PAX协会波蘭語Stowarzyszenie „Pax”)是波兰的一个亲共产主义的天主教组织。该组织成立于1947年,[1]当时波兰处于斯大林主义时期的波兰人民共和国统治之下。该组织由二战期间的全国激进方阵英语National Radical Camp领导人波列斯瓦夫·皮亚塞基建立。在该组织的协助下,波兰人民共和国试图控制波兰的天主教会[2]PAX协会参与了“爱国神父”运动,[3]抨击波兰主教团“试图复辟资本主义”。

自1947年至1993年,该协会出版了日报《通用词》近50年,平均一年发行312期。《通用词》(发行量:40000份)的第一任主编是出身民族联盟英语Confederation of the Nation的沃伊切赫·肯琴斯基(卒于1983年),他是历史学家沃伊切赫·肯琴斯基英语Wojciech Kętrzyński的孙子。1982年,该报更名为《通用词:PAX协会日报》。1993年,随着东欧剧变后PAX协会停止运作,该出版物才停刊。

1953年,PAX协会支持对克拉科夫教廷的审判英语1953 Show trial of the Kraków Curia,其上四名神父和三名平信徒被指控犯有间谍罪。随后,PAX协会接管了天主教周刊《共同周刊英语Tygodnik Powszechny》的出版,直到1956年的波兰十月事件为止。

历史

编辑

与共产主义势力合作

编辑

1944年12月,波列斯瓦夫·皮亚塞基内务人民委员部建立了合作,从而加入了共产主义当局的机构。[4][5][6]1945年8月18日,他获得官方许可出版一份特许天主教周刊《今日与明日英语Dziś i Jutro》,第一期于1945年11月25日出版。[7].1947年,出版《今日与明日》的团体成立了PAX协会,并作为天主教组织获得了共产主义当局的诸多特权。PAX协会几乎垄断了天主教报刊的出版权:周刊《弗罗茨瓦夫天主教周刊》《佐尔扎天主教画报》,以及最重要的《通用词》;此外,PAX协会还经由PAX出版社控制了波兰天主教图书的出版。[8]

斯大林主义时期,PAX协会旨在成为波兰人民共和国政府和波兰天主教会之间的唯一中间人,并在前者的支持下垄断天主教界。该组织参与了“爱国神父”运动,抨击波兰主教团试图复辟资本主义,并支持对卡奇马雷克主教的审判及对斯德望·维辛斯基总主教的监禁。[9].1953年至1956年,在原编辑部拒绝刊登斯大林的讣告后,PAX协会接管了《共同周刊英语Tygodnik Powszechny》。皮亚塞基的书《重要议题》(Zagadnienia istotne)被列入教会的禁书目录[10].此后,应作者的要求,整个出版物被撤回。与其他天主教组织相比,PAX协会最严格地执行了波兰人民共和国的政策,这引发了与天主教会高层的冲突,并使得反对此类活动的积极分子离开该组织。

1957年,在左翼周刊《Po Prostu》发文批评PAX协会和皮亚塞基后,该周刊的活动被暂停。记者指责PAX协会“使用黑道手段”“盲目崇拜领袖”。

寻求妥协

编辑

1955年,该组织的一些积极分子组成了所谓的“阵线”(frondę),指责当时的领导层缺乏内部民主、实行一人统治和不适当的任命制度。由于与PAX协会的管理层发生冲突,这些人(包括塔德乌什·马佐维耶茨基在内)离开了。[11]

1956年后,PAX协会采取了更为妥协的立场。在保留作为政府系统的一部分(它参与了民族团结阵线,此后又参加了民族复兴爱国运动)并支持政府举措的同时,它也试图提出天主教的立场,特别是在教会的社会训导和堕胎权问题上。1945年之后,特别是1956年之后,许多前波兰家乡军的士兵和军官与此组织合作或共事。该协会积极出版无法在其他地方合法出版的书籍,开办了华沙唯一一所世俗的圣奥古斯丁天主教中学,并为前波兰家乡军士兵提供物质支持。协会还开展文化活动。此外,它还获得了经济特权,例如建立了自己的住房合作社。

