)}: [kɯ̟ᵝbʲisɨᵝ]

• IPA^{(ghi chú)}: [a̠kɯ̟ᵝto̞]

• IPA^{(ghi chú)}: [a̠ɡɯ̟ᵝto̞]

Danh từ

踵(かかと) (kakato)  踵(くびいす) (kubiisu) ^{←くびひす (kubifisu)?} 踵(くびす) (kubisu)  踵(あくと) (akuto)  踵(あぐと) (aguto) 

1. Gót chân

   踵骨 ― しょうこつ ― xương gót, cựa chim

Tiếng Nhật cổ

Cách phát âm

• IPA^{(ghi chú)}: [kʲibʲisɨᵝ]

Danh từ

踵(きびす) (kibisu) 

1. Gót chân.

   1892, Higuchi Ichiyō (樋口一葉), 別れ霜:

   踵を囘してツト馳出づればお高走り寄つて無言に引止むる帶の端振拂へば取すがり突き放せば纒ひつき芳さまお腹だちは御尤もなれども暫時

   Nếu nhấc gót bước ra, sẽ chạy lên cao và dừng yên lặng

Tiếng Okinawa

Kanji

踵

()

Cách phát âm

• IPA^{(ghi chú)}: [a̠dɯ̟ᵝ]

Danh từ

踵(あどぅ) (adu) 

1. Gót chân.

   踵の裏 ― かかとのうら ― gót chân

Tham khảo

1. 沖縄語辞典 データ集, ấn bản 9, National Institute for Japanese Language and Linguistics, 2001

Tiếng Triều Tiên

Cách phát âm

• (HQ tiêu chuẩn/Seoul) IPA^{(ghi chú)}: [t͡ɕo̞ŋ]
• Ngữ âm Hangul: [종]

Hanja

踵 (eumhun 발꿈치 (balkkumchi) 종 (jong))

1. Dạng hanja^? của 종.

   踵至 ― 종지 ― theo dõi

Tham khảo

1. 국제퇴계학회 대구경북지부 (國際退溪學會 大邱慶北支部) (2007). Digital Hanja Dictionary, 전자사전／電子字典. 踵

Tiếng Triều Tiên trung đại

Từ nguyên

Từ tiếng Hán trung cổ 踵.

Cách phát âm

• IPA^{(ghi chú)}: [t͡ɕo̞ŋ]

Hanja

踵

1. Dạng Hán tự của 종 (jong).

   1145, Kim Phú Thức (金富軾), Tam quốc sử ký (삼국사기 (三國史記)):

   血流至踵

   chảy máu gót chân

Tiếng Trung Quốc

Nguồn gốc ký tự

Sự tiến hóa của chữ 踵
Thuyết văn giải tự (biên soạn vào thời Hán)	Lục thư thông (biên soạn vào thời Minh)
Tiểu triện	Sao chép văn tự cổ

Các ký tự trong cùng chuỗi ngữ âm (重) (Zhengzhang, 2003) 

	Tiếng Hán thượng cổ
撞
幢
橦
噇
𩪘
艟
憧
畽
董
蕫
箽
懂
湩
曈
童
僮
瞳
罿
犝
潼
穜
動
慟
堹
諥
蹱
重
緟
蝩
褈
鐘
鍾
籦
種
腫
踵
歱
喠
偅
衝
揰
尰

Chữ hình thanh (形聲) : hình 足 (“chân”) + thanh 重 ()

Cách phát âm

• Quan thoại

  (Bính âm): zhǒng (zhong³)

  (Chú âm phù hiệu): ㄓㄨㄥˇ

• Quảng Đông (Việt bính): zung² / dung²
• Khách Gia (Sixian, PFS): chúng
• Mân Nam (Triều Châu, Peng'im): zong²

---

• Quan thoại
  • (Hán ngữ tiêu chuẩn)⁺
    • Bính âm: zhǒng
    • Chú âm phù hiệu: ㄓㄨㄥˇ
    • Tongyong Pinyin: jhǒng
    • Wade–Giles: chung³
    • Yale: jǔng
    • Gwoyeu Romatzyh: joong
    • Palladius: чжун (čžun)
    • IPA Hán học ^{(ghi chú)}: /ʈ͡ʂʊŋ²¹⁴/
• Quảng Đông
  • (Standard Cantonese, Guangzhou–Hong Kong)
    • Jyutping: zung² / dung²
    • Yale: júng / dúng
    • Cantonese Pinyin: dzung² / dung²
    • Guangdong Romanization: zung² / dung²
    • Sinological IPA ^(key): /t͡sʊŋ³⁵/, /tʊŋ³⁵/
• Khách Gia
  • (Sixian, bao gồm Miêu Lật và Mỹ Nùng)
    • Pha̍k-fa-sṳ: chúng
    • Hệ thống La Mã hóa tiếng Khách Gia: zung`
    • Bính âm tiếng Khách Gia: zung³
    • IPA Hán học : /t͡suŋ³¹/
• Mân Nam
  • (Triều Châu)
    • Peng'im: zong²
    • Phiên âm Bạch thoại-like: tsóng
    • IPA Hán học ^{(ghi chú)}: /t͡soŋ⁵²/

Danh từ

踵

1. Gót chân.

   踵骨 ― zhǒng gǔ ― xương gót

Động từ

踵

1. Theo sau.
2. Thân hành đến.

Tham khảo

1. Viện Khoa học Xã hội Việt Nam (2008) Từ điển Trung Việt, Hà Nội: Nhà xuất bản Khoa học Xã hội, tr. 1570