Michèle Desbordes (1940–2006)

Lees het meer als een lang aangehouden elegie met bezwerende kanten. Dat er iets geestelijks ontstaat tussen Leonardo en de huishoudster, en dat ook Da Vinci's gezellen zich het hoofd zouden buigen over 'die vrouw', betwijfel ik en wordt niet overtuigend opgeroepen. Maar knap is die elegische toon van 'alles gaat voorbij / is vergeefs' (Da Vinci's fresco's die bij zijn leven al wegrotten). Ook knap is dat het beeld van de huishoudster gaten blijft vertonen en zin geen eendimensionaal karakter is. Ze is boos, rancuneus (zoals ik het begrijp: jaloers op zich prostituerende vrouwen, 'die wel hun genot pakken'), maar ook misvormd door slechte behandeling. Haar laatste verzoek vind ik daarvan getuigen. Verder stelt de schrijfster plompverloren (en ook niet uitgewerkt) een bekend thema aan de orde: najagen van grootse dromen, roem, het maken van esthetische producten tegenover zorg (voor een zoon met een handicap). Alsof het eerste het tweede ontkent, met het tweede nooit roem valt te behalen.… (more)

Once you get past the quite awful punctuation (a fault in the translator, one assumes, rather than the author), this really is a very beautiful little book. It is a simple story, possessed of the same quiet dignity as its two main protagonists – the maid and the elderly Leonardo Da Vinci. He is in France supervising the work of some of his pupils. Not a great deal happens. He helps his pupils, she cleans the house and prepares meals. Her son visits for a month, a donkey dies, she goes to her village for her son’s funeral. But mainly they spend their time in quiet contemplation of each other. Watching and waiting, both aware of age, its implications and their comparative closeness to the hereafter. Skillfully, Michele Desbordes draws you in, and builds up the tension by virtue of the anticipation of the maid’s request of the title. Yet, when it happens, it is unexpected and surprising. All of this is framed by wonderfully descriptive narrative, compellingly written. You will want to read this book again and again.… (more)