Tole (gemeênte)
Tole (Nederlands: Tholen) is 'n gemeênte in Zeêland, die-a uut 't glieknaemege eiland en 't eilandje Flupland bestaet.
| ||||
 | ||||
 | ||||
 | ||||
| Indeling | ||||
| Land | Nederland | |||
| Provincie | Zeêland | |||
| Waeterschap | Scheldestroômen | |||
| Streêk(en) | Tole (eiland) Flupland (eiland) | |||
| Oôdplekke | Tole (plekke) | |||
| Statistiek | ||||
| Oppervlakte | 254,00 km² | |||
| - land |
146,72 km² | |||
| - waeter |
107,29 km² | |||
| Inweuners | 26.851 | |||
| Daotum | 1 jannewari 2024 | |||
| Bevolkiengsdichteid | 183 inw./km² (land) | |||
| Geografische liggieng | ||||
| Hoôgte | -1,9 — +1,4 m | |||
| Ontstaen | ||||
| Belangrieke verkeersaders | N257, N286, N656, N657, N658, N659 | |||
| Netnummer | 0166, 0167 | |||
| Postcodes | 4675-4698 | |||
| Bestuur | ||||
| Collegepartijen | SGP, VVD, CU | |||
| - zeêtels | 13 | |||
| Burhemeêster | Marleen Sijbers | |||
| - waernemend | neê | |||
| - partij | VVD | |||
| Overige | ||||
| Bienaem | ||||
| Streektaele(n) | Tools Fluplands | |||
| Steêband | Iława (Poôl'n), Changzhou (China), Lublin (Poôl'n) | |||
| Gemeêntelike website | www.tholen.nl | |||
Omschrieving
bewerkDe hroste plekke is 't stadje Tole, maer 't staduus zat jaerenlang in Smerdiek. Sins 2 januari 2008 ist 't jille spul na Tole veruust. Men kan 't bezoeke an de Hof van Tole 2. Tole is 'n plattelandsgemeênte mee onheveer 27.000 inweuners in 2024 en 'n landoppervlakte van 147 km². Naest de stadjes Tole en Smerdiek beslaet de gemeênte nog de durpen en gehuchjes Annajacobapolder, Stalland, Flupland, De Sluus, Ou-Vossemaer, Poôvlie, Schaerpenisse en Staevenisse. In 1971 is de gemeênte uutgebreid toet 't eêle eiland Tole, in 1995 wier ok 't eiland Flupland derbiegetrokken.
Tole is dèu breje waeters van de res van Zeêland afgescheie en riecht z'n eigen daerom meêr op Braebant, voral op Bergen.
Tole is de gemeênte in Zeêland weer de bevolkienge relatief ezieje ut ardste groeit. Kommend over d’Oesterdam of over de brugge uut Braebant wor de bezoeker verwelkomd deu een bord liengst de wegt: Tholen, daar kun je niet omheen. De tekst is bedocht in de jaeren tachtig toen a iedere gemeênte die a ‘t een bitje mee wou telle in de regio, z’n eige op de kaerte zetten. Deu de anleg van de A4 tussen Halsteren en Dinteloord wor Tole de kommende jaeren stikken beter bereikbaar vanuut Rotterdam.
Antal inweuners per durp op 1 jannewari 2023:
| Tole | 8.365 |
| Stalland | 4.035 |
| Smerdiek | 3.570 |
| Flupland | 2.745 |
| Oud-Vosmeer | 2.740 |
| Scherpenisse | 1.870 |
| Poôvlie | 1.795 |
| Stavenisse | 1.705 |
Bieneamen
bewerkBienaemen mi 'n verhael
bewerk- Heremehatje. 'n Schilder in Thole was in ze jongejaeren 'n kear van 'n ladder hekukeld in noga slecht weggekomme. Z'n achterwerrek dee zo'n zear datten 'n eale tied riep: Here, me hatje doe so'n zear! Je mo Heremehatje uutspreke mitten lichte klemtoan op d'n easten, in 'n zwaere klemtoan op de vierde letterhreep. Helukkig was 't mar 'n licht vintje in bleef eiheluk alleanig ze bienaem as herinnerieng - De Blikke Domenie. Hie kreeg die bienaem omdat um as ouderlieng noga hewichtig kon doewe. - J' ad in Thole "'t Hoese Vrouwtje" omdasse tut an d'r doad in d'r eihe Hoese dracht is bluuve loape. Ze dreef 'n klompewienkeltje in 't wasse schat vanne maans. Tut ammen tiende ek op klompen heloape, behalleve sondags nae kerreke dan.
Bienaemen deu lichaemsbouw
bewerk- Jan Buukspek, Ie zag 'r oak uut as 'n verreke zo vol. - J'at in Thole twee mannen die a Piet Roggebrand eaten. Ean leeft 'r in elk geval nog, dien anderen da weet ik nie. Om z' uut mekaore 't ouwen noemde m'n den eanen Piet Nikke (of Nek) in den anderen Piet Oat. Piet Nikke atten lange rechte nikke in Piet Oat atten oat, mar 't gong 'r mear om dat 'n kael was in ze schedel noga glom. - Bie ons in de kerreke zat 'n Piet die ammen Piet Mond Van Achtere noemden. Dat vintje zat altied zo fread mee te ziengen in dan atten achter in ze nikke zo'n zwarte plooi die at open in dicht hieng sind at um uut alle macht mi s'n oat zat te schudden onder 't ziengen. - Mao Potvis eaten zo omda se noga rond was. Of beter hezeid: z'a hean vurrem ma d'r was wè vee van d'r...
Bienaemen nae beroep
bewerk- Piet de Drukker. Ie wie zo henoemd omdat 'n 'n blauwe Maendag as learjongen bie 'n drukker hewerkt ad. - Piet Ei. Ie wie zo henoemd omdat 'n vroeher waa 's aaiers verkocht ad.
Bienaemen nae lichaemeluke hebreken
bewerk- Piet Knip knipperden noga mi se noahen. Ie stotterden oak in ajje dan 'n iesje hieng koape dan kojje d'r losse koekjes bie neme. 'n Eal iesje was 'n dubbeltje, in 'n allef iesje vuuf cent. 'n Eal koekje was ean cent, ma bie 'n eal iesje oarden twee koekjes. Dan was je dus twaollef centen kwiet ajje 't nie uu 't papiertje wou ete. Piet was 'n eale hoeje vint, want ajje 'n iesje mi koekjes kocht zeiten: "In w-w-wees v-v-voazichtig ee, w-w-w-want ajje je k-k-k-k-koekje b-b-b-breekt h-h-h-hae tut k-k-k-kupot." - Ben mi 't andjes. Ben Schot at iets an ze nanden, die stonden verkeard of zo in soms most ie ze recht draoje. D'r wier trouwers nie mee hespot. Ben was ean van d'easte, zo nie d'allereasten, die a tillevisie at in Thole. - Koejoahe. D'r kwam in Thole waa 's e vint uut Vosmear mi 'n bakfiets leure mi knaopen in elustiek in da soart hedoe. Die vint droeg zo'n bril mi fan die eale dikke hlaezen, in ajje dan nae ze noahen keek leken die noga hroat. Vandaer da ons schooljongers um dan nariepe mi Koejoahe. - De Bruune Kees, de schipper mitten donker vel, in hetrouwd mi Buure Jo. Bie Buure Jo was 't noga 's ommeles mitten ouste zeune Aorie. Buurman Kees iew nie so van drienke in laet tuus komme, in Aorie wè. Mar attet hesturmd at oefden ze nooit benauwd te wezen damme. Toen a z'n buurvrouwe um voa 't east zag zei ze tehen z'n: "Maar wat bent U lekker bruin." Da was wè even spannend, ma Buurman Kees snapten wè dat eur oak nie beter kon wete. Ze kwam nie uut Thole in nie van Thole.
Politiek
bewerkGemeênteraed
bewerkDe gemeênteraed van Tole bestit uut 21 zetels. Hieronger stit de saemenstellieng van de gemeênteraed sinds 1990:[1]
| Partij | 2022 | 2018 | 2014 | 2010 | 2006 | 2002 | 1998 | 1995 ¹ | 1990 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| SGP | 7 | 6 | 6 | 6 | 4 | 6 | 5 | 6 | 5 |
| VVD | 3 | 3 | 2 | 3 | 2 | 2 | 3 | 2 | 2 |
| Algemeen Belang Tholen (ABT) | 3 | 2 | 3 | 2 | 2 | 2 | |||
| CU ² | 3 | 3 | 3 | 2 | 2 | 2 | 2 | 1 | 1 |
| PvdA | 2 | 2 | 3 | 6 | 4 | 5 | 5 | 5 | |
| PvdA-GL | 2 | ||||||||
| CDA | 2 | 2 | 2 | 3 | 2 | 2 | 3 | 3 | 4 |
| SP | 1 | 1 | 3 | 2 | |||||
| PVV | 2 | ||||||||
| RFT ³ | 1 | ||||||||
| D66 | 1 | 1 | 1 | ||||||
| AOV | 1 | ||||||||
| Totaol | 21 | 21 | 21 | 21 | 19 | 19 | 19 | 19 | 17 |
| Opkomst | 59,6% | 65,8% | 64,6% | 64,1% | 66,2% | 67,3% | 70,2% | 67,6% | 71,0% |
¹ erindeêlieng
³ Reformatorische Fractie Tholen
Burgemeêsters
bewerk| Ambtsperiode | Naem burgemeêster | Partij of stroôming |
|---|---|---|
| 18?? - 1825 | M.K.J. van der Burght van Lichtenvelde | |
| 1825 - 1853 | K. Wagtho | |
| 1853 - 1896 | C.J. de Vulder van Noorden | |
| 1896 - 1914 | M.G. van Stapele | |
| 1914 - 1920 | J.W. Wagtho | |
| 1921 - 1924 | J.G. van Diepenhorst | |
| 1924 - 1964 | A.J. van der Hoeven | |
| 1964 - 1978 | Jaap van Boeijen | CHU |
| 1978 - 1985 | Evert Baerends | CDA |
| 1986 - 2000 | Henk van der Munnik | CDA |
| 2000 - 2014 | Willem Nuis | RPF / CU |
| 2014 - 2020 | Ger van de Velde-de Wilde | VVD |
| 2020 - noe | Marleen Sijbers | VVD |
Zie ok
bewerkNoôten
bewerkLienks nae buten
bewerk
| Gemeênte Tole |  |
|---|---|
|
Durpen: Annajacobapolder · Stalland · Flupland · Ou-Vossemaer · Poôfliet · Schaerpenisse · Staevenisse |