Bibe
Li Bibe, po les crustins, c' est tos les mwaisses sicrijhaedjes di leu rlidjon.
-
ene viye Bibe inglesse do XIXe sieke
-
Bibe sicrîte e-n arabe, dås crustins d' Palestene et avår la
Contnou del Bibe
candjîEne pårteye des lives del Bibe ont stî rprins des lives sacrés des djwifs. I sont rashonnés dins çou k' on lome li Vî Testamint.
Gn a ossu les cwate lives cis ki racontèt (oficirmint) li veye da Djezus-Cri. C' est les Evandjîles).
Al fén, gn a des lives sicrîts des prumîs crustins come l' Ouve des Apoisses et les letes d' apoisse (aprume les cenes da Sint På mins end a ds ôtes).
Ces deus dierinnès categoreyes di scrijhaedjes la (nén rprins del tradicion djwive) sont lomés li Noû Testamint.
Ratournaedje e walon
candjî- Loukîz a : Noû Testamint#Ratournaedjes e walon
Li prumî ratournaedje e walon (1862) a stî l' ci d' l' Evandjîle sint Matî pa Nicolas Defrecheux, François Bailleux et Auguste Hock, tot å cmince di l' SLLW, so ene kimande do prince Louwis-Lucyin Bonapåre.
E mitan do 20inme sieke, Djôzef Mignolet a tradût deus evandjîles e walon.
Tant k' vî Testamint, li Djneze eyet l' live des såmes ont stî ratournés e walon sol fén do 20inme sieke (Lucien Somme et Georges Sfasie, ey li ptit moenne di Rotchfoirt, tchaeke di s' costé).
Dins les anêyes 1990, Jean-Marie Lecomte a rmetou e walon les cwate evandjîles eyet l' Ouve des Apoisses. Termetant, gn ava-st on pordjet di ratournaedje di tote li Bibe på pasteur Djhan Dumont d' Aiwêye. Adonpwis, li tåvlotêye rilidjeuse di UCW (Schoonbrodt, Mathelin, Bernard Louis) ki boutéve so on sfwait pordjet.
Pol novea Testamint, li seu pordjet pår fini (e 2022) fourit l' ci da Jean Hamblenne : Li Novea Testamint e walon (live), ki rprind ene pårteye des vîs translataedjes, et radjouter çou ki mankéve.