Gotiek

De gotiek of gotische kunste wos de belangrykste kunststromienge in West-Europa tusschn de 13e en 16e eeuwe. De indrukwekkende gotische kathedroaln woarn et ogtepunt van de middeleeuwsche bouwkunde.

Schemoatische voorstellienge van e gotisch kruusribgewelf

De Ouze-Lieve-Vrouwekathedroale van Antwerpn, voorbeeld van Broabantsn gotiek

De Sainte Chapelle in Parys, ogtepunt van de rayonnantn gotiek

Kenmerkn

De gotiek es ountstoan uut den romoanschn styl. Deur toepassienge en geleidelike ountwikkelienge van en poar typische bouwkenmerkn woarn de middeleeuwsche bouwers in stoat vo kerkn en kathedroaln te bouwn die veel ogger en veel kloarder woarn dan da by romoansche gebouwn meugelik wos.

• Mit spitsboogn keun je veel oggere, groddere en dus kloardere veinsters moakn dan mit romoansche roundboogn.
• Deur twee tungewelvn mekoar te loatn kruusn, kryg je kruusribgewelvn. Zukke gewelvn zyn veel steviger dan de typisch romoansche tungewelvn en vangn den verticoaln druk up.
• Et overvloedig gebruuk van luchtboogn makt et meugelik om de gewelvn up styf oge meurn te loatn rustn, want die luchtboogn vangn den orizontoaln druk up. Zo es et meugelik vo nog ogger te goan bouwn.
• Skeletconstructie: deur grote veinsters te gebruukn, kryg je automoatisch veel minder meurn. En deur de luchtboogn moetn de meurn nie styf dikke zyn.

Die gotische kenmerkn lietn den bouw van styf oge gebouwn toe die toch licht en slank overkommn. De verticoale lyne es dominant, bouwelementn doen et geheel na boovn neign, dichter by God. Deur de enorm grote gotische veinsters stroomn de zunnestroaln vulup na binn. Gotische kerkn en kathedroaln zien der doarom styf kloar en luchtig uut van binn.

Soortn gotiek en ountwikkelienge

Nederlandn

• Scheldegotiek
• Broabantsn gotiek
• Kempensn gotiek
• Moasgotiek

Vanof de 16e eeuwe woaide de renaissance noa uze streekn over en toun verviengn renaissancegebouwn de gotische gebouwn.

Buutn de Nederlandn

	Vroeggotiek	Hoogn gotiek	Loatgotiek
Vrankryk	1140-1200	1250-1350 13E Klassiekn gotiek, 14E Rayonnantn gotiek	ca. 1350-ca. 1520 Flamboyante gotiek
Iengeland	1170-1250  Early English	1250-1350  Decorated	1350-ca. 1550  Perpendicular, Flamboyant
Duutsland	1220-1250	1250-1350	1350-ca. 1520/30
Itoalië	sinsn 1200 tout ca. 1400

In Itoalië et de gotiek nie zo lange gedeurd. Da komt omdat in et begun van de vichtiende eeuwe de renaissance doar es ountstoane.

Voorbeeldn in de Nederlandn

Religieuze gebouwn

• kathedroaln van Antwerpn, Mecheln, 's-Hertogenbosch
• Onze-Lieve-Vrouwekerke in Brugge, Oeze Vrouwn in Poperienge, Sent-Medoard in Wervik

Burgerlikke gebouwn

• de stadhuuzn van Brugge, Brussel, Damme, Kortryk, Leuvn, Oudenoarde
• d'halln van Yper
• de belfortn van Brugge en Gent
• 't Gruuthusepaleis in Brugge

Gallerie

Dom van Keuln, Duutsland

Kathedroale van Amiens, Vrankryk

Kathedroale van Miloan, Itoalië

Kathedroale van Summerset, Iengeland