1979年,皮亚塞基去世后,雷沙德·雷夫英语Ryszard Reiff成为了PAX协会的管理委员会主席。在他的领导下,协会的政治路线发生了根本改变。在团结工会成立期间,PAX协会给予了其大力支持,《通用词》成为与《海岸之声波兰语Głos Wybrzeża》和《克拉科夫公报英语Gazeta Krakowska》并列的描述波兰人民共和国事件最可靠的日报之一。戒严令的实施导致该组织活动停止,并导致雷夫下台,所有不同意戒严的人也遭到罢免。PAX协会也没有发挥重要的社会政治作用。有一段时间,共产主义政权通过任命PAX协会活动家(如温岑蒂·莱万多夫斯基、泽农·科门德)担任政府职务来报答雷夫的主动下台以及协会对戒严令的支持。

波兰第三共和国时期

编辑

波兰第三共和国时期,由于民主化,PAX协会失去重要性并停止了政治活动。1993年以后,其延续为“基督教公民组织”。1997年,该组织被波兰天主教会正式承认为天主教组织,随后该组织更名为“天主教协会‘基督教公民组织’”。[12]

参考文献与注释

编辑
  1. ^ “PAX协会直到1952年4月9日才注册成为一个协会,其活动范围仅限于华沙市。”, Halina Lisicka. Pluralizm światopoglądowy w koncepcjach politycznych PAX, ChSS, PZKS. 1991.
  2. ^ Stowarzyszenie PAX. 2013-11-15 [2019-01-07]. (原始内容存档于2018-11-10). 
  3. ^ Jacek Żurek. Kim byli "księża-patrioci” (Biuletyn IPN nr 01/2003 (24)) (PDF). 2003-01. 
  4. ^ Pietrow, Nikita. Stalinowski kat Polski Iwan Sierow. Warszawa: Demart: 50-53. 2013. ISBN 9788374279192. 
  5. ^ W notatce pod­pisanej 20 grudnia 1944 przez Iwana Sierowa przytoczona została biografia Piasec­kiego, informacje o jego działaniach w AK oraz zatrzymaniu w Warszawie na Pradze. 22 grudnia 1944 Sierow sporządził wiadomość dla Stiepana Mamułowa, kierownika sekretariatu NKWD, że Piasecki po aresztowaniu zaproponował przygotowanie analizy wad w działalności PKWN oraz propo­zycji jej ulepszenia.Piasecki kończył swoją ekspertyzę bezpośrednią propozycją współ­pracy z „nową polską władzą” i zapewniał, że jest gotów podjąć się każdego zadania, na przykład w organach władzy lokalnej w Warszawie.” – Nikita Pietrow, „Stalinowski kat Polski Iwan Sierow”, Jan Engelgard, Piasecki-Sierow-Stalin – dostęp 2013-11-19
  6. ^ „Aresztowany przez UB w listopadzie 1944 roku Piasecki, ratując się przed pewnym wyrokiem śmierci, zaoferował swoje usługi, proponując stworzenie organizacji, która pod szyldem katolickim...” Witold Pronobis. Polska i świat w dwudziestym wieku. 1991. s. 383.
  7. ^ Marcin Tunak. Pomiędzy partią a Kościołem. Komu służyła grupa Piaseckiego?. 2017-11-07. 
  8. ^ „PAX był organizacją o strukturze totalitarnej i instrumentem w ręku władz służącym do rozbijania Kościoła.” Maria Wanda Poznańska. Środowiska inteligencji katolickiej wobec wizji „nowej kultury” u zarania Polski Ludowej. 1993. s. 43; „Przez radzieckich protektorów PAX był od samego początku pomyślany jako organizacja agenturalna. Zastanawiając się nad genezą ideową PAX-u, nad kształtem duchowości przywódców tej organizacji, nasuwa się nieodparcie refleksja...” Adam Michnik. Kościół, lewica, dialog: pamięci Antoniego Słonimskiego poświęcam. 1977.
  9. ^ Jan Żaryn. Kościół w PRL: najnowsze dzieje Polski. „PAX najpierw publicznie zaatakował biskupa, a następnie namawiał prymasa, by – w imię ratowania struktur kościelnych – potępił...”.
  10. ^ Marcin Tunak. 1953–1956 – trudne lata dla środowiska PAX. historia.org.pl. 2018-02-26. 
  11. ^ Halina Lisicka. Pluralizm światopoglądowy w koncepcjach politycznych PAX, ChSS, PZKS. 1991.
  12. ^ DZIEDZICTWO.ekai.pl. Stowarzyszenie PAX. 

