souner

Loukîz eto : sounér.

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Tayon-bodje latén « sonare » (minme sinse) ; çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes : /sɔ.ˈne/ /sɔ.ˈnɛ/ /su.ˈne/ (sorwalonde OU/O)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /su.ˈne/
Ricepeures : sou·ner

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	soune
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	sounez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	sounans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	sounnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	sounrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	sounéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	soune
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	souné
Ôtes codjowaedjes	sipepieus tåvlea

souner

(v. sins coplemint) fé aler ene clotche, ene xhilete, tot djåzant d’ ene djin, d’ on xhiltant éndjin.
- On-z a souné a l’ ouxh ; nonna, – biesse di mi ! – c’ est l’ telefone.
(v. sins coplemint) aler, tot djåzant d’ ene clotche, d’ ene sounete.
- Sounez, sounez djourmåy
  Pol ci k' est foû payis,
  Afîsse k' i n' roveye måy
  Si patreye et s' clokî. — Louis Lagauche, "Amon nos autes : tchansons tchusèyes" (1908-1912), p.36 (fråze rifondowe).
(v. sins coplemint) ariver (tot djåzant d' on moumint).
- Et, cwand souna l' eure del victwere,
  I lyi crexha-st ene djambe di bwès. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "1830", p.37 (fråze rifondowe).
- « Mi ptit kerton » dit l' mame, vola voste eure ki soune,
  Gn a vosse lét ki vs ratind. Dj' è so bén seure, Simone
  D' ene boune tchôde brike l' a restchåfé. — Martin Lejeune, “ Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune” p.151, « Mot d’èfant » (fråze rifondowe).
(v. sins coplemint) (pa stindaedje do sinse) houkî ene djin ki va mori, tot djåzant di l’ eure del moirt.
- Ès leyî tchaire e l’ roye cwand l’ eure n’ a nén souné,
  N’ est ç’ nén mori deus côps ? — Josée Mathot (fråze rifondowe).
(v. sins djin) fé l’ brut d’ ene clotche.
- I soune a messe.
(v. sins coplemint) houkî å telefone.
- Dji vs sounrè dmwin po vs dire cwè.
(v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « di ») djouwer èn instrumint.
- Li veûyeû dè l’tourète, qui pète po l’pus sûr on some, ni sone nin dè l’cwène, qwand l’sotê potche so l’teût dè l’fôdje po r’gripé l’fossé. — Joseph Mignolet, "Li payis des soteas", 1926, p. 81.

Ratourneures

souner al moirt, souner l’ transe, souner les laisses
souner ene sitampêye: souner pluzieurs dijhinnes di côps.
li ci ki n’ ôt souner k’ ene clotche n’ etind k’ on son : i fåt schoûter totes les pårteyes divant di rinde on djudjmint. F. plusieurs sons de cloche.
si les clotches di Sint-Houbert sounrént, t’ î dmeurreus
souner l’ prumî côp : souner ene dimeye eure divant messe, po les djins s’ aprester.
souner l’ dierin côp : souner djusse divant èn ofice, ki va cmincî dins les cénk a dijh munutes.

Parintaedje

Sinonimeye

(fé aler ene sounete) : xhilter
(fé aler les clotches) : triboler
(houkî å telefone) : telefoner, cåler

Ortografeyes

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

souner : O3, O4, S25, S109, S117
sonér : FO94, SpO1 p. 78
sounér : FO94
soner : C68, E170, O90
sonner : E34, E165
sonè : C8, C13, S36 ^(lére)

E rfondou walon :

souner : R10 ^(lére), R13

Ratournaedjes

souner

Francès : sonner ^(fr), carilloner ^(fr)