Spaghetti
Spaghetti (tiếng Ý: [spaˈɡetti]) là một loại pasta dài, mỏng, đặc, hình trụ.[1] Nó là một thực phẩm thiết yếu của ẩm thực Ý truyền thống. Giống như các loại mì ống khác, mì spaghetti được làm từ lúa mỳ xay, nước, đôi khi được bổ sung thêm vitamin và khoáng chất. Spaghetti của Ý thường được làm từ semolina lúa mỳ cứng.[2] Thông thường mì ống có màu trắng do sử dụng bột mì tinh chế, nhưng có thể thêm bột mì nguyên cám. Spaghettoni là một dạng mì spaghetti dày hơn, trong khispaghettini là dạng mỏng hơn. Capellini là một loại mì spaghetti rất mỏng, đôi khi được gọi thông tục là "mì ống tóc thiên thần".
 Spaghetti treo phơi khô | |
| Loại | Pasta |
|---|---|
| Thành phần chính | Semolina hoặc bột, nước |
Ban đầu, mì spaghetti đặc biệt dài, nhưng chiều dài ngắn hơn đã trở nên phổ biến trong nửa sau của thế kỷ 20 và hiện nay nó phổ biến nhất ở độ dài 25–30 cm (10–12 in). Nhiều món pasta dishes dựa trên nó và nó thường được ăn kèm với tương cà chua, thịt hoặc rau.
Từ nguyên
sửaSpaghetti là số nhiều của từ spaghetto trong tiếng Ý, là dạng rút gọn của spago, có nghĩa là 'sợi mỏng' hoặc 'quanh co'.[1]
Lịch sử ra đời
sửaGhi chép đầu tiên về mì ống đến từ Talmud vào thế kỷ thứ 5 sau Công nguyên và đề cập đến mì ống khô có thể được nấu chín bằng cách luộc,[3] có thể mang đi thuận tiện.[4] Một số nhà sử học cho rằng người Ả Rập đã giới thiệu mì ống đến châu Âu trong một cuộc chinh phục Sicily. Ở phương Tây, lần đầu tiên nó có thể được chế tác thành các dạng dài và mỏng ở Sicily vào khoảng thế kỷ 12, như Tabula Rogeriana của Muhammad al-Idrisi đã chứng thực, tường thuật một số truyền thống về vương quốc Sicilia.[5]
Sự phổ biến của mì Ý lan rộng khắp nước Ý sau khi các nhà máy sản xuất mì Ý được thành lập vào thế kỷ 19, tạo điều kiện cho việc sản xuất hàng loạt cho thị trường Ý.[6]
Tại Hoa Kỳ vào khoảng cuối thế kỷ 19, mì Ý được phục vụ trong các nhà hàng với tên gọi Spaghetti Italienne (có thể bao gồm mì được nấu qua al dente, và nước sốt cà chua nhẹ có hương vị các loại gia vị và rau dễ tìm thấy như đinh hương, lá nguyệt quế và tỏi) và mãi cho đến nhiều thập kỷ sau, nó mới được chế biến phổ biến với kinh giới hoặc húng quế.[7][8][9]
Nguyên liệu
sửaSpaghetti được làm từ hạt xay (bột mì) và nước.[10] Spaghetti làm từ lúa mì nguyên hạt và ngũ cốc cũng có sẵn.[2]
Sản xuất
sửaSpaghetti tuơi
sửa
Ở mức đơn giản nhất, mì spaghetti giả có thể được tạo thành chỉ bằng một cây lăn và một con dao. Máy làm mì ống tại nhà giúp đơn giản hóa quá trình cán và cắt đồng đều hơn.[11] Mặc dù, tất nhiên, các tấm cắt tạo ra mì ống có mặt cắt ngang hình chữ nhật chứ không phải hình trụ và kết quả là một biến thể của fettuccine. Một số máy làm mì ống có phần đính kèm mì spaghetti với các lỗ tròn để đùn mì spaghetti hoặc các con lăn hình trụ tạo thành sợi mì hình trụ.[cần dẫn nguồn]
Spaghetti có thể được làm bằng tay bằng cách lăn một viên bột trên bề mặt để tạo thành hình xúc xích dài. Các đầu của xúc xích được kéo ra để tạo thành một xúc xích mỏng dài. Các đầu được nối lại với nhau và vòng lặp được kéo để tạo thành hai chiếc xúc xích dài. Quá trình này được lặp lại cho đến khi mì đủ mỏng. Các núm mì ở mỗi đầu bị cắt rời để lại nhiều sợi có thể treo lên cho khô.[12]
Spaghetti tươi thường được nấu trong vòng vài giờ sau khi hình thành. Các phiên bản thương mại của mì spaghetti tươi được sản xuất.[13]
Spaghetti khô
sửaPhần lớn spaghetti khô được sản xuất tại các nhà máy sử dụng máy đùn trục vít. Mặc dù về cơ bản là đơn giản, quy trình này đòi hỏi sự chú ý đến từng chi tiết để đảm bảo rằng quá trình trộn và nhào các nguyên liệu tạo ra một hỗn hợp đồng nhất, không có bọt khí. Các khuôn tạo hình phải được làm mát bằng nước để tránh làm hỏng mì ống do quá nóng. Quá trình sấy mì spaghetti mới hình thành phải được kiểm soát cẩn thận để tránh các sợi dính vào nhau và để đủ độ ẩm để mì không quá giòn. Bao bì để bảo vệ và trưng bày đã phát triển từ gói giấy đến túi và hộp nhựa.[14]
-
Máy ép thủy lực với máy rải tự động của Consolidated Macaroni Machine Corporation, Brooklyn, New York. Chiếc máy này là chiếc máy đầu tiên trải các sản phẩm bột nhão đã cắt dài lên một thanh phơi. -
Một máy sấy công nghiệp cho mì spaghetti hoặc các sản phẩm pasta khác, cũng của Consolidated Macaroni Machine Corporation -
Spaghetti khô -
Spaghetti khô được đo bằng "thước spaghetti". Một phần mì khô nặng 116 g (4+1⁄8 oz), gấp đôi lượng một khẩu phần trên bao bì (hình tròn 12 mm hoặc 60 g.). Thước đo có thể chia ra 1, 2, 3 hoặc 4 phần ăn dựa trên đường kính của hình tròn.
Chuẩn bị
sửaPhần này không có nguồn tham khảo nào. (tháng 2 năm 2021) |
Mì spaghetti tươi hoặc khô được nấu trong một nồi lớn có muối, nước sôi và sau đó để ráo nước trong rổ (tiếng Ý: scolapasta).
Ở Ý, mì spaghetti thường được nấu với al dente (tiếng Ý có nghĩa là "đến tận răng"), chín hoàn toàn nhưng vẫn chắc khi cắn. Nó cũng có thể được nấu chín để mềm hơn.
Spaghettoni là mì spaghetti dày hơn, mất nhiều thời gian hơn để nấu. Spaghettini là một hình thức mỏng hơn, mất ít thời gian hơn để nấu ăn. Capellini là một dạng mỳ spaghetti rất mỏng (nó còn được gọi là "mì sợi tóc thiên thần" hoặc "mì sợi tóc thiên thần") nấu rất nhanh.
Các đồ dùng được sử dụng trong quá trình chuẩn bị mì spaghetti bao gồm muỗng mì spaghetti và kẹp gắp mì spaghetti.
-
Mỳ Ý đang được cho vào nồi nước sôi để nấu -
Xả nước từ mì spaghetti luộc -
Một muỗng spaghetti -
Kẹp gắp mì spaghetti
Phục vụ
sửaẨm thực Ý
sửaẨm thực quốc tế
sửaCác món spaghetti
sửa- Spaghetti aglio e olio – ("mì ống với tỏi và dầu" trong tiếng Ý), một món mì Ý truyền thống đến từ Napoli.
- Spaghetti alla puttanesca – (nghĩa đen là "kiểu mì Ý" trong tiếng Ý), một món mì Ý hơi mặn, có vị hơi mặn được phát minh vào giữa thế kỷ 20. Các thành phần đặc trưng của ẩm thực miền Nam nước Ý: cà chua, dầu ô liu, ô liu, nụ bạch hoa và tỏi.[15]
- Spaghetti alla Nerano – từ làng Nerano, gần Napoli. Với bí xanh chiên và một biến thể địa phương của provolone.
- Spaghetti alle vongole – Tiếng Ý có nghĩa là "mỳ spaghetti với nghêu", nó rất phổ biến khắp nước Ý, đặc biệt là các khu vực trung tâm của nó, bao gồm Rome và xa hơn về phía nam ở Campania (nơi nó là một phần của ẩm thực Napoli truyền thống).
- Spaghetti với thịt viên – một món ăn Mỹ gốc Ý thường bao gồm mì Ý, sốt cà chua và thịt viên.
- Spaghetti Bolognese – mì Ý với Ragù (thịt bò bằm và sốt cà chua).
- Các món Spaghetti
-
-
-
Spaghetti cacio e pepe (phô mai và hạt tiêu) ở một nhà hàng ở Rome -
Spaghetti con pollo e funghi -
Spaghetti pomodoro & basilico (sốt cà chua và húng quế) -
-
Tiêu thụ
sửaĐến năm 1955, lượng tiêu thụ mì spaghetti hàng năm ở Ý tăng gấp đôi từ 14 kilôgam (31 lb) một người trước Thế chiến II lên đến 28 kilôgam (62 pound).[16] Vào năm đó, Ý đã sản xuất 1.432.990 tấn mì spaghetti, trong đó 74.000 là xuất khẩu, và có năng lực sản xuất là 3 triệu tấn.[16]
Dinh dưỡng
sửa| Giá trị dinh dưỡng cho mỗi 70 g (2+1⁄2 oz) | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Năng lượng | 460 kJ (110 kcal) | ||||||||||||||||||||||
22g | |||||||||||||||||||||||
| Đường | 0g | ||||||||||||||||||||||
| Chất xơ | 1g | ||||||||||||||||||||||
0.5g | |||||||||||||||||||||||
| Chất béo bão hòa | 0g | ||||||||||||||||||||||
| Chất béo chuyển hóa | 0g | ||||||||||||||||||||||
4g | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
Source: USDA[17] | |||||||||||||||||||||||
| † Tỷ lệ phần trăm được ước tính dựa trên khuyến nghị Hoa Kỳ dành cho người trưởng thành,[18] ngoại trừ kali, được ước tính dựa trên khuyến nghị của chuyên gia từ Học viện Quốc gia.[19] | |||||||||||||||||||||||
Mì ống cung cấp carbohydrat, cùng với một số protein, sắt, chất xơ, kali và vitamin B.[20] Mì ống chế biến với ngũ cốc lúa mì nguyên hạt cung cấp nhiều chất xơ hơn[20] hơn là được chuẩn bị với bột mì.
Kỷ lục
sửaKỷ lục thế giới về bát mì spaghetti lớn nhất được thiết lập vào tháng 3 năm 2009 và được thiết lập lại vào tháng 3 năm 2010 khi một nhà hàng Buca di Beppo ở Garden Grove, California, lấp đầy một bể bơi với hơn 6.250 kg (13.780 lb) pasta.[21]
Trong văn hóa đại chúng
sửaThuật ngữ Spaghetti Western đã được sử dụng bởi các nhà phê bình Mỹ và những người ở các quốc gia khác vì hầu hết phim Viễn Tây được sản xuất ở châu Âu đều được sản xuất và đạo diễn bởi người Ý.[22]
Chương trình truyền hình BBC Panorama giới thiệu một chương trình chơi khăm về vụ thu hoạch mì ống ở Thụy Sĩ vào ngày Cá Tháng Tư năm 1957.[23]
Mã Spaghetti có nghĩa là mã viết dở.
Tham khảo
sửa- ^ a b spaghetti. Dictionary.com. Dictionary.com Unabridged (v 1.1). Random House, Inc. (accessed: 3 June 2008).
- ^ a b “How to Make Spaghetti”. Better Homes and Gardens. Retrieved on 22 December 2014.
- ^ “Pasta is Not Originally from Italy”. www.todayifoundout.com. 3 tháng 6 năm 2011. Retrieved on 22 December 2014.
- ^ “History and Origin of Pasta”. www.101cookingrecipes.com. Truy cập 16 Tháng Một năm 2017.
- ^ Kummer, Corby (1 tháng 7 năm 1986). “Pasta”. The Atlantic.
- ^ Whiteman, Kate; Boggiano, Angela; Wright, Jeni (2007). The Italian kitchen bible. Hermes House. tr. 12–13. ISBN 978-1-84038-875-6.
- ^ The Settlement Cook Book: Tested Recipes from the Settlement Cooking Classes, the Milwaukee Public School Kitchens, The School of Trades for Girls, and Experienced Housewives. Settlement Cook Book Company. 1921.
- ^ Mazdaznan encyclopedia of dietetics and home cook book: cooked and uncooked foods, what to eat and how to eat it ... Mazdaznan associates of God. 1909.
- ^ Levenstein, Harvey (2002). Counihan, Carole M. (biên tập). Food in the USA: A Reader. Routledge. tr. 77–89. ISBN 0-415-93232-7.
- ^ Gisslen, Wayne; Griffin, Mary Ellen; Le Cordon Bleu (2006). Professional Cooking for Canadian Chefs. John Wiley & Sons. tr. 635. ISBN 0471663778.
- ^ “Homemade Spaghetti”. Instructables.com. 16 tháng 10 năm 2008. Truy cập 19 Tháng mười hai năm 2014.
- ^ Luke Rymarz (24 tháng 6 năm 2008). “How To Make Hand-Pulled Noodles: Part 2 of 2, Pulling”. YouTube. Lưu trữ bản gốc 11 Tháng mười hai năm 2021.
- ^ “Fresh Spaghetti”. Metro. 17 tháng 4 năm 2023.[liên kết hỏng]
- ^ “Pasta Manufacturing” (PDF). Epa.gov. tháng 8 năm 1995. Truy cập 19 Tháng mười hai năm 2014.
- ^ Zanini De Vita & Fant 2013, tr. 68.
- ^ a b Salerno, George (13 tháng 12 năm 1956). “Spaghetti consumption up as national dish in Italy”. Wilmington Morning Star. 90 (52). Wilmington, North Carolina. United Press.
- ^ “Spaghetti, Enriched, Dry” (PDF). United States Department of Agriculture. tháng 10 năm 2012. Truy cập 16 Tháng mười hai năm 2014.
- ^ United States Food and Drug Administration (2024). “Daily Value on the Nutrition and Supplement Facts Labels”. Truy cập 28 Tháng Ba năm 2024.
- ^ National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine; Health and Medicine Division; Food and Nutrition Board; Committee to Review the Dietary Reference Intakes for Sodium and Potassium (2019). Oria, Maria; Harrison, Meghan; Stallings, Virginia A. (biên tập). Dietary Reference Intakes for Sodium and Potassium. The National Academies Collection: Reports funded by National Institutes of Health. Washington (DC): National Academies Press (US). ISBN 978-0-309-48834-1. PMID 30844154.Quản lý CS1: nhiều tên: danh sách tác giả (liên kết)
- ^ a b Ridgwell, Jenny (1996). Examining Food and Nutrition. Heinemann. tr. 94. ISBN 0435420585.
- ^ KTLA News (12 tháng 3 năm 2010). “Restaurant Sets World Record with Pool of Spaghetti to be used as animal feed”. KTLA. Lưu trữ bản gốc 18 Tháng Ba năm 2012.Quản lý CS1: URL hỏng (liên kết)
- ^ Gelten, Simon; Lindberg (10 tháng 11 năm 2015). “Introduction”. Spaghetti Western Database. Lưu trữ bản gốc 30 Tháng sáu năm 2017. Truy cập 2 tháng Năm năm 2021.
- ^ “1957: BBC fools the nation”. On This Day. BBC. 1 tháng 4 năm 2005.
Liên kết ngoài
sửa- Mì Ý (Spaghetti) Lưu trữ 2009-12-27 tại Wayback Machine provides Pizza, Pasta & other Italian foods in Hanoi.
- An article about pasta Lưu trữ 2007-04-16 tại Wayback Machine contains detail about date of spaghetti in Italy
- How to cook pasta with step-by-step pictures
- How to eat spaghetti "properly" with a fork
- Mì ý hải sản xốt kem
- Nguồn gốc của mì Ý báo Tiếp thị & Gia đình