参考书目

编辑
  • Sabina Bober (red.), Komu służył PAX, Warszawa 2008.
  • Antoni Dudek, Grzegorz Pytel, Bolesław Piasecki. Próba biografii politycznej, Londyn 1990.
  • Jan Engelgard, Wielka gra Bolesława Piaseckiego, Warszawa 2008.
  • Kalendarium PAX 1989-1992, Warszawa 1992.
  • Zenon Komender, Refleksje nad przebytą drogą, Warszawa 1986.
  • Zenon Komender, Zgodnie z realiami, t. 1. Wybór publicystyki społeczno-gospodarczej, lata 1959-1970, Warszawa 1988.
  • Mieczysław Kurzyna, Dwadzieścia lat próby. Wybór z artykułów drukowanych w latach 1946-1964, Warszawa 1965.
  • Zygmunt Lichniak, W duchu dialogu, Warszawa 1981.
  • Jerzy Milewski, Pierwsze kroki, Warszawa 1966.
  • Bolesław Piasecki, Zagadnienia istotne, Warszawa 1954.
  • Bolesław Piasecki, Patriotyzm polski, Warszawa 1958.
  • Bolesław Piasecki, Patriotyzm polski, Warszawa 1960 (wyd. II, rozszerzone).
  • Bolesław Piasecki, Siły rozwoju 1960-1970, Warszawa 1971.
  • Bolesław Piasecki, Kierunki 1945-1960, Warszawa 1981.
  • Zygmunt Przetakiewicz, Od ONR-u do PAX-u (Wspomnienia), Warszawa 1994.
  • Peter Raina, Sprawa zabójstwa Bohdana Piaseckiego, Warszawa 1989.
  • Peter Raina. Piasecki na indeksie watykańskim. Geneza sprawy. Warszawa: Wydawnictwo von borowiecky. 2002. ISBN 83-87689-44-0. OCLC 830421337. 
  • Mikołaj Rostworowski, Słowo o Paxie 1945-1956, Warszawa 1968.
  • Stowarzyszenie PAX 1945-1985, informator, Warszawa 1985.
  • Józef Wójcik, Spór o postawę, Warszawa 1968.
  • Józef Wójcik, Ciągłość i rozwój, Warszawa 1972.
  • Norbert Wójtowicz, Sprawa „Kaszub-2" – przyczynek do propagandy Stowarzyszenia PAX dotyczącej polskiej organizacji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych, [w:] Droga do stabilizacji polskiej administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych po II wojnie światowej (w 40. rocznicę wydania konstytucji apostolskiej Pawła VI „Episcoporum Poloniae coetus”), red.Wojciech Kucharski, Wrocław 2013, s. 237-249.
  • Wytyczne ideowo-polityczne Stowarzyszenia PAX, Warszawa 1984 (zawiera dodatkowo wersje językowe: angielska, francuska, hiszpańska, niemiecka, rosyjska, włoska).
  • Wytyczne ideowo-polityczne i statut Stowarzyszenia Pax, Warszawa 1986.
  NODES