amagnî
amagnî | amindjî |
Etimolodjeye
candjîAplacaedje di : «a» + «magnî» (sustantivaedje di "ene sacwè a magnî").
Prononçaedje
candjî- AFE :
- diferins prononçaedjes : /amaɲiː/ /amaɲi/ /amaɲe/ /amuɲiː/ /amuɲi/ /amuɲɛ/ /amuɲe/, miersipepieuzmint e l’ notule ALW 4.157
- prononçaedje zero-cnoxheu : /amaɲiː/
Sustantif
candjîsingulî | pluriyal |
---|---|
amagnî | amagnîs |
amagnî omrin
- sacwè ki s' magne (po ene djin, ene biesse).
- Èn amagnî foû d' l' ordinaire, po bons gros vîs Årdinwès; èn amagnî k' ouy on cût co come on cût les vôtes, C' est l' matoufè — Guy Cabay (fråze rifondowe).
- On tape avå les voyes les plastikes, les papîs, les ebalaedjes d' amagnî, les botayes, les canetes di bire.
- On monsse m' åreut assaetchî å fond do trô po si amagnî d' ivier ! — José Schoovaerts (fråze rifondowe).
- (pa stindaedje do sinse) nouriteure mousseye divins l' vinte.
- Si pormoenner po fé dschinde l' amagnî — Motî Forir (fråze rifondowe).
- pitite sacwè a magnî al rade po n' nén awè fwin.
- Cwand i va a scole, Romin prind todi on ptit amagnî.
- Nos omes tchantèt-st a plin gozî,
Et ci-la, ci-la ki les cmoenne,
Hawe, ciete, après ene crosse d’ amagnî. — Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), «Li joueux d’ârmonica», p.130 (fråze rifondowe).
- (biyolodjeye) sacwè ki mousse dins les celules et les nouri.
- Ces microbes la eploynut djusse li lactôze come amagnî.
Sinonimeye
candjî- magnî, mindjî, amindjî, nouriteure, magnaedje, magna
- (pitite sacwè a magnî po n' nén awè fwin) : marinde, adinner, magnxhon
Dizotrins mots
candjîMots vijhéns
candjîSipårdaedje do mot
candjîw. do Mitan, w. do Levant, Basse Årdene
Ortografeyes
candjîAprès 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
candjîsacwè po magnî (djins et biesses)
pitite sacwè a magnî al rade po n' nén awè fwin
(biyolodjeye) sacwè po nouri les celules
- Francès : aliment (fr), alimentation (fr)
Waitîz eto
candjîLijhoz l’ årtike amagnî so Wikipedia