Loukîz eto : -ore.

Etimolodjeye 1

candjî
Dobès rfondowes
ôre   oyî

Tayon-bodje latén « audire » (minme sinse), ridaedje del troke "au + cossoune" eviè "ô + cossoune", Dataedje do mot : 1150.

Prononçaedje

candjî
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) ô
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) oyoz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) oyans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) oynut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) ôrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) oyeu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) oye
pårt. erirece (dj’ a, vos av) oyou

ôre (viebe å coplemint)

  1. (mot d’ fiziolodjeye) divni consyin d' on brut.
    • Ele n' oyèt gote ! … Schoûte ci ramadje ! — "Voyaedje a Tchôfontinne" (1757), ake II, sinne IV (fråze rifondowe).
    • Di ces trevéns ci, nos oyans tofer ragadler ki nosse Waloneye est bén malåde, po n' nén dire k' elle est presse a mori Modele:JFie
    • Schoûtez, on bouxhe les tchambes. Oyoz vs ? Joseph Lahaye (fråze rifondowe).
    • Vo t' la-st e purete å solea; Ôss les clotches ki sounèt-st a vepes ? Léon Warnant (fråze rifondowe).
Ratourneures
candjî
  1. ôre clair : bén etinde.
    • Il ôt co clair po si ådje.
  2. ôre deur : èn pus bén ôre.
    • Li professeur Solea oyeut deur.
  3. dj’ ô bén : fråzlete ki cmince ene esplikêye so l' mot, li ratouneure k' i gn a dvant.
    • L' ametou n' aveut nou droet di prinde on coutea et di mancî l' ameteuse, cwand dischovra l' potêye, dj' ô bén li frekintaedje di Vera Aminievna Tchoubarov, l' ameteuse, avou si prôpe soçon. Lucyin Mahin, Vera. F. « c'est-à-dire, cela signifie, j'entends par là ».
  4. dj' els ô co : dji m' sovén mo bén di çou k' i djhént.
  5. pire ôt ele ? brike ôt ele ? si pire ôt, brike ôt : ene pire, est ç' ki ça etind bén ? et ene brike ? si l' pire etind bén, li brike avou (advinea k' on dit tot d' ene trake: "Pirontelle-Bricontelle, six Piron-Bricon", et dmander çou k' ça vout dire).
  6. si l’ ôre dire
    • Li pus sot del båne, ci n’ est nén todi l’ ci ki s’ l’ ôt dire sins s’ måvler. Arthur Xhignesse, « Bwègnes mèssèdjes » (1905), p.7 (fråze rifondowe).
Parintaedje
candjî
Sinonimeye
candjî

etinde, oyi

Dizotrins mots
candjî
Ortografeyes
candjî

(ôre et oyî)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : O4
Ratournaedjes
candjî
divni consyin d' on brut  Loukîz a : etinde

Etimolodjeye 2

candjî

Tayon-bodje latén « ordo » ‎(« rang, rindjeye, classe di djin, spårdaedje todi l' minme »)

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
ôre ôres

ôre omrin

  1. parole ou scrît po-z oblidjî ene sakî.
    • Dji n' a pont d' ôre a rçure di twè !
    • Dj’ aveu rçû l’ ôre d’ aler so Lidje al prumire eure. Joseph Mignolet, « Al Bèle Fontinne », comèdèye di treûs akes, 1924, p.9 (fråze rifondowe).
  2. manire di mete (des djins, des sacwès, ene après l' ôte.
    • Normålmint, les mots si rindjèt dins l' ôre sudjet + viebe + coplemint, mins, tenawete, l' ôre pout candjî. Lorint Hendschel.
  3. estance d' ene plaece k' est bén rindjeye.
    • L' ôre, c' est d' l' ôr.
  4. (biyolodjeye) digré dins l' classifiaedje sincieus des biesses ou des plantes ki s' trouve inte li classe eyet l' famile.
  5. (e l’ eglijhe catolike) soce di priyesses, di moennes ou di masseurs.
    Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.
Parintaedje
candjî
Mots d’ aplacaedje
candjî
Sinonimeye
candjî
Contråve
candjî
Ortografeyes
candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
candjî
kimandmint
manire di mete des djins ou des sacwès
digré d' classifiaedje sincieus

Etimolodjeye 3

candjî

Tayon-bodje latén « organum » ‎(« sinse di machine »).

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
ôre ôres

ôre femrin

  1. (muzike) sôre d' instrumint d' muzike å shoflaedje avou toplin des touwires, et ene taprece come on piyano, k' on mete sovint dins les eglijhes.
  2. (pus stroetmint) pitit ôre ki rôle les rowes po fé wangnî des cwårs.
    • Deus troes pompîs, sins pus d’ façon,
      Vinèt foû d’ leur gåre al volêye,
      Danser so l’ ôre les rigodons. Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), «A qwè bon s’geiné», p.123 (fråze rifondowe).

Parintaedje

candjî

(minme sourdant etimolodjike)

= Mots vijhéns

candjî

årmoniom

Dizotrins mots

candjî

shofelreye

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
instrumint d' muzike
pitit ôre ki rôle les rowes po fé wangnî des cwårs

Waitîz eto

candjî

  Lijhoz l’ årtike ôre (discramiaedje) so Wikipedia

  NODES