Etimolodjeye

candjî

Tayon-bodje tîxhon * friskaz (minme sinse), adon parint avou l’ inglès « fresh », li neyerlandès « vers », li francès « frais » (« fraiche »).

Prononçaedje

candjî

Addjectif

candjî
singulî pluriyal
omrin frexh frexhs
femrin padrî frexhe frexhes
femrin padvant frexhe frexhès

frexh omrin (come addjecif djondrece, todi metou padvant l’  no)

  1. k’ i gn a yeu d’ l’ aiwe dissu.
    • I s’ a stî bagnî et ndaler coûtchî avou les tchveas frexhs ; c’ est on djeu, po-z atraper åk, hin, ça.
    • Li tchén s’ coscheut po s’ souwer, cwand il est frexh.
    • Ti n’ vas nén dmorer avou ene frexhe tchimijhe !
    • Ni rotez nén ezès frexhès plaeces !
    • A tant plorer, l’ tere divént frexhe,
      Et bén vite, nos pîs s’ efoncèt. Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Quî sét ?», 1909, p.134 (fråze rifondowe).
  2. novea (tot djåzant del tchå, ki vént d’ ene biesse djusse touwêye), wårdé lontins (tot djåzant del crinme).
    • Il aveut fwait do touweu d’ pourceas pask’ i veyeut voltî l’ frexhe tchå. Rodolphe Dedoyard.

Ratourneures

candjî
  1. frexh padrî les orayes; nén rsouwé padrî les orayes
  2. Setchs Avéns, frexh Noyé
    Li Frexh Trî : no d' ene plaece di Dorene.

Parintaedje

candjî

(minme sourdant etimolodjike)

Mots d’ aplacaedje

candjî

frexhe crinme (frisse crinme)

Sinonimeye

candjî

Fås amisse

candjî

L’ inglès « fresh » et l’ francès « frais » n’ ont fok el sinse di « novea », nén di « plin d’ aiwe ».

Contråve

candjî

setch, souwé, rissouwé

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
k’ i gn a yeu d’ l’ aiwe dissu
novea tot cåzant del tchå  Loukîz a : frisse
  NODES
os 2