Etimolodjeye

candjî

Tayon-bodje vî francike * « happja » (minme sinse) mot cité dins l’ FEW 16 144b (lére).

Prononçaedje

candjî

Sustantif

candjî
singulî pluriyal
hepe hepes

hepe femrin

  1. (usteye), (mot d’ foistî) usteye des bokions, avou on taeyant d’ fier d’ on costé, metowe so on mantche, fwaite po finde u po côper.
    • L’ abateu a rpassé si hepe, i va abate on grand plope.
    • Dji lyi fin l’ tiesse d’ on côp d’ hepe, el ci ki m’ vôreut aprinde èm mestî d’ boskiyon. René Painblanc.
    • On-z atake a-z abate al hepe d’ on costé, pu on s’ adjnoye, et rceper d’ l’ ôte costé. Motlî d’ Tchonveye.
    • Les côps d’ lådje hepe bouxhnut e bwès,
      Té l’ mouvmint d’ on metronome
      Dinant tot si epoltaedje a l’ ome. Pierre Lazard.
  2. (pus stroetmint) hatche des tchårlîs et des mnujhîs, des tcherpetîs avou on court mantche et on arondi taeyant, plat d’ on costé, po cwårer les bwès.
    • Les hepes ni s’ rawijhèt ki d’ on costé ; l’ ôte est plat. Ernest Benoit.
    • on tchèsse on cougnèt d’ bwès al liesse dèl hèpe po fé sèrer l’ mantche Motî Haust.
  3. (åre) minme usteye po s' bate.
    • Si l' måleur nos mancive eco ene feye d' èn oraedje,
      Les pikes di nos coperes, les hepes do Borinaedje,
      Do payis d' Lidje et d' Tchålerwè,
      S' elevrént dzeu nos tiesses et nos brairéns-st eshonneLouis Lagauche, "L' inmant", Ås walons, (1947), p. 121 (fråze rifondowe).

Ratourneures

candjî
  1. fé ene sacwè al hepe : nel nén fé comifåt. On dit eto : fwait al fonne.
  2. hårder s’ hepe
  3. bate s’ hepe
  4. afiler s’ hepe

Parintaedje

candjî

Mots d’ aplacaedje

candjî

Sinonimeye

candjî

Dizotrins mots

candjî

Ortografeyes

candjî
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

candjî
usteye po côper do bwès
fé ene sacwè al hepe

Waitîz eto

candjî

  Lijhoz l’ årtike hepe so Wikipedia.

  NODES
chat 1