Politike linwistike
Li politike linwistike, c' est totes les mzeures metowes so pî so fotche pa ene otorité po-z ecoraedjî u discoraedjî l' eployaedje d' ene u sacwantès langues, dins on metou payis.
Istoricmint, les nåcions, tot s' fôrmant, ont sayî d' oblidjî totes les djins k' î dmorént dins leu limotches di djåzer li minme lingaedje, riclamé come li lingaedje oficir, et di spotchî les ôtes. Pacô, les politikes linwistikes ni sont nén acceptêyes påzès djins et sont ene des cåzes di revintreyes, come al revolucion bedje.
Portant, dispoy li cminçmint do 20inme sieke, gn a eto, e mwintès plaeces, des politikes linwistikes po disfinde des mancîs lingaedjes.
Po ces-la, li politike linwistike si pout rashir so l' linwe-ehåyaedje fwaite pa des djins u des soces, eyet so li rfondaedje atåvlé pa des sincieus u des bouteus.
Li politike linwistike eneviè l' walon est esplikêye so ene pådje tote seule.
Sacwants egzimpes di politike linwistike
candjî- Ordonance di Villers-Cotterêts do Rwè d' France Françwès I k' oblidje a eployî l' francès dins tos les akes del djustice fwaits el France.
- Arimés sol politike linwistike el Walonreye des trevéns olandès (1814-1830)
- Uzaedje des langues el Beldjike : Hagnon 30 del Mwaisse Lwè bedje : L' uzaedje des langues djåzêyes el Beldjike est libe. I n' pout esse oblidjî ki påzès lwès et fok po les akes di l' otorité publike et po les cayets d' djustice.