ფშალე

ფშალეთაშნეშე ფსალე (ლათ. Humulus lupulus) — ართ დო მიარეწანიან ჟირჸუდეამი კარკატია ჩანარეფიშ გვარობა კიფიშობურეფიშ ფანიაშე. ფშალეშ ღერი კარკატია რე, ოთხწახნაკამი, 6 მეტრშახ სიგჷნძაშ გიოპონუს მიკმაღანკუ კანცხუამი ძიგირეფით. ლირული ჯინჯიშე მოურს ჰორიზონტალური გუმნაღელეფი, ნამუეფით ნოსქვეფწკჷმა იჯინჯებუ დო თეჸურეშე ივითარებუ ახალი დიხაშ ჟილენი ღერი. ფურცელეფი ფართე მარქვალიშბური ვარდა მოკვარკვალე, გჷნძეყერწამი რე, ნერჩწკჷმა გურიშობური, ედომუშამი ვარდა 3–5 თოთიშობურომანამი, კუნთხუეფს შხუკიბირა. ჟილენჸურე ფურცელეფი იჭიჭარებუ დო იუკაჭულებუ, ჟილეშე ბუჟუჟამი რე, გიმენჸურე ჯერღვეფიშ გოჸუნაფუს შხუწვანდამი ძიგირეფი. წოროფურცელეფი ლანცეტიშობური რე, დიდი ზჷმაშ, ართიანს მეხოლაფირი. ტვერიანამი პიოლეფი ფენჯგირეშობურო რე მუკობუნაფილი, ბუტკამი —მ კუნტა ლუბაშნერი დუდელეფო, ინოხენა 2 ართო საართე წორობიბლაშ ლუბას, თეშ მოხ, ირ პიოლს უღუ მუში წორობიბლეფი, ნამუეფით ჭყანიერო ირდუ დო მონდა დუდელა, თ.ჯ. ფშალეშ „კუკური“ 1,5–2 სმ სიდიდაშახ ონჭუ.

ჩანარი პიოლანს VI-VIII. ფშალე ჩანს ლამე აბანეფს, ტყაშპიჯეფს, ბართვონეფს, წყარმალუეფიშ ლეხერეფს, ეშმურს გვალაშ შქა ორტყაფუშახ — 1200 მეტრშახ ზუღაშ დონეშე. გოფაჩილი რე რაჭა-ლეჩხუმს, აფხაზეთის, აჭარას, ქართლის, კახეთის, სამაჩაბლოს, თრიალეთის. საქორთუოს გვარი ფშალე ართი გვარობათ რე წჷმორინაფილი. ორეწუალე ღანკით მოჸუნა ორტვინეფს დო ბაღეფს — ედომუშამ საქორთუოს. საართე გოფაჩუა — ბჟადალი ევროპა, ობჟათე აფრიკა, ოორუე დო ობჟათე ამერიკა, ავსტრალია, ჩინეთი, ცენტრალური აზია.

ლიტერატურა

• ლინა ერისთავი. "ფარმაკოგნოზია". თბ., 2005
• ლალი დათეშიძე. საქართველოში სამედიცინო მცენარეთა წარმოების ინფრასტრუქტურის განვითარების საკითხები. "მეცნიერება:. თბილისი. 2000 წ. ევრაზიის ფონდის გრანტი, USAID-ის რესურსები. მხარდაჭერა: ACDI-VOCA (USAID resources) together with GEPA, BESO (British Executive Service Overseas) — TACIS program (United kingdom)
• Lali Dateshidze and co-authors. WHO Global Atlas of Traditional, Complementary and Alternative Medicine. World Health Organization, Centre for Health Development, Kobe, Japan. მხარდაჭერა: ბრიტანეთის საბჭოები, ოქსფორდის უნივერსიტეტის მცენარეთა მეცნიერების დეპარტამენტი.
• დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ; „ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია“. მეორე დეპო-გამოცემა. ჟურნალი „ექსპერიმენტული და კლინიკური მედიცინა“. N: 28. 2006. დეპონენტი პროფესორ თეიმურაზ ჩიგოგიძის საერთო რედაქციით. სარედაქციო კოლეგია: ჭუმბურიძე ვახტანგ, კორძაია დიმიტრი, მალაზონია მარინა, ვაჭარაძე კახა, ტყეშელაშვილი ბესარიონ.
• დათეშიძე ლალი, შენგელია არჩილ, შენგელია ვასილ. „ქართული სამედიცინო ენციკლოპედია“. თბილისი, 2005. „ტექინფორმის“ დეპონენტი N: 1247. თეიმურაზ ჩიგოგიძის რედაქციით.
• ლალი დათეშიძე, არჩილ შენგელია. სტატია ჟურნალში „მცენარეთა მეცნიერებები“: 2009 წ.
• ხიდაშელი შ., პაპუნიძე ვ., საქართველოს ტყის სამკურნალო მცენარეები. ბათუმი. 1980
• ქორთული სხუნუეფიშ ენციკლოპედია, ტ. 9, ხს. 316, ქართი, 1985 წანა.
• შენგელია ზურაბ, სამკურნალო მცენარეთა კულტურა საქართველოში, თბ.: საბჭ. საქართველო, 1983
• საქართველოს ფლორა. I-XI ტომი. თბილისი. 1971-1987 წ.