Willem I van de Nederlandn

Willem Frederik van Oranje-Nassau (Den Haag, 24 ogustus 1772 - Berlyn, 12 december 1843) was, oender de noame Willem VI, prins van Oranje-Nassau (1795-1813), vorst van Fulda en groaf van Corvey, Weingarten en Dortmund (1802-1806). Oender de noame Willem I was 't ie soeverein vorst van de Nederlandn (1813-1815), keunienk van de Nederlandn en grôothertog van Luxemburg (1815-1840). Je was ook hertog van Limburg (1839-1840).

Willem I, keunienk van de Nederlandn

Verênigd Keunienkryk van de Nederlandn (1815-1830)

Tusschn 1815 en 1830 vormdn de Noôrdelikke en de Zudelikke Nederlandn één stoat, 't Verênigd Keunienkryk der Nederlandn. Achter de Belgische Revoluusje van 1830 is België oenofhankelik gekommn.

Jeugd, trouw en joenges

Willem Frederik was de derde zeune van stadhouder Willem V van Oranje-Nassau en prinsesse Wilhelmina van Pruuschn (1751-1820), e nichte van keunienk Frederik II van Pruuschn.

Willem Frederik zelve trouwde in 1791 me zyn nichte Wilhelmina van Pruuschn (1774-1837), zuster van Frederik Willem III, keunienk van Pruuschn. Ze kreêgn vier joenges:

• Willem Frederik George Lodewijk, de loatere keunienk Willem II
• Willem Frederik Karel (Frederik van Oranje-Nassau)
• Wilhelmina Frederika Louise Paulina Charlotte (Paulina van Oranje-Nassau), gestorvn an heur zes joar
• Wilhelmina Frederica Louisa Charlotte Marianne (Marianne van Oranje-Nassau)

Verênigd Keunienkryk van de Nederlandn

De belangstellienge van Willem I gieng surtout noa handel en economie in zyn Verênigd keunienkryk. Je wilde der e grôotmacht van moakn, toegespitst ip handel in 't noôrdn en industrie in 't zuudn. Oender zyn bewiend kwam 't er een uniform belastiengstelsel en is 't bankweezn uutgebouwd. Je zorgde ook vo verbeterienge van infrastructuur, industrie en stoômvoart.

J' had ook andere ambiesjes. Je wilde van 't Verênigd keunienkryk van de Nederlandn een eênheidsstoat moakn. Moa deur zyn hervormiengn ip godsdiênstig en toalkundig vlak kwam 't er vele teegnkantienge, surtout in 't zuudn. De verfranste burgerie in Vloandern was 't er nie mee gediênd da 't Nederlands d' officiële toale kwam en de katholiekn wildegn hunder nie loatn doên deur e protestantsche keunienk. De spanniengn kwoamn zo grôot da 't endigde in de Belgische Revoluusje van 1830.

Troônsofstand

Willem I wierd oender grôote diplomatieke druk verplicht van d' oenofhankelikheid van 't keunienkryk België t' anveirdn. In 1840 deêd ie troônsofstand in 't voôrdeêl van zyn zeune Willem II.

In november vertrok Willem noa Berlyn oender de noame groaf van Nassau. J' hertrouwde in februoari 1841 met de katholieke Henriette d'Oultremont, die an voaderskant stamde uut e Woalsche oadellikke familie.

Ofbeeldiengn die ier by passn ku je vien in de categorie William I of the Netherlands van Wikimedia Commons.