måye

Loukîz eto : maye, måy.

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye 1

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes : /mɔːj/ /maj/ (betchfessî å, halcrosse rîlêye)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /mɔːj/
Ricepeures : nén rcepåve

Sustantif

singulî	pluriyal
måye	måyes

måye femrin

(mot d’ djeu) pitite bole k’ on fwait rôler al tere, et taper so des ôtes, e-n on djeu d’ efants.
- Dji dva fé ene croes so m' liberté.
  Sol liberté ki dvént måye,
  Si d’frågne* et n' est pus k' on tchinisse
  Cwand on-z abandnêye ses tourneas.
  Ki les måyes rôlèt po des ôtes— Louis Lagauche, "L' inmant", Li tchanson del Mouze, (1947), p. 102 (fråze rifondowe).

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

måye : E1
maye : S117

E rfondou walon :

måye : R11 ^(lére), R13

Li mot n’ est nén dins : E212

Sipårdaedje do mot

w. do Levant

Ratournaedjes

pitite bole ki les efants djouwèt a fé rôler al tere

Arabe marokin : بيّة ^(ary) =‎ beyya
Francès : bille ^(fr)

Etimolodjeye 2

Tayon-bodje latén « masculus » (minme sinse), avou on ridaedje L/Y, (tchuze d’ ene sorwalonde come rifondowe).

Prononçaedje

mauye, mâle, mâye, maule, male, miersipepieuzmint el mape A.L.W. 8.1 ey el notule A.L.W. 8.2.

Sustantif

singulî	pluriyal
måye	måyes

måye omrin

omrinne biesse.
- Nosse troye a-st avou shijh coshets, deus troyes et cwate måyes — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- Dins les poytreye parintreces ås poyes ponresses, cwand les poyons discloyèt, i fåt schåyî les måyes et les frumeles — Lucyin Mahin.
- Asteûre, li måye èt l’frumèle ont sovint dès coleûrs difèrintes, li coleûr dès djônes est cåsi tofér ôt’mint qui l’cisse dès adules— Joseph Minet, "Les oujheas di nosse payis", p. 9.
(mocreçmint) ome.
- Wice k' i vonxhe, on n' les louke pus,
  C' est del martchandeye di rbut.
  Vola l' sôr d' on vî måye ! — HFbl, Li marièche di m'kuzin Flip, 1843, p.11 (fråze rifondowe).

Ratourneures

Parintaedje

måyler (rinde ene frumele come on måye)

Dizotrins mots

berå, bassî, gayet, torea, bok, roncén, cok, cokea
ameder, côper

Sinonimeye

pere

Contråve

frumele

Ortografeyes

Divant 1900 :

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

male : G208 p. 14
måye : E1, G208 p. 14
mâle : G208 p. 14, S0, S117
môle : G208 p. 14
man.ye : E165 p. 134
maule : C1, C13, C99, C100, C106, S36 ^(lére), S109, S117
mâye : E212b, G208 p. 14
måle : G208 p. 14, S117
maûle : C8

E rfondou walon :

måye : R10 ^(lére), R11 ^(lére), R13

Li mot n’ est nén dins : S44

Ratournaedjes

omrinne biesse

Arabe marokin : دكّر ^(ary) =‎ dekker
Inglès : male ^(en)
Francès : mâle ^(fr)

Addjectif

	singulî	pluriyal
omrin	måye	måyes
femrin padrî	frumele	frumeles
femrin padvant	frumele	frumelès

måye omrin (come addjectif djondrece, todi metou padrî l’ no)

omrin, tot djåzant d' ene biesse, d' ene plante.
- C' est on caroubî måye.
foirt bon.
- Jacky Lodomez, c' est on måye tchanteu et djouweu di sketchs (Renée Sedyn).

Sinonimeye

(foirt bon) : Loukîz a : « clapant »

Ratournaedjes

omrin, po ene biesse

Arabe marokin : دكّر ^(ary) =‎ dekker
Inglès : male ^(en)
Francès : mâle ^(fr)

foirt bon Loukîz a : clapant

Francès : fameux ^(fr), remarquable ^(fr), super ^(fr)

Etimolodjeye 3

Do patwès latén medalia^[1], "manoye". Di medalia, ons a yeu *mëðaye, poy *mëwaye, dins les rîles.

Prononçaedje

måye, måle, må, mauye

Sustantif

singulî	pluriyal
måye	måyes

måye femrin

(manoye) pitite pîce di manoye.

Ratourneures

n' awè ni sô ni måye

Mots d’ aplacaedje

spågne-måye

Ortografeyes

Divant 1900 :

mâye : E212 ^(lére)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

måye : E1

E rfondou walon :

måye : R11 ^(lére)

Li mot n’ est nén dins : E203

Ratournaedjes

viye ptite pîce di manoye

Francès : maille ^(fr)

Etimolodjeye 4

Tayon-bodje latén « macula » (måye, pitite taetche)

Sustantif

singulî	pluriyal
måye	måyes

måye femrin

rond d' fi, emantchî dins des ôtes sifwaits po fé on texhou, on filet, ene tchinne.
- Elle a låtchî ene måye di s' tchåsse — D.T.W.
- C' est on texhaedje avou ene måye a l' adroet, ene måye a l' evier